Niets meer over om aan te wennen

Hooghartig, verwaand, lomp, totaal geen empatisch vermogen, eigenwijs, liegen en bedriegen: Angel Deverell is bepaald geen innemende persoonlijkheid. De hoofdpersoon van Angel doet geen enkele moeite om vriendschap met de lezer te sluiten. Daar voelt ze zich veel te goed voor. Toch slaagt auteur Elizabeth Taylor ('nee, niet dé Elizabeth Taylor, maar die andere...') erin om een vorm van sympathie op te wekken en dat is best knap.  

Engeland, rond 1900. Angel groeit op in een arbeidersbuurt in een klein dorp. Haar moeder runt een kruidenierswinkel, haar vader is jong overleden. Als kind is ze al anders dan de anderen. Teruggetrokken, verwaand, hooghartig en boordevol fantasie. 'Leugens', volgens de anderen. Als haar verhalen over Paradise House, het huis van haar dromen, naar buiten komen, wordt ze door iedereen afgewezen. Het maakt haar niet uit: in haar schuilt een genie en overtuigd van haar talent besluit ze de verhalen op te schrijven en uit te geven.  

Angel is voor het eerst uitgegeven in 1957 en het heeft bijna zestig jaar geduurd eer de eerste Nederlandse vertaling er was. Elizabeth Taylor kreeg nooit de erkenning die ze volgens velen verdient. Wellicht doordat ze altijd in de schaduw stond van die ándere Elizabeth Taylor, maar misschien ook doordat ze een teruggetrokken leven leidde. Bijna het negatief van hoofdpersoon Angel, die juist volop de belangstelling zoekt.  

Zoals al gezegd: Taylor krijgt het voor elkaar dat de lezer een zekere vorm van sympathie voor Angel gaat voelen. Eigenlijk is het niets meer of minder dan mededogen. Ze wil onaantastbaar zijn, maar ze is het niet. Ze is dapper, kwetsbaar, eenzaam en ze hunkert naar warmte: een persoon om van te houden. Door vanuit een alwetende verteller te schrijven, ervaart de lezer enerzijds welke uitwerking Angels gedrag op de mensen om haar heen heeft, en anderzijds kweekt het begrip. Door de ogen van de andere personages zie je de Angel die ze zelf niet wil laten zien. Ze schrijft haar eigen geschiedenis, houdt haar eigen mythes in stand, maar via de andere personages kent de lezer de waarheid. Zoals Clive het verwoordt: 'Misschien zag ze niets zoals het was, alleen alles zoals het zou moeten zijn, maar ongetwijfeld nooit was geweest.' Angel krijgt er op deze manier een dimensie bij en dat maakt haar tot een interessant personage.  

Het verhaalverloop is tamelijk voorspelbaar, een aantal personages is nogal cliché, de verhaallijnen zijn eendimensionaal, wat maakt dat Angel anno 2016 geen literaire hoogvlieger is. Daarvoor ontbreekt simpelweg de diepgang. Wie echter niet zit te wachten op een verhaal dat je aan het denken zet, dat zich aan je vastklampt of dat je slapeloze nachten bezorgt, heeft een prima tijd: Angel is onderhoudend, bij vlagen humoristisch en goedgeschreven.