Vuur 3.1: vluchtelingenproblematiek en Thomas Hobbes

Als het Nederlands letterkundig museum besluit om een portrettengalerij van de auteurs van speculatieve literatuur te openen, dan mag Kim ten Tusscher daarin niet ontbreken. Dat ze tot de beste schrijvers binnen het genre behoort heeft ze wederom bewezen met ‘het voeden van het vuur’, boek 3.1 van de vertellingen van de ondergang.
Waarom is dit nieuwe boek van de Twentse schrijfster speculatieve literatuur? In dit boek verwijst Ten Tusscher naar de vluchtelingenproblematiek. Dat komt sterk naar voren in de verhaallijnen van Nighram en Kiril. De ethische kwesties die daarbij in het verhaal aan bod komen zijn erg heftig, schrijnend en hard. De verhaallijn van de erfgename van de troon van Merzia doet denken aan het psychologisch egoïsme van Thomas Hobbes. Het oprecht sociale karakter van Nighram komt in conflict met het sociale contract in Kurus Kuru. Dit levert een reeks van conflicten op die op een spannende manier worden uitgewerkt. Als de mens van nature slecht is, waarom delen mensen dan hun water om de dorst van anderen te lessen?
‘Want waarheid en onwaarheid zijn eigenschappen van de taal en niet van de dingen.’ Deze woorden van Hobbes zijn daarom ook belangrijk, omdat zij de essentie van het schrijverschap van Ten Tusscher weergeven. Ze beheerst de onderwerpen waar ze over schrijft en creëert in het verhaal voor haar lezers situaties waarin de lezer zich steeds afvraagt hoe hij zelf zou handelen. Er bestaat in har werk geen duidelijk goed en kwaad en daardoor is het makkelijk om mee te leven als lezer met de verhaalpersonages.
Daarnaast associeerde ik de ontwikkeling van Tokala met religieus extremisme. Hij is iemand die een sterk verlangen heeft naar een mystieke eenwording met het goddelijke. Alleen hoe groter dit gevoel wordt hoe meer afstand er ontstaat tussen hem en Jakob ontstaat. Hierdoor gaat Tokala zich steeds meer verschuilen achter de wil van Jakob en daardoor is hij voor mij een religieuze extremist. De spirituele ontmoetingen die hij heeft met Jakob zijn heftig en hebben een macabere invloed op de magiër. In het boek komen nog meer vormen van fanatiek geloof aan bod en deze verscheidenheid levert een brede oriëntatie van het onderwerp op.
Voor mij bewijzen deze twee thema’s de intertekstualiteit waarmee het boek tot literatuur gerekend mag worden.
Binnen de ontwikkeling van Nayaku en Lilith is macht een belangrijk thema. Waar de een naarstig op zoek is naar meer macht verkrijgt de ander het op natuurlijke wijze. Dit contrast wordt heel interessant, omdat Lilith steeds meer bij zichzelf blijft en probeert haar leven op orde te krijgen. De grootmagier wil steeds meer en dat zorgt voor een geleidelijke vervreemding van zichzelf. Zo voeren beide personages een innerlijke strijd, die Ten Tusscher op een hele beeldende en creatieve wijze beschrijft.
Daarnaast is de titel een verwijzing naar het thema. De hoofdpersonages moeten ieder hun innerlijke vuur (motivatie) volgen en aanwakkeren om dicht bij zichzelf te blijven en hun plannen ten uitvoer te brengen. De groei van Lilith, Kiril, Nighram, Tokala en Nayaku wordt op een constructieve en meeslepende manier hierdoor beheerst.
Verder zijn draken een belangrijk motief. De semantisch betekenis van de draak is het evenwicht tussen de aarde, water, lucht en vuur. Naast de zwarte draak (Lilith) heeft de witte draak een belangrijke rol. Heel vindingrijk maakt de auteur gebruik van zowel de positieve als de negatieve symboliek van wit, zoals ze ook heeft gedaan bij met zwart. Deze kleur verwijst negatief naar dood, verdriet, wanhoop en wedergeboorte, macht en een nieuw begin.
Kortom dit boek is vanwege de intertekstualiteit een mustread voor de lezers van speculatieve literatuur. Als deze prachtige ontwikkeling doorzet dan mogen de lezers van Kim Ten Tusscher nog veel geweldige boeken van haar verwachten #kimtentusscher #hetvoedenvanhetvuur #uitgeverijzilverspoor