Hoeder van de vulkaan: een sleutelroman van een verhalenverteller

‘Hoeder van de Vulkaan’ is een persoonlijke favoriet. Deze roman van Johan Klein Haneveld is niet alleen zijn meest literaire boek tot nu toe, maar voor mijn gevoel ook een sleutelroman in het werk van een van de beste verhalenvertellers in het fantastische genre.

Om te beginnen is de opbouw van het verhaal erg sterk. In mijn ervaring kan het verhaal in twee delen worden opgesplitst, namelijk het eerste dat zich afspeelt bij de K’ral en de reis naar de vulkaan en dan het deel dat zich afspeelt in de vulkaan. Daarmee wordt het een verhaal een soort spiegel dat de lezer laat zien wat de gevolgen zijn van op een onevenwichtige manier omgang met de leefomgeving en van een meer gebalanceerd gebruik van de natuurlijke bronnen.
Daarnaast is het perspectief erg origineel. Vanuit de thematiek van Klein Haneveld past het op de juiste wijze bij dit verhaal. ‘Conquistador’ (2017) en ‘De ijsbrekers’ (2019) gaan ieder over de mens in relatie tot de ander. In ‘Hoeder van de Vulkaan’ komt dit onderwerp ook aan bod. De creativiteit van het perspectief versterkt zo deze thematiek en maakt dat er een sterke relatie is met andere mustreads uit het werk van deze geweldige schrijver. Een uitermate knap staaltje vertelkunst!

De thematiek van het verhaal is divers. Vanuit existentialisme, natuur, socialisme, humanisme en ontologie is er genoeg over deze pageturner te zeggen. Om niet teveel spoilers te geven wil ik alleen kort stilstaan bij existentialisme, natuur en socialisme. En waarom dit voor mij een sleutelroman is.
Voor met name de hoofdpersoon D’rik geldt een existentialistische ontwikkeling. Deze doet sterk denken aan Sartre en dan met name met betrekking tot onderwerpen als essentie en existentie. Alleen de mens kiest voor de existentie. Zij zijn vrij om de keuze te maken om iets (vader, moeder, schrijver, wachter) te zijn. Daar wordt in deze sterke high fantasy roman op een uitermate intrigerende wijze mee gespeeld.
En dan is er de natuur. Dat is een onderwerp die in dit verhaal op verbluffende wijze actueel is en filosofisch erg constructief uitgewerkt. In de eerste plaats omdat Klein Haneveld de ideeën van de Oost Europeese filosoof Srecko Horvat raakt met betrekking tot de leefwijze van de K’ral en de gevolgen daarvan voor hun omgeving. Vervolgens laat de auteur zien wat Slavoj Zizek bedoelt met de natuur als vernietiger. En tot slot illustreert het verhaal voor mij ook een belangrijk onderwerp uit ‘Over het humanisme’ van Martin Heidegger.
Dit thema wordt in ‘Hoeder van de Vulkaan’ op een uiterst fantasierijke, originele en verontrustende manier beschreven, die laat zien dat de schrijver weer waar hij over schrijft en het onderwerp tot in de details beheerst.
Verder is vanuit ontologisch perspectief het verhaal pure literatuur. Een prachtig voorbeeld hiervan is het motief zorg. In het eerste deel van het verhaal is het vooral de zorg voor een kleine groep van (de tovenaars) en de individuele zorg wat tot uiting komt door het recht van de sterkste. In het tweede deel wordt het meer een sociaal mandaat, dat bestaat uit het voorzien van de levensbehoeften voor iedereen. Deze communistische vorm raakt voor mij het sociaal kapitaal in ‘Plastic vriend’ (2019).
Dus voor de lezers die van literaire fantasy houden met een filosofische inslag is deze roman een mustread. En voor degenen die nog niets van deze geweldige verhalenverteller gelezen hebben is deze sleutelroman een ideale introductie tot zijn werk. #hoedervandevulkaan #johankleinhanveld #godijnpublishing