De keuzestress spat er vanaf

Met de roman Dichterbij dan je denkt (vertaald door Lucienne Pruijs) laat Mariana Leky zien dat het essentieel is dat auteurs keuzes kunnen maken. Doen ze dat niet, dan gaat een roman met potentie ten onder aan een overdaad van losse verhaalelementen. Dat laatste is precies wat er gebeurt met Dichterbij dan je denkt.    

Ogenschijnlijk hebben Katja en Jakob een prima huwelijk. Toch ontstaat de verwijdering al voordat ze getrouwd zijn: Jakob wenst namelijk in een tent te slapen, terwijl Katja ‘gewoon’ in een huis slaapt. Als ze ontdekt dat Jakob een ander heeft, weet ze niet hoe ze haar leven moet invullen. Dan overlijdt Jakob als gevolg van een ongeluk en staat Katja's leven op de kop. In zekere zin lijkt de dood van Jakob een oplossing te zijn: ze hoeft in ieder geval niet meer te denken aan Jakob met een andere vrouw. Maar ze mist hem zo verschrikkelijk.    

Katja krijgt hulp van een oudere heer, Dr. Blank. Een gevalletje ‘speaking name’, zoals al snel blijkt. Hij is de wijze, oudere man in dit boek, die niets doet wat de lezer niet verwacht. Kortom: geen verrassend personage. Ook de stoere brandweerman Armin is tamelijk clichématig neergezet. Samen weten de beide mannen Katja weer een doel in het leven te geven.    

Zoals al opgemerkt: het is allemaal te veel. De keuzestress spat er vanaf. Ten eerste vallen de herhalingen in het boek op. Op verschillende plaatsen in het boek gebruikt de schrijfster dezelfde woorden of uitdrukkingen, wat soms storend werkt. Daarnaast de manier waarop de personages neergezet zijn: voorspelbaar, niets nieuws onder de zon. Ook de inhoud kent geen grens. Overspel, een overlijden, een ongeplande en wellicht ongewenste zwangerschap, een veel te grote en knalroze flamingo, sprookjeselementen: gewoon te veel voor een relatief dun boek. Het gevolg is dat het verhaal nogal chaotisch aandoet. Veel zaken worden niet uitgewerkt en blijven gewoon maar ergens dwarrelen. Misschien is dit doelbewust gedaan om de gemoedstoestand van Katja te onderstrepen; in dat geval is de poging geslaagd.    

Het is de humor die aantrekkelijk is in dit boek. Potsierlijk is de scène waarin Katja en haar brandweerman zogenaamd een kat uit een boom zullen halen (die er niet zit), maar ondertussen vanuit de hoogwerker schaamteloos meekijken als Dr. Blank bij zijn vrouw op bezoek gaat. Als ze weer naar beneden moeten, hebben ze iets uit te leggen:     

'’Hoe is het nou met de kat?' fluisterde ik toen we uit de gondel geklommen waren (..). 'Geen idee, hij is toch van jou?' 'En, waar is de kat?’ vroeg Frank. 'Het was strikt genomen een parkiet', zei ik. Frank fronste zijn wenkbrauwen. 'Een kat, zei u. Voor een parkiet zouden we niet zijn uitgerukt.' 'Precies', zei ik.’’    

Ondanks alle minder sterke kanten, is het door deze humor geen straf om Dichterbij dan je denkt te lezen. De vlotte stijl die Leky hanteert (korte zinnen en veel dialogen) pakt daarbij zeker positief uit.