Het naijleffect van een charismatisch defect
"Het was een nacht waarin de wolken troost zochten." Wie zo’n prachtige openingszin kan schrijven, legt de lat meteen hoog en dan is het de kunst om aan de hooggespannen verwachtingen te voldoen. Met haar nieuwste roman Een charismatisch defect doet Eva Kelder (1980) in ieder geval een poging. Dit boek draait om illusies, idealen en de kracht van het verleden.
Het is eind jaren zestig als de dorpse Anneke de charismatische Amerikaan Blake Chesterfield ontmoet. Met zijn komst verandert niet alleen haar naam -vanaf dat moment heet ze April-, maar haar hele leven. Blake wil de wereld veranderen en hij heeft al snel een hele groep volgers om zich heen. Langzaam maar zeker begint April aan hem te twijfelen en gaat ze hem als een militante gek zien. Gelukkig is Curaçao Dick steeds op de achtergrond om haar te steunen. Als de anarchistische commune een aanslag op een vertegenwoordiger van het kapitalisme pleegt, staat April voor een moreel dilemma.
Kelder laat opnieuw zien dat ze speelt met de taal. In mooie, poëtische zinnen vertelt ze haar verhaal. Net als in Het leek stiller dan het was, glijdt ze daarbij af en toe uit en verzandt de lezer in ietwat stoffige beeldspraak, waarin "de kraters van haar ziel worden blootgelegd". Toch overheerst een prettige stijl waarbij de poëtische zinnen afgewisseld worden met korte, sterke zinnen die recht op het doel af gaan. Kelder laat de lezer voelen hoe April meegesleurd wordt in de leefwereld van Blake: een leefwereld die zij al snel doorziet. "Blake die alleen in het heden kon leven door het verleden voortdurend in te kleuren." Hij liegt en bedriegt, gaat over haar grenzen heen, maar ze is niet in staat om voor zichzelf te kiezen. Betoverd door zijn charisma.
Zo´n hoe-heeft-het-zover-kunnen-komen-verhaal kan al snel saai en voorspelbaar worden, maar Kelder laat dat niet gebeuren. Door af te wisselen tussen het verhaalheden en het verleden blijft het verhaal boeien en krijgt de vertelling diepgang. Kelder stelt de vraag aan de orde in hoeverre vrijheid slechts een illusie is. In hoeverre bepalen afkomst, achtergrond en sociale omstandigheden je keuzes? In hoeverre moet of mag je je idealen nastreven? Is daarbij alles geoorloofd? Existentiële vragen, en Kelder laat zien dat er geen eenduidig antwoord te geven is. Voor zowel April als Curaçao Dick is Blake als een drug: "De verleiding, het toehappen, de zoete dwaling en dan onvermijdelijk de kwade adem die volgde. Nooit eindigde een trip zo tropisch als hij begon."
Alle hoofdpersonen hebben zo hun beweegredenen voor de keuzes die ze maken en Kelder weet het zo te brengen dat de lezer vrijwel ieder personage kan begrijpen. Die van Blake zijn duidelijk: hij komt uit een land van onderdrukking, van geweld en van oorlog. Een land waarin het leven van een black man minder waard is dan van een blanke. Hij is wars van autoriteiten en ziet Nederland als een land waarin iedereen maximale vrijheid heeft. April ontvlucht haar burgerlijke achtergrond, waarin ze niet meetelt en waarin ze niet gezien wordt. Blake laat haar zien wat leven is. Ze ontdekt het andere leven van drank, drugs, een andere taal en andere mensen totdat ze "zelf helemaal nieuw was en gelukkig."
Zowel April als Curaçao Dick moet uiteindelijk in het reine komen met het verleden. Een verleden waar ze ogenschijnlijk in vrijheid voor gekozen hebben, maar waaraan ook niet te ontkomen viel. Hiermee laat Kelder de mens op zijn meest kwetsbare momenten zien, waarmee ze de lezer raakt. Een charismatisch defect ijlt nog een tijdlang na en voldoet aan de hooggespannen verwachtingen van de lezer.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Geertje Otten
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
