Overtuigend en waardig vervolg
‘Kalle. De memoires van Abel Sikkink’ begint waar ‘Phoenix’ eindigde: op de drempel van de Amerikaanse burgeroorlog. De jonge verslaggever van de New York Herald, Abel, wordt in 1861 samen met fotograaf en beste vriend Kalle eropuit gestuurd om ter plaatse verslag te doen van de strijd tussen de Noorderlingen en de Confederatie. Al snel zitten de twee jongemannen - Abel is inmiddels 23 jaar oud - in het kielzog van generaal Ulysses Grant en maken de bloedige strijd van dichtbij mee.
Door Abel naar de slagvelden van de burgeroorlog te sturen, hadden de memoires in een dwingend keurslijf van het strijdverloop terecht kunnen komen. Maar Wagendorp geeft de jonge verslaggever gelukkig genoeg eigenwijsheid mee om hieraan te ontsnappen. Zijn verslaggeving draait niet om militaire strategieën en wapenfeiten maar om mensen en hun huiveringwekkende lot: burgers in het nauw van de chaos, té jonge soldaten aan het front en vooral de impact van het immens aantal gewonden en dodelijke slachtoffers.
Daarbij verruimen persoonlijke belevenissen de blik en het gemoed van de roman. Abel speurt nog altijd naar de ware toedracht van de ramp met het schip ‘de Phoenix’. Bij de brand op dat schip verloor hij als 8-jarig jochie in één klap zijn ouders, zussen en broertje. Die zoektocht naar de waarheid voert hem nu naar het onherbergzame midwesten en ‘die andere burgeroorlog’ met de Native Americans. Én Abel wordt voor het eerst smoorverliefd. Hierdoor gaat naast de liefde een andere inspirerende wereld voor hem open: de theaterwereld.
De opmerkelijke combinatie van oorlogs- en theatergeschiedenis laat zien hoe clever ook ‘Kalle’ weer in elkaar steekt. Wie de loop van de geschiedenis kent, weet welke ongelukkige rol de theaterwereld indirect in het leven van president Abraham Lincoln speelde. ‘De memoires’ bevatten meer van dit soort - ogenschijnlijk - toevallige gebeurtenissen, ontmoetingen en leuke weetjes, die later hun dienst in het verhaal bewijzen. Zo groeit de vriendschap met dichter Walt Whitman uit het eerste deel in ‘Kalle’ verder en krijgt de poëet een geheel nieuwe rol in het tweede bedrijf.
Schrijver en journalist Wagendorp verwierf eerder bekendheid met zijn ‘wieler-vriendenromans’ ‘Ventoux’ en ‘Ferrara’. Met ‘Phoenix’ sloeg hij vorig jaar een ander pad in: via zijn protagonist Abel Sikkink is hij de vroege Amerikaanse wordingsgeschiedenis ingedoken. De opzet van het verhaal doet denken aan de klassieker ‘Forrest Gump’: Abel, de jonge landverhuizer uit de Achterhoek, is verzonnen, maar leeft en groeit op tussen de feiten van het verleden. Wagendorp monteert feit en fictie daarbij zo naadloos en vloeiend dat Abel en zijn belevenissen overtuigend en geloofwaardig overkomen.
In ‘Kalle’ - het tweede deel van wat uiteindelijk een vierdelige reeks over Abel moet worden - heeft Wagendorp die verteltechniek verfijnd. Hij laat de grens tussen feit en fictie verder vervagen, al was het maar door de fictieve memoires authenticiteit toe te dichten. “Het Engelstalige, handgeschreven manuscript werd me een paar jaar geleden toegestuurd door Florence Marquand, dochter van professor Pauline C. Marquand-Sikkink, voormalig letterkundige aan Harvard University en de kleindochter van Abel Sikkink”, schrijft hij en passant in een voetnoot (Kalle, 15-16).
De stijl en voortzetting van het verhaal met al zijn kleurrijke en historische karakters zorgen bij het lezen voor een feest van herkenning. Toch smaakt ‘Kalle’ anders, serieuzer dan ‘Phoenix’. Zelfde doosje, andere bonbon, om maar in die vergelijking te blijven. De toon van de twee delen verschilt van elkaar als dag en nacht. In ‘Phoenix’ heerste het optimisme van de landverhuizers en hun American Dream. “Ik was vrij, ik kon dromen”, zegt Abel in dat deel. (Phoenix, 88) Tekenend is hoe zijn beste vriend Kalle vijftien jaar later de tijdsgeest vat: “Dit heeft de oorlog gedaan. (…) Ik ben mijn dromen kwijt.” (Kalle, 344)
Van eindeloze dromen naar alle dromen vervlogen. Wagendorp heeft met ‘Kalle’ over Abel een nieuwe en meeslepende topper geschreven over het dieptepunt van de Amerikaanse geschiedenis. En tóch is het geen somber boek. Even zo goed geeft het een puik inkijkje in de opkomst van de professionele (dagblad-)journalistiek. En gaat het over een jong land dat een tweede kans krijgt, zodat weer optimistischer tijden in het verschiet liggen. “Het gaat om de opbouw van de nieuwe Verenigde Staten”, houdt krantenmagnaat James Bennett zijn pupil al voor. (Kalle, 334)
Hoe Abel in dit optimisme zal delen, blijft nog even ongewis. Want in tegenstelling tot ‘Phoenix’ sluit ‘Kalle’ allesbehalve concreet af. Het slotakkoord van het tweede deel is vaag, onbestendig en onzeker en laat je als lezer wat onthutst achter. Duidelijkheid over Abel’s intrigerende leven ná de Amerikaanse burgeroorlog zal het derde deel pas prijsgeven. Dat zal naar verwachting in het voorjaar van 2024 verschijnen.** Even geduld dus nog, al valt dat niet mee. Want ook ‘Kalle’ smaakt weer naar meer.
* Zie recensie over ‘Phoenix. De memoires van Abel Sikkink’ https://www.hebban.nl/recensie/famkelaliseuse-over-phoenix
** Bert Wagendorp in ‘Zin Magazine’ 27/04/2023.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van FamkeLaLiseuse
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
