Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Grand hotel Europa, Gas geven op de doodlopende weg van het massatoerisme

Fransh56 23 maart 2024
Ik ben altijd een beetje wantrouwig tegenover hypes. Het is om deze reden dat ik gehypte boeken altijd even laat liggen voordat ik ze lees. Dit is ook het geval met Grand. Hotel Europa dat enkele jaren geleden gehypt werd. Nu het stof weer wat is neergedaald vind ik het het juiste moment om het te lezen en hier te bespreken. Na wat afstand moet ik constateren dat het boek niet alleen veel aandacht kreeg maar die ook verdiende. Maar waar gaat het boek eigenlijk over? De decadentie?? Nostalgie?. Een filosofische beschouwing? Of een liefdesverhaal?. Het is inderdaad allesomvattend en dat maakt het juist zo knap. Zonder spoilers kun je het verhaal als volgt samenvatten.
De schrijver neemt zijn intrek in het in verval geraakte Grand-Hotel Europa ( what’s in a name )om zijn mislukte relatie met Clio te reconstrueren en er een boek over te schrijven. Met haar verhuist hij van Genua naar Venetië, omdat zij daar – eindelijk – een baan heeft kunnen vinden als kunsthistorica, gespecialiseerd in Caravaggio. Samen gaan ze op zoek naar een verloren schilderij van Carvaggio. Maar zijn hoofdopdracht is daar een boek te schrijven over toerisme. Als raamwerk dienen de ( vaak diepgaande) gesprekken met zijn medegasten en hotelpersoneel.

Toerisme verbroedering of verloedering?
Bij Pfeijffer valt de keuze tussen toerisme als verbroedering of verloedering duidelijk in het voordeel van het laatste uit.
Door de gemakkelijke bereikbaarheid van toeristische bestemmingen door goedkope vliegreizen is het ervaren van andere culturen voor iedereen bereikbaar geworden. Dit heeft niet tot “ verbroedering” geleid maar eerder tot het tegendeel. Een mooi citaat maakt dat heel duidelijk:
“ Een van minimale intelligentie gespeende plebejer die een standbeeld van Orazio Marinali ruïneert omdat hij de gevel van de Santa Maria di Nazareth beklimt om een selfie te maken, had zich in vroegere, elegantere tijden waarschijnlijk geen ticket naar Venetië kunnen veroorloven”
Het is echter geen tirade tegen massatoerisme omdat Pfeijffer steeds oog blijft houden voor de bijna dialectische karakter dat enerzijds schept en anderzijds vernietigt.
Een prachtig citaat hierover
“ Terwijl toeristen bovenal op zoek zijn naar een authentieke ervaring, veroorzaakt hun aanwezigheid een teloorgang van de authenticiteit die ze begeren. Of die authenticiteit wordt op een weinig authentieke wijze speciaal voor hen gecreëerd. Toerisme vernietigt datgene waardoor het wordt aangetrokken. Dat vind ik in al zijn tragiek een uiterst fascinerend verschijnsel.”
Een briljante zet in dit boek is dan ook het massatoerisme te contrasteren met de vluchtelingenproblematiek in de vorm van “ bel boy” Abdul die “via via” een baantje in hotel Europa heeft bemachtigd. Voor zowel het toerisme alsook de vluchtelingen geldt dat het aantal “ Een vluchteling is een broeder maar honderdduizend vluchtelingen zijn een bedreiging. “Pfeijffer toont aan dat dat ook voor toeristen geldt.Hij benoemt ook duidelijk de dubbele moraal van de gastvrijheid voor migranten die geld komen uitgeven en de ongastvrijheid tegenover hen die ( noodgedwongen) hier geld willen verdienen.

Verleden , vergane glorie of nostalgie?
Een ander hoofdthema is het verleden.Toerisme is exploitatie van het verleden.Er is volgens de auteur zoveel verleden dat er voor de toekomst geen plek meer is. Het gevaar ligt volgens Pfeijffer in de nostalgie die de klokken wil terugdraaien naar een tijd waarin de hedendaagse problemen niet bestonden. Onvrede en angsten worden uitvergroot om vervolgens een nostalgisch verleden dat vooral door extreem rechts als een oplossing gepresenteerd wordt. Hier heeft het boek raakpunten met het door Bookerprize winnaar Gospodinov geschreven. : “ Schuilplaats voor andere tijden”
Het hotel in de roman is de plaats van handeling voor vele beschouwingen tussen Ilja “ bel boy “ Abdul de traditionele “ major domus” en andere gasten. Het is zelf symbool voor vergane glorie, maar een vergane glorie die de gasten koesteren en de plannen van de nieuwe Chinese eigenaar deze “ vergane glorie in te wisselen voor Chinese “ edelkitsch” kunnen dan ook op weerstand rekenen.Een invasie van Chinese toeristen en het hotel als symbool van het oude Europa in Chinese handen dat is een zeer realistisch maar ook zorgwekkend perspectief in deze geweldige roman die geheel in stijl prachtig geschreven is in mooi, precies taalgebruik met soms een vleugje latijn in een stijl die soms doet terug verlangen naar vervlogen tijden maar nooit ontspoort of elitair aandoet. Behalve dat dit boek je scherp houdt en tot nadenken stemt is het een plezier om te lezen.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Fransh56

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!