Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Functionele vertaling van een magisch verhaal

Frank Norbert Rieter 23 januari 2018 Auteur
Waarom heeft in de afgelopen twintig jaar niemand mij bij mijn kladden gepakt en geroepen: je moet nu echt het werk van Shirley Jackson lezen! Dat zou helemaal terecht zijn geweest. De kalme poëtische toon van haar zinnen, de gelaagdheid van het verhaal, de magische lading van haar wereld; het is precies waar ik van houd. Toch deed niemand dat, terwijl mij door Jan en alleman zoveel boeken zijn aangeraden.

Misschien zegt het iets over de mensen die mij boeken aanraden, en hun vermogen om waar ik echt van houd in te schatten, maar waarschijnlijk is het – hoe kan het ook anders – vooral de verdomde tijdgeest. Shirley Jackson was lange tijd niet hip (wat een understatement is), ze was niet ‘bon ton’ in de literaire wereld en haar nalatenschap leed een zieltogend bestaan in de banlieu van de literaire backlog, op weg naar de vergetelheid.

Shirley Jackson was een vrouw, waardoor haar werk al geen wind mee had in de wereld van blanke, middelbare mannen. Wat zij schrijft laveert op het grensvlak van literair, magisch realisme, en de griezelverhalen uit de pulp-hoek. Moeilijk in een hokje te stoppen. En dan is er weinig ruimte tussen vergetelheid en eeuwige roem.

Aan de vergetelheid lijkt ze weer even ontrukt, nu afgelopen jaar haar biografie verscheen. Het lijkt een opmaat naar hernieuwde belangstelling voor haar werk. Nieuwe uitgaven door onder andere Penguin. Een verfilming van ‘the castle‘ is onderweg. En in Nederland bleef Atlascontact niet achter door een uitgave in de imprint L.J.Veen Klassiek met een voorwoord van Nina Weijers. Ik weet niet precies hoe eeuwige roem eruit ziet. Maar dit kan er toch niet ver vanaf zitten.

Wellicht heeft ook de voorzichtige renaissance in de genreliteratuur van wat niet-blanke-mannen-van-middelbare-leeftijd zoal geschreven hebben, voor een beetje wind mee gezorgd. Maar bovenal is het natuurlijk de onverbiddelijke kwaliteit van het werk. Mooie, intrigerende personages. Een verhaal op het schuurvlak van twee werelden; de geborgen, magische wereld van de hoofdpersoon, en de normale, burgerlijke wereld van angst, schuld en verplichtingen. Het is bruut en zinloos om er veel meer over te zeggen. Leest u vooral niet teveel besprekingen. Lees vooral het boek.

Ik las eerst de Penguin editie uit 2006, die nog steeds verkrijgbaar is. Dat is zo’n boek zoals boeken bedoeld zijn. Alles aan de uitgave draagt bij aan het verhaal. De omslag, het lettertype, de papierkleur, de gerafelde randen van het snijwerk. De omslag illustratie is perfect passend bij de sfeer en inhoud van het verhaal. Goddank geen kasteelachtig gebouw voorop, of alleen een zwarte kat, zoals op de meeste andere uitgaven. Het voorwoord was snorkend saai, maar dat neem ik bij een verder perfecte uitgave op de koop toe.

Ik las het boek parallel in het Nederlands. De vakkundige vertaling van Rob van Moppes leest even soepel als het origineel en laat de personages en het verhaal uitstekend voor zichzelf spreken. Daarna is het een kwestie van smaak. De Nederlandse tekst blijft erg dicht bij het Amerikaanse origineel. Van mij had Moppes zich meer vrijheden mogen permitteren om de poëtische kracht van de Engelse tekst dichter te naderen. In snit is het een heel Amerikaans verhaal gebleven. Daardoor voelt het ver weg, een verhaal dat speelt aan de andere kant van de Atlantische oceaan. Waar ik dat bij menig andere vertaling een pré had gevonden, vind ik dat hier jammer. Naar mijn smaak had het in woordkeus en wellicht zelfs in de namen meer vernederlandst mogen worden, zodat die magische wereld dichterbij voelde. Om de hoek.

Dat is in vertalersland wellicht momenteel geen hippe keuze. Maar daardoor is het vooral een heel nette, vakkundige vertaling voor wie het Engels amper machtig is. Van weinig toegevoegde waarde voor de meeste lezers.

Enfin, waar het vooral om gaat: Shirley Jackson, lees die vrouw! Geniet en huiver.
2

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Frank Norbert Rieter

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.