Geheimen in een Chinese immigrantenfamilie

Jean Kwok is op vijfjarige leeftijd vanuit Hongkong naar New York geëmigreerd. Na haar studie Engelse en Amerikaanse literatuur in de Verenigde Staten is ze voor de liefde opnieuw verhuisd naar Nederland. Ze heeft Engels onderwezen aan de Leidse Universiteit en aan de Technische Universiteit in Delft. Haar boeken schrijft ze in het Engels, hoewel ze ook Nederlands en Chinees vloeiend spreekt. De perfecte zus is haar derde roman, vertaald door Fast Forward Translations. Deze is geïnspireerd op de tragische dood van haar broer Kwan bij een vliegtuigongeluk. 

Centraal in deze roman staan de zussen Sylvie (33) en Amy (26), en hun Chinese moeder die naar New York is geëmigreerd. Omdat het financieel niet anders kon, is Sylvie opgegroeid in Nederland bij haar grootmoeder in het gezin van Helena, een verre nicht. Vanaf haar negende woont ze weer bij haar ouders en Amy in New York. Hoewel ze moeite heeft om een liefdevolle band met haar moeder op te bouwen, gaat dit met haar zusje Amy als vanzelf. 

Sylvie streeft naar perfectie, in haar schoolprestaties, haar uiterlijk, haar werken en haar huwelijk. Ze heeft het allemaal voor elkaar. Wanneer haar grootmoeder op sterven ligt, gaat ze voor het eerst terug naar Nederland. Amy is het jongere zusje, dat Sylvie adoreert en onzeker is. Wanneer Sylvie na haar bezoek niet terugkomt, gaat Amy doodsbang in Nederland op onderzoek uit. Waar is Sylvie? Hoe zitten de verhoudingen binnen de familie en de vriendengroep nu echt? Wat zit onder de oppervlakte verborgen? 

Het wordt de lezer makkelijk gemaakt dit te ontdekken, omdat de schrijfster de verhalen van Sylvie, Amy en hun moeder alle drie vanuit het ik-perspectief vertelt. De verhaallijnen komen om en om aan bod en langzaam vallen de verschillende puzzelstukjes op hun plaats. Het verhaal leest vlot en regelmatig strooit de auteur met prachtige Chinese metaforen om de relaties tussen mensen aan te geven. Je vindt ze vooral in de passages die vanuit het perspectief van de moeder zijn geschreven. Er staan vaak cryptische aanwijzingen in:

‘Een oceaan van liefde, schuldgevoel en plichtsbesef golfde tussen hen heen en weer, en streelde het hart van hen allebei, al hield die ze ook van elkaar gescheiden.’ 

Vanuit haar eigen achtergrond geeft Kwok de Chinese immigrantenfamilies in New York en Nederland vorm. Ze beschrijft hoe ze omgaan met oude Chinese gewoonten en bijgeloof, en waar dit botst met de Westerse gewoonten. Ze laat zien dat deze culturele geschiedenis complexe familieverhoudingen oplevert. Ook wijst ze ons nadrukkelijk op de verborgen (soms onbewuste) discriminatie van Chinese immigranten, die ook nu nog bestaat. 

Het boek, dat eerst in Amerika is uitgebracht, behandelt Nederland met zichtbaar plezier, evenals haar gewoonten en het eten. Amsterdam met haar grachten en woonboten, Koningsdag, de drie welkomzoenen en euthanasie. Ze beschrijft de Nederlandse appeltaart, thee geserveerd met een klein stammetje merengue, gevuld met botercrème, dat aan beide kanten in chocolade is gedoopt, en natuurlijk twee gepaneerde en gefrituurde cilindervormige rollen met een vulling van romige vleesragout, die worden geserveerd met mosterd en zachte witte broodjes. 

De perfecte zus boeit van begin tot eind. De roman geeft in een knappe structuur antwoord op de vraag wat er met Sylvie is gebeurd. Aan alles merk je dat de schrijfster verweven is met de achtergrond van de personages. Dit komt de authenticiteit van de personages en haar boodschap over verborgen racisme ten goede. Gaandeweg krijg je zowel bewondering voor de ontwikkeling die de onzekere Amy in korte tijd doormaakt, als begrip voor Sylvie. De vraag blijft wie nu de perfecte zus is.