De smaak van potloodpunt
Noah Kremer ziet de wereld anders dan alle mensen om hem heen: hij ziet letters en cijfers in kleur en kan geluiden proeven. Muziek is gekleurd en namen en woorden hebben een smaak. Noah heeft synesthesie: hij ervaart meerdere impulsen tegelijk, ook als die normaal gesproken door de zintuigen worden genegeerd. Naar schatting heeft ongeveer vijf procent van de bevolking een vorm van synesthesie. In het debuutboek Lekhoofd van Haro Kraak (1986) probeert Noah samen met zijn vriend Teun grip op zijn leven te krijgen.
Het thema van Lekhoofd is origineel en biedt Kraak veel kansen om een bijzonder verhaal te vertellen. Noah ziet zijn ‘aandoening’ als heel normaal. Zo kiest hij de kleuren van letters en cijfers niet zelf, maar zijn ze er gewoon: "net als een naam (...). Hij was heus niet Teun genoemd omdat hij zo’n ontzettende Teun was. Teun was vóór hem gekozen, hij werd ermee geboren. Later groeide zo’n naam vanzelf recht." Teun ziet in Noah een fantastisch onderzoeksobject. Door Noah komt hij erachter dat ieder mens de wereld anders ziet en daarom wil hij uitzoeken waar de grenzen liggen. Ze maken een complete staalkaart van alle smaken, kleuren, geuren en texturen die ze maar bedenken kunnen. Noah is de rat; Teun is de schepper.
Tot ongeveer de helft van het boek is Lekhoofd aantrekkelijk om te lezen. Vlotte zinnen met af en toe mooie beelden. Helaas boeit het verhaal daarna niet meer. De literaire verwijzingen naar de gedichten van Marsman (en naar Marsman zelf), de talloze andere verwijzingen en de overdaad aan problematiek leiden af van het thema en zorgen ervoor dat het boek vervelend wordt. Het gezin is dysfunctioneel: vader vrijt volop buiten de deur, moeder blijkt een dievegge te zijn. Noah heeft ook nog ernstige epilepsie wat hem bijna het leven kost en Teun is niet alleen maar een beetje onhandig, nee, hij heeft DCD. Gelukkig neemt de verteller de lezer aan het handje en legt hij alles omstandig uit. We hoeven zelf die problemen niet op te lossen, we hoeven zelf niet na te denken. Dat doen we ook niet meer: de afstand tussen de lezer en Noah wordt per bladzijde groter.
Een ander zwak punt is het gebruik van clichés. De spijtbetuiging van de moeder op het moment dat Noah in het ziekenhuis ligt; "Je wilt dat je kind alles kan doen wat jij niet kon. En dat al jouw fouten vergeven zijn. (...) Je moest mij troosten. Dat was verkeerd, weet ik nu." Het zou niet misstaan in de eerste de beste driestuiverroman. Net zo cliché is de ruzie tussen Noah en Teun. Beiden hebben zo hun geheimen en dat verwijten ze elkaar. Of de manier waarop Noah zijn vader toespreekt: "En weet je wat het ergste is? Ik ben ook zo, precies zoals jij." Uiteindelijk is het allemaal "een kwestie van perceptie", zoals de vader om de haverklap pleegt te zeggen. En zelfs dat is een cliché.
Lekhoofd laat uiteindelijk toch een teleurgestelde lezer achter. De centrale vraag in hoeverre je gevangen zit in je eigen hoofd blijft onbeantwoord. De lezer die zich verheugd heeft op een nieuw literair boek, verwacht te veel. Lekhoofd is geen literatuur. Als debuutroman is het geen slechte start, maar Kraak had hier gemakkelijk een veel beter en overtuigender boek van kunnen maken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Geertje Otten
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
