Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Functionele vertaling van een magisch verhaal

Frank Norbert Rieter 23 januari 2018 Auteur
Waarom heeft in de afgelopen twintig jaar niemand mij bij mijn kladden gepakt en geroepen: je moet nu echt het werk van Shirley Jackson lezen! Dat zou helemaal terecht zijn geweest. De kalme poëtische toon van haar zinnen, de gelaagdheid van het verhaal, de magische lading van haar wereld; het is precies waar ik van houd. Toch deed niemand dat, terwijl mij door Jan en alleman zoveel boeken zijn aangeraden.

Misschien zegt het iets over de mensen die mij boeken aanraden, en hun vermogen om waar ik echt van houd in te schatten, maar waarschijnlijk is het – hoe kan het ook anders – vooral de verdomde tijdgeest. Shirley Jackson was lange tijd niet hip (wat een understatement is), ze was niet ‘bon ton’ in de literaire wereld en haar nalatenschap leed een zieltogend bestaan in de banlieu van de literaire backlog, op weg naar de vergetelheid.

Shirley Jackson was een vrouw, waardoor haar werk al geen wind mee had in de wereld van blanke, middelbare mannen. Wat zij schrijft laveert op het grensvlak van literair, magisch realisme, en de griezelverhalen uit de pulp-hoek. Moeilijk in een hokje te stoppen. En dan is er weinig ruimte tussen vergetelheid en eeuwige roem.

Aan de vergetelheid lijkt ze weer even ontrukt, nu afgelopen jaar haar biografie verscheen. Het lijkt een opmaat naar hernieuwde belangstelling voor haar werk. Nieuwe uitgaven door onder andere Penguin. Een verfilming van ‘the castle‘ is onderweg. En in Nederland bleef Atlascontact niet achter door een uitgave in de imprint L.J.Veen Klassiek met een voorwoord van Nina Weijers. Ik weet niet precies hoe eeuwige roem eruit ziet. Maar dit kan er toch niet ver vanaf zitten.

Wellicht heeft ook de voorzichtige renaissance in de genreliteratuur van wat niet-blanke-mannen-van-middelbare-leeftijd zoal geschreven hebben, voor een beetje wind mee gezorgd. Maar bovenal is het natuurlijk de onverbiddelijke kwaliteit van het werk. Mooie, intrigerende personages. Een verhaal op het schuurvlak van twee werelden; de geborgen, magische wereld van de hoofdpersoon, en de normale, burgerlijke wereld van angst, schuld en verplichtingen. Het is bruut en zinloos om er veel meer over te zeggen. Leest u vooral niet teveel besprekingen. Lees vooral het boek.

Ik las eerst de Penguin editie uit 2006, die nog steeds verkrijgbaar is. Dat is zo’n boek zoals boeken bedoeld zijn. Alles aan de uitgave draagt bij aan het verhaal. De omslag, het lettertype, de papierkleur, de gerafelde randen van het snijwerk. De omslag illustratie is perfect passend bij de sfeer en inhoud van het verhaal. Goddank geen kasteelachtig gebouw voorop, of alleen een zwarte kat, zoals op de meeste andere uitgaven. Het voorwoord was snorkend saai, maar dat neem ik bij een verder perfecte uitgave op de koop toe.

Ik las het boek parallel in het Nederlands. De vakkundige vertaling van Rob van Moppes leest even soepel als het origineel en laat de personages en het verhaal uitstekend voor zichzelf spreken. Daarna is het een kwestie van smaak. De Nederlandse tekst blijft erg dicht bij het Amerikaanse origineel. Van mij had Moppes zich meer vrijheden mogen permitteren om de poëtische kracht van de Engelse tekst dichter te naderen. In snit is het een heel Amerikaans verhaal gebleven. Daardoor voelt het ver weg, een verhaal dat speelt aan de andere kant van de Atlantische oceaan. Waar ik dat bij menig andere vertaling een pré had gevonden, vind ik dat hier jammer. Naar mijn smaak had het in woordkeus en wellicht zelfs in de namen meer vernederlandst mogen worden, zodat die magische wereld dichterbij voelde. Om de hoek.

Dat is in vertalersland wellicht momenteel geen hippe keuze. Maar daardoor is het vooral een heel nette, vakkundige vertaling voor wie het Engels amper machtig is. Van weinig toegevoegde waarde voor de meeste lezers.

Enfin, waar het vooral om gaat: Shirley Jackson, lees die vrouw! Geniet en huiver.
2

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Frank Norbert Rieter

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!