Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Elke ouderdom is een verhaal van Edgar Allan Poe

Geertje Otten 22 juli 2020

Serenata Terpsichore en haar man Remington zijn inmiddels meer dan dertig jaar getrouwd en kennen elkaar door en door. Toch is Serenata bijzonder onaangenaam verrast wanneer haar man haar confronteert met zijn nieuwste plan: hij gaat een marathon lopen. De timing van zijn plan is hoogst ongelukkig, want zij is onlangs gestopt met hardlopen vanwege haar versleten knie. Jarenlang heeft zij haar oefeningen gedaan om haar lijf sterk en fit te krijgen en te houden. Zonder publiek, in haar eentje, want Serenata is wars van alles wat op kuddegedrag of competitiegedrag lijkt. Het zien van een enkele andere fietser verstoort haar eenzaamheid en verpest haar humeur. Dat ze niet intens eenzaam is, komt vooral door Remington. Dat uitgerekend hij zich conformeert aan roedelgedrag, waarbij hij haar buiten de groep plaatst, kan ze maar moeilijk verkroppen.

In De weg van de meeste weerstand laat Lionel Shriver (vertaling: Karina van Santen en Marian van der Ster) de gapende kloof zien die kan ontstaan tussen twee mensen die jarenlang elkaars vertrouwen hebben gedeeld, die blind op elkaar terug kunnen vallen en die samen bergen kunnen verzetten. Met ironie en onderkoelde humor vertelt Serenata haar verhaal aan de lezer, die geboeid door blijft lezen.

Dat anderen iets wat je graag voor jezelf wilde houden, overnemen is Serenata wel gewend. Ze was de eerste op haar middelbare school met een tattoo; inmiddels is de totale oppervlakte van de Amerikaans huid die bedekt is met hobbits, tijgers, streepjescodes of superhelden zo groot als Pennsylvania. Ze was ook de eerste die haar collega's uitnodigde om Japans te eten. Het was geen succes, want de gasten gruwden bij het idee rauwe vis te eten. Inmiddels kun je van de ene sushibar naar de andere lopen. Ze verdraagt het allemaal, maar als Remington zich aansluit bij de 'hersenloze lookalikes in de aangezwollen kudde' van fitnessers wordt alles anders. Deels uit oprechte bezorgdheid, deels uit jaloezie probeert ze hem te stoppen, maar hij laat zich door niemand afremmen. Zeker niet als hij de steun blijkt te krijgen van een mooie, jonge fitnesscoach. Ze blijft alleen achter, knokkend tegen haar angst voor de op handen zijnde operatie en knokkend tegen het feit dat de kloof tussen haar en Remington steeds groter wordt.

Het sterke punt van deze roman zijn het taalgebruik, de analyses van Serenata en de soms geniale vormen van beeldspraak. Het taalgebruik is ironisch en nuchter. Een van de pleziertjes die ze elkaar toestaan is dat ze achter de gesloten deuren van hun thuis akelig mogen zijn. Dit uit zich in onderkoeld sarcasme ten opzichte van elkaar.

'Het is me niet ontgaan dat je mijn ontdekking van de duursport ervaart als iets dat jou wordt afgenomen,' begon hij, 'dus wil ik even ingaan op wat ik alleen kan omschrijven als jouw gevoel dat sport jouw bezit is.'
'Dat is het denk ik ook wel,' antwoordde ze koeltjes.
'Heb jij het uitgevonden?'
'Ik heb het uitgevonden voor mezelf.'
'Dus de Grieken die de oorspronkelijke 42 kilometer en 195 meter van Marathon naar Athene liepen hebben een tijdreiziger gestuurd om het idee van jou te stelen.'

Scherp is de analyse van de 'trainingskerk' MettleMan, waarbij Serenata tot de conclusie komt dat er maar weinig verschillen zijn tussen de trainingskerk en veel andere, formelerer, theologische doctrines. Haar stelling is duidelijk:

'Verheven tot de n'de macht beloofde de trainingskerk dus niet alleen het einde of zelfs de omkering van het ouder worden en alle ziekte, maar het eeuwige leven. Het was de oudste zwendel ter wereld.'

Een minder sterk punt is de uitwerking van de personages. Serenata is een sterke vrouw, die zich als enige in de roman nog ontwikkelt. Haar kijk op de ander en op zichzelf verandert gaandeweg het verhaal. Remington daarentegen blijft oppervlakkig. Een typische gefrustreerde, witte man. Fitnesscoach Bambi Buffer is een cliché (mooi, een brok spieren, gericht op geld en eropuit om oudere mannen en vrouwen voor eigen gewin te misbruiken). Ook dochter Valeria, bekeerd tot een of andere sekte-achtige geloofsgroep, is een stereotype, net als de andere groepsleden van de fitnessgroep van Remington.

Het verhaalgegeven is flinterdun, maar het wordt gedragen door het taalgebruik en de schrijfstijl van Shriver. Het verhaal is vermakelijk, soms een beetje confronterend (vooral als de lezer zelf in de leeftijdsgroep van Serenata en Remington zit), satirisch (het verslag van de hoorzitting en de beschrijving van het gesprek tussen Remington en zijn leidinggevende) en onderhoudend. Voldoende voor een roman en het is dan ook jammer dat de auteur probeert een tweede thema ('problematiek van gemarginaliseerde gemeenschappen en witte privileges') door het verhaal heen te vlechten. Weliswaar vormt het de aanleiding voor het ontslag van Remington en is het dus de motor van het verhaal, maar als thema komt het niet echt goed uit de verf.

Al met al is De weg van de meeste weerstand een aanrader. Uiteindelijk trekt Serenata haar conclusie:

'Het allerbeste aan oud worden was je koesteren in dit grote het-zal-me-worst-wezen. (…) Het was heerlijk dat niets wat ze deed enige merkbare invloed op de rest van de wereld had.'

En dat kan beste een geruststellende conclusie zijn.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Geertje Otten

Gesponsord

Het intrigerende verhaal achter de moordenaar van Willem van Oranje. Vol spanning en gruwelijke plottwists!

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.