Overtuigend en waardig vervolg
‘Kalle. De memoires van Abel Sikkink’ begint waar ‘Phoenix’ eindigde: op de drempel van de Amerikaanse burgeroorlog. De jonge verslaggever van de New York Herald, Abel, wordt in 1861 samen met fotograaf en beste vriend Kalle eropuit gestuurd om ter plaatse verslag te doen van de strijd tussen de Noorderlingen en de Confederatie. Al snel zitten de twee jongemannen - Abel is inmiddels 23 jaar oud - in het kielzog van generaal Ulysses Grant en maken de bloedige strijd van dichtbij mee.
Door Abel naar de slagvelden van de burgeroorlog te sturen, hadden de memoires in een dwingend keurslijf van het strijdverloop terecht kunnen komen. Maar Wagendorp geeft de jonge verslaggever gelukkig genoeg eigenwijsheid mee om hieraan te ontsnappen. Zijn verslaggeving draait niet om militaire strategieën en wapenfeiten maar om mensen en hun huiveringwekkende lot: burgers in het nauw van de chaos, té jonge soldaten aan het front en vooral de impact van het immens aantal gewonden en dodelijke slachtoffers.
Daarbij verruimen persoonlijke belevenissen de blik en het gemoed van de roman. Abel speurt nog altijd naar de ware toedracht van de ramp met het schip ‘de Phoenix’. Bij de brand op dat schip verloor hij als 8-jarig jochie in één klap zijn ouders, zussen en broertje. Die zoektocht naar de waarheid voert hem nu naar het onherbergzame midwesten en ‘die andere burgeroorlog’ met de Native Americans. Én Abel wordt voor het eerst smoorverliefd. Hierdoor gaat naast de liefde een andere inspirerende wereld voor hem open: de theaterwereld.
De opmerkelijke combinatie van oorlogs- en theatergeschiedenis laat zien hoe clever ook ‘Kalle’ weer in elkaar steekt. Wie de loop van de geschiedenis kent, weet welke ongelukkige rol de theaterwereld indirect in het leven van president Abraham Lincoln speelde. ‘De memoires’ bevatten meer van dit soort - ogenschijnlijk - toevallige gebeurtenissen, ontmoetingen en leuke weetjes, die later hun dienst in het verhaal bewijzen. Zo groeit de vriendschap met dichter Walt Whitman uit het eerste deel in ‘Kalle’ verder en krijgt de poëet een geheel nieuwe rol in het tweede bedrijf.
Schrijver en journalist Wagendorp verwierf eerder bekendheid met zijn ‘wieler-vriendenromans’ ‘Ventoux’ en ‘Ferrara’. Met ‘Phoenix’ sloeg hij vorig jaar een ander pad in: via zijn protagonist Abel Sikkink is hij de vroege Amerikaanse wordingsgeschiedenis ingedoken. De opzet van het verhaal doet denken aan de klassieker ‘Forrest Gump’: Abel, de jonge landverhuizer uit de Achterhoek, is verzonnen, maar leeft en groeit op tussen de feiten van het verleden. Wagendorp monteert feit en fictie daarbij zo naadloos en vloeiend dat Abel en zijn belevenissen overtuigend en geloofwaardig overkomen.
In ‘Kalle’ - het tweede deel van wat uiteindelijk een vierdelige reeks over Abel moet worden - heeft Wagendorp die verteltechniek verfijnd. Hij laat de grens tussen feit en fictie verder vervagen, al was het maar door de fictieve memoires authenticiteit toe te dichten. “Het Engelstalige, handgeschreven manuscript werd me een paar jaar geleden toegestuurd door Florence Marquand, dochter van professor Pauline C. Marquand-Sikkink, voormalig letterkundige aan Harvard University en de kleindochter van Abel Sikkink”, schrijft hij en passant in een voetnoot (Kalle, 15-16).
De stijl en voortzetting van het verhaal met al zijn kleurrijke en historische karakters zorgen bij het lezen voor een feest van herkenning. Toch smaakt ‘Kalle’ anders, serieuzer dan ‘Phoenix’. Zelfde doosje, andere bonbon, om maar in die vergelijking te blijven. De toon van de twee delen verschilt van elkaar als dag en nacht. In ‘Phoenix’ heerste het optimisme van de landverhuizers en hun American Dream. “Ik was vrij, ik kon dromen”, zegt Abel in dat deel. (Phoenix, 88) Tekenend is hoe zijn beste vriend Kalle vijftien jaar later de tijdsgeest vat: “Dit heeft de oorlog gedaan. (…) Ik ben mijn dromen kwijt.” (Kalle, 344)
Van eindeloze dromen naar alle dromen vervlogen. Wagendorp heeft met ‘Kalle’ over Abel een nieuwe en meeslepende topper geschreven over het dieptepunt van de Amerikaanse geschiedenis. En tóch is het geen somber boek. Even zo goed geeft het een puik inkijkje in de opkomst van de professionele (dagblad-)journalistiek. En gaat het over een jong land dat een tweede kans krijgt, zodat weer optimistischer tijden in het verschiet liggen. “Het gaat om de opbouw van de nieuwe Verenigde Staten”, houdt krantenmagnaat James Bennett zijn pupil al voor. (Kalle, 334)
Hoe Abel in dit optimisme zal delen, blijft nog even ongewis. Want in tegenstelling tot ‘Phoenix’ sluit ‘Kalle’ allesbehalve concreet af. Het slotakkoord van het tweede deel is vaag, onbestendig en onzeker en laat je als lezer wat onthutst achter. Duidelijkheid over Abel’s intrigerende leven ná de Amerikaanse burgeroorlog zal het derde deel pas prijsgeven. Dat zal naar verwachting in het voorjaar van 2024 verschijnen.** Even geduld dus nog, al valt dat niet mee. Want ook ‘Kalle’ smaakt weer naar meer.
* Zie recensie over ‘Phoenix. De memoires van Abel Sikkink’ https://www.hebban.nl/recensie/famkelaliseuse-over-phoenix
** Bert Wagendorp in ‘Zin Magazine’ 27/04/2023.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van FamkeLaLiseuse
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
