Kabbelende beschrijving van het gezin Aubrey

Rebecca West (1892-1983) is het pseudoniem van Cicily Isabel Fairfield, een Britse schrijfster en journaliste. Ze was de dochter van een Ierse journalist en een Schotse moeder, die concertpianiste had kunnen worden maar nooit een professionele carrière ambieerde. West zelf was sinds 1911 journaliste voor de linkse pers en voorvechtster van het vrouwenkiesrecht.

De familie Aubrey (1954), vertaald door Anke ten Doeschate en Rene van Veen, is semi-autobiografisch. Het maakt deel uit van een trilogie. De andere twee delen zijn postuum uitgegeven. In de Nederlandse vertaling zullen deze Mary en Rose en Rosamund heten.

In dit eerste deel maken we kennis met het intellectuele en muzikale gezin Aubrey, dat op het punt staat te verhuizen van Schotland naar Londen. Aan het hoofd van het gezin staat moeder Clare, die een loopbaan als concertpianiste is misgelopen en nu met verve voor haar gezin zorgt, waarbij ze vooral de eindjes aan elkaar moet proberen te knopen. Hierbij wordt ze bepaald niet geholpen door haar man Piers, een journalist, die zijn verantwoordelijkheid als vader en kostwinner vaak ontloopt. Hij speculeert graag, zodat van zijn loon als redacteur van een plaatselijke krant weinig overblijft voor zijn gezin. De voortdurende strijd van Clare om voldoende geld voor haar gezin beschrijft West treffend:

'Ze was blij dat ze dit geld had kunnen ontfutselen aan de raadselachtige krachten die op al het geld in onze familie uitgeoefend werden en die het lieten verdwijnen alsof het nooit had bestaan.'

Het gezin bestaat naast Clare en Piers uit vier kinderen. De oudste dochter Cordelia streeft een muzikale carrière als violiste na zonder dat ze beseft dat ze niet beschikt over het broodnodige talent. Haar moeder beseft dat helaas wel en heeft moeite haar afgrijzen te verbergen:

'Maar zodra mama Cordelia de strijkstok over de snaren hoorde halen, verkreukelde haar gezicht, eerst van woede en daarna net op tijd van medelijden.'

Dan is er nog de muzikale tweeling Mary en Rose. Zij hebben wel een muzikaal talent en worden door hun moeder gestimuleerd piano te spelen. Tot slot is er de benjamin, de charmante allemansvriend Richard Quin, en het nichtje Rosamund.

Het verhaal is geschreven vanuit het perspectief van Rose, die in het begin circa tien jaar is. Rose koppelt een scherpe kinderlijke waarneming aan een intelligente maar vileine pen. Zo ontstaat een ironische ondertoon. Ze gebruikt fraaie, lange zinnen die niet helemaal bij haar leeftijd passen.

Veel gebeurt er niet, de familie gaat op visite en ontvangt visite. De roman wordt gekenmerkt door gedetailleerde beschrijvingen van bijvoorbeeld het eerste ritje met een auto of het modebeeld:

'Indertijd schreef de mode vrouwen een hoed voor die, hoewel aan de kleine kant, op hun hoofd dreef als een boot, afgemeerd aan een voor het gezicht onttrokken sluier die op zijn plaats werd gehouden met een raadselachtige knoop onder de kin.'

De familie Aubrey geeft een tijdsbeeld van een Brits gezin en de Britse maatschappij in het eerste decennium van de 20e eeuw. Wat bijvoorbeeld te denken van de gedachte van Rose dat je als ons soort mensen echt heel arm moet zijn om er geen dienstmeisje op na te houden? Ook stelt West, door haar scherpe beschrijvingen van de rol van de vrouw in de maatschappij, de binnen het huwelijk heersende man/vrouw-verhoudingen ter discussie.

In deze psychologische roman, die wat vaart mist, beschrijft West met veel aandacht voor de karakters van de gezinsleden het wel en wee van de familie Aubrey tegen de achtergrond van de Britse maatschappij van begin 20e eeuw.