Het Archief: loslaten & vasthouden

Voor een nieuw boek van Thomas Heerma van Voss mag je mij altijd wakker maken. ‘Het archief’ is daar het perfecte voorbeeld van. Het is niet alleen een grappig en ontroerend verhaal. Het is ook een boek dat gaat over loslaten, vasthouden en bewustwording.
Om te beginnen is ‘Het Archief’ een toegankelijk en meeslepend boek om te lezen. Met een uitstekende spanningsboog weet de schrijver steeds de aandacht van de lezer vast te houden. De afwisseling tussen grappige en ontroerende passages geeft het geheel een bijzondere dynamiek, waarvan de lezer op het eind denkt: wauw!
Deze roman is een boek dat iedereen die zich bezighoudt met redactiewerk zou moeten lezen. Voor mijn gevoel laat het verhaal perfect zien hoeveel tijd en moeite er in de totstandkoming van een tijdschrift gaan. De subtiele ironie waarmee de auteur de werkzaamheden beschrijft van de redactie heeft de lezer laten gniffelen tijdens het lezen. Het is in mijn ervaring bijna kafkaësk hoe het literaire tijdschrift en haar redactie zich staande houden. Thomas Heerma van Voss het luchtig en ironisch te houden en daardoor toegankelijk voor veel lezers.
En ook voor mantelzorgers is ‘Het archief’ een boek dat zal aanspreken. De beschrijvingen van het ziekteproces en de zorg zijn trefzeker en uitmuntend. Ze behoren tot het beste wat ik tot nu toe van de auteur heb mogen lezen. Schrijnend en ontroerend wordt het ziektebed van de vader van Pierre trefzeker en ijzersterk beschreven. Echt om stil van te worden.
Daarnaast vormt de combinatie van de verhaallijnen (Arabesk en de ziekte van zijn vader) een evenwichtig geheel. In het leven van Pierre Rosenau raken deze elkaar hoewel ze verschillend zijn. In beide speelt vasthouden en loslaten een rol, alleen steeds vanuit een ander perspectief. Bij Arabesk is het voor mijn gevoel meer existentialistisch en bij de vader verhaallijn is het ontologisch. Hierdoor ontstaat er een prachtige gelaagdheid in het verhaal.
Tijdens het lezen moest ik ook af en toe denken aan het werk van Henri Bergson. Het bewustwordingsproces waar de hoofdpersoon in belandt raakt voor mijn gevoel het gedachtegoed van deze levensfilosoof. Door bepaalde gebeurtenissen verandert er veel in het leven van Pierre, omdat hij wordt omschreven door een collega als:

‘Overal een scherpe kijk op hebben, maar altijd aan de zijlijn blijven staan, er nooit helemaal bij (willen) horen.’ (p.230)

Nu ontstaan er situaties die van hem actie vragen. Dat levert een prachtig en ontroerend verhaal op.
En zo wordt ‘Het archief’ van Thomas Heerma van Voss een boek waar je mij ’s avonds voor mag wakker maken. Het is een verhaal dat voor veel lezers toegankelijk is. Iedereen die redactie-ervaring heeft, of met mantelzorg te maken heeft gehad zal herkenning vinden in dit boek. Hoe thema’s elkaar raken ondanks dat ze verschillend zijn is geweldig.