Krachtige vrouwen

Leïla Slimani (1981) is een Frans-Marokkaanse journaliste en schrijfster die in 2016 de Prix Concourt kreeg voor haar roman ‘Een zachte hand’.

Slimani is begonnen aan de trilogie ‘Het land van de anderen’, een Marokkaans familie epos dat drie generaties omvat en zich afspeelt vanaf 1946. In het eerste deel ‘Mathilde’ staat Mathilde centraal, een Française uit de Elzas, die met de Marokkaanse Amine is getrouwd. Samen hebben ze in het Marokkaanse Meknes inmiddels een florerend boerenbedrijf opgebouwd.

In het tweede deel ‘Kijk ons dansen’, uit het Frans vertaald door Gertrud Maes, staan hun bijna volwassen kinderen Aicha en Selim centraal. Aicha studeert in Staatsburg medicijnen, komt terug naar Marokko en wordt aan het eind van het boek gynaecologe, Selim ontvlucht zijn familie.
Deze roman staat op de shortlist voor de Europese Literatuurprijs 2023. Dit tweede deel is los van het eerste deel te lezen. Om het de lezer makkelijk te maken is in het begin van het boek een overzicht opgenomen van personages waarin ze uitgebreid worden geïntroduceerd.

Extra fascinerend is dat de trilogie losjes is gebaseerd op de eigen familiegeschiedenis van de schrijfster. Ze heeft een Franse grootmoeder en een moeder die medisch specialist is net als Aicha. Haar Marokkaanse vader was een hoge Marokkaanse ambtenaar. Slimani heeft duidelijk research gedaan, ook in haar eigen familie. Niet alleen is op de achtergrond de roerige geschiedenis van Marokko eind jaren zestig, begin jaren zeventig aanwezig maar ook worden gebruiken in Marokko in die tijd geschetst. Slimani neemt daarbij geen blad voor de mond.

Het verhaal wordt door een alwetende verteller verteld waarbij het perspectief steeds wisselt. Zo kom je te weten wat de verschillende personages beweegt. Toch blijven de meeste karakters wat op afstand. Ze zijn ook wat vlak, het zwaartepunt van het boek ligt bij het vertellen van het familieverhaal en aan de hand daarvan de recente geschiedenis van Marokko en de Marokkaanse gewoonten. Aan de uitwerking en ontwikkeling van de andere karakters dan Aicha, haar vriend Mehdi en haar broer Selim, komt de schrijfster nauwelijks toe. Het familieverhaal en de flarden Marokkaanse geschiedenis die uitnodigen tot het extra opzoeken van informatie, kunnen het boek echter dragen.
De schrijfstijl is vrij zakelijk, het boek leest daarom vlot. Het verhaal is chronologisch opgebouwd met uitzondering van één passage waarin Mehdi terugblikt op zijn geluk eind jaren zestig. Dit werkt als een teaser om ook het volgende deel te gaan lezen. Dat geldt natuurlijk ook voor het vooruitzicht dat in het derde en laatste deel een vrouw centraal zal staan die gebaseerd zal zijn op de schrijfster zelf.

Kortom, Kijk ons dansen is een interessant tweede deel van het Marokkaanse familie epos waarin steeds een krachtige vrouw centraal staat tegen de achtergrond van de voor velen nog onbekende Marokkaanse geschiedenis en cultuur.