Nevels boeit met de tragiek en vreugde van een 'gewoon' mensenleven

Een boek met een titel als Nevels en dit omslag zou ik normaal gesproken niet oppakken bij een boekhandel. Niet direct mijn genre. Maar ik ontmoette Marceline de Waard op de befaamde Deventer Boekenmarkt. En later nogmaals. Een innemende vrouw; ik raakte nieuwsgierig naar wat ze schrijft.
Ik begon in Nevels. Eerst schrok ik. Broer en zus hebben onenigheid over wat er met de mogelijk dementerende moeder moet gebeuren. En met het huis (=geld) van die moeder. Cliché, dacht ik; de dialogen konden naar mijn smaak puntiger en de zweverige proloog was (logisch) ook al niet mijn cup of tea.
Maar een paar pagina's verder werd het andere koek. Met de kracht van eenvoud beschrijft De Waard de spanning in de relatie tussen de echtelieden. Het klaarmaken van een glas whiskey door hoofdpersoon Fay volstaat daarvoor.
De Waard gebruikt geregeld mooie zintuigelijke beelden. Een mooi en ritmisch voorbeeld: 'De smaak van warm zandgebak met zacht zomerfruit. Ik hoor mijzelf smakken.'
In het boek ligt de nadruk op de interne monoloog en de beleving van Fay.
Marceline de Waard is op haar best als ze subtiel is. Mooi hoe ze in een enkel zinnetje een andere kant van de echtgenoot
laat zien: 'Frank schuift een stoel voor mij naar achteren en ik ga zitten.'
Er zit hier en daar ook luchtigheid in het serieuze verhaal: '(...)goede genen, net als zijn zus. Ik span mijn buikspieren extra aan.'
Fay zit in een spagaat als het gaat om loyaliteit aan haar moeder en haar man. Haar man wil - net als veel mannen inderdaad- het liefst de onverdeelde aandacht van hun vrouw. Dat wordt extra lastig als je moeder je opeens nodig heeft. De Waard gebruikt daarvoor het effectieve beeld van een weegschaal. Fay is sowieso vaak op zoek naar balans.
Als lezer ervaar ik soms enige disbalans als het om De Waards stijl gaat. Vaak mag de schrijfstijl naar mijn smaak compacter en er zou wat meer ruimte mogen zijn voor invulling door de lezer zelf. Maar daar staan passages tegenover die ik prachtig vind.
Hetzelfde geldt voor gebruikte vergelijkingen. 'Mijn spieren en mijn knie zijn het rabarber scheuren nog niet vergeten.' bijvoorbeeld, is een leuk en origineel beeld. Jammer dat er zo nu en dan ook voor meer sleetse beschrijvingen wordt gekozen, zoals het nuttigen van citroen of azijn bij een zuur kijkend iemand.
Er zijn grote gebeurtenissen. Gedachten daarover omschrijft De Waard mooi: 'Moedeloosheid, weemoedigheid en, ja, toch ook verdriet omdat het niet alleen de natuur om me heen is die het leven langzaam loslaat.' en
'Weet je nog hoe wonderbaarlijk het was dat alles gewoon doorging? Het dagelijks leven dat nauwelijks zichtbaar opbolde, slechts een moment rimpelde om zich opnieuw te schikken in de plooien van het leven tussen onze naasten.'
En er zijn kleine gebeurtenissen en gedachten. Bijvoorbeeld: De echtgenoot en de moeder hebben geen geweldige relatie. Dan komt er toch een moment waarop ze samen schik hebben. Om de onhandigheid van Fay. In plaats van blij te zijn over de betere band denkt Fay: konden jullie geen ander onderwerp vinden? Heerlijk herkenbaar.
Tot slot:het zweverige en etherische in het boek is als gezegd dus niet zo 'mijn ding'
Ik neem dat echter van harte voor lief, omdat het verhaal voor mij draait om het juist zo intens aardse. Het alledaagse leven met zijn hoogte- en dieptepunten, het vele getob en de ontluikende inzichten. Daarin raakt Marceline de Waard mij. Mooie typeringen van relaties tussen ouders en kinderen, broers en zussen, echtelieden.
Het is zoveel makkelijker om lezers te boeien met wilde, bijzondere, bizarre, extreme zaken. Nevels weet te boeien met de tragiek en vreugde van een 'gewoon' mensenleven. Dat is een knappe prestatie.