De jongen die met geesten sprak

‘De jongen die met geesten sprak’ van Johan Klein Haneveld is een woord: WAUW! Het is in de eerste plaats een intens spannend en verontrustend science fiction verhaal. Daarnaast is het voor mij een geweldig verhaal over bewustzijn, geesten en verwondering.
Voor ik ga beginnen wil ik kort stilstaan bij de plaats die deze pageturner inneemt binnen mijn leeservaring. De metafysische thematiek van ‘De jongen die met geesten sprak’ heeft een connectie met ‘The Centaur’ (1911) van Algernon Blackwood. Waarbij ik de terechte kanttekening maak dat Johan Klein Haneveld hier de betere schrijver is, omdat hij aandacht besteed aan het verhaal, waar de roman van Blackwood een opsomming is van theorieën, waardoor het verhaal op zijn zachts gezegd niet tot het beste werk van de grootmeester van het spookverhaal gerekend kan worden.

Terug naar ‘De jongen die met geesten sprak’.Om te beginnen laat het boek in mijn ervaring ontwikkeling zien van het schrijverschap van Johan Klein Haneveld. Waar in het titelverhaal van ‘Conquistador’ (2017) datgene centraal staat wat het mens zijn mooi maakt, is er in deze roman een meer verontrustende toon. Heftige ethische keuzes van anderen zorgen ervoor dat de sympathie van de lezer voor de jonge Sibol bij iedere pagina toeneemt.
Sibol is een hoofdpersonage waar de lezer van gaat houden, maar hij heeft ook iets verontrustends. Zonder spoilers te geven kan ik er over zeggen dat zijn ontwikkeling het meest angstaanjagende is dat ik tot nu toe van Johan Klein Haneveld gelezen heb.
Daarnaast heeft de auteur gekozen om zijn verhaal in een niet chronologische volgorde aan de lezer te vertellen. Hij heeft voor mij laten zien deze techniek ook te beheersen. Heel gedoseerd wordt zo de spanning opgevoerd, neemt de intensiteit van de gebeurtenissen toe en wordt er naar een verontrustende ontknoping toegewerkt.
En dan de thematiek. In de eerste plaats is het boek te lezen als een spannend science fiction verhaal dat gecombineerd wordt met een thema uit de klassieke horror: spoken. Van de geesten heb ik enorm genoten! Niet alleen vanwege hun liefdevolle verschijning, maar ook vanwege hun semantische betekenis. Voor mij staan ze voor het zonder waardeoordeel accepteren dat iets is zoals het is. De spoken laten ook zien hoe belangrijk het is om vanuit verwondering de wereld waar te nemen. Hoe Klein Haneveld aan dit klassieke onderwerp zijn eigen invulling heeft gegeven bewijst zijn creativiteit, originaliteit en beheersing van de thematiek waar hij over schrijft. Klasse!
Een ander onderwerp is bewustzijn en bewustwording. En in dat opzicht is ‘De jongen die met geesten sprak’ proefschrift waardig. Net als in ‘Conquistador’(2017) is in dit boek het op weg zijn een motief, dat gezien kan worden als een verwijzing naar het bewustwordingsproces. De intenties van de personages om op weg te gaan zijn verschillend. Dan zou het volgens mij interessant zijn om te kijken naar het resultaat van het bewustwordingsproces van de personages. Welke verandering maken zij door? Wat zegt dat over het bewustwordingsproces in het werk van Johan Klein Haneveld? En hoe verhoudt zich dit tot het gedachtegoed van de Australische filosoof David Chalmers, voor wie bewustzijn een ontologisch autonome eigenschap zonder fysieke eigenschappen is? Om maar enkele vragen te noemen.
En zo wordt ‘De jongen die met geesten sprak’ van Johan Klein Haneveld meer dan een geslaagd spannend science fiction verhaal. Deze meeslepende pageturner kan ook gelezen worden als een verontrustend boek over bewustzijn, verwondering en intrigerende geesten. #dejongendiemetgeestensprak #johankleinhaneveld #uitgeverijmacc