Olga, gekozen door de dans
Op 1 september 1987 overleed Olga de Haas, in de jaren zestig de grote ster van het Nationale Ballet. Ze is dan bijna 34 jaar. Ze is in stilte gestorven en in stilte gecremeerd. Eenzaam tot aan haar eind.
In Olga. Morgen dans ik weer vertelt Femke van Wiggen over het korte, maar bewogen leven van Olga de Haas. Een foto in de gangen van de Nationale Balletacademie, een schilderij in de Amsterdamse Stadsschouwburg en een kostuum van De blauwe vogel uit Doornroosje herinneren aan een groot danstalent, dat razendsnel naar de top klom, maar net zo snel in een diep dal raakte.
Olga is nog heel jong als ze balletles krijgt. Ze leert er snel de wetten van de danswereld: er is geen ruimte voor onzekerheden, angsten of problemen. Je verhaal is datgene wat je de buitenwereld (en daarmee jezelf) wijsmaakt. Op haar zestiende wordt ze gecontracteerd bij het Nederlands Ballet; zeer tegen de zin van haar toenmalige lerares Valerie Adams. Deze vindt Olga te pril en ze twijfelt eraan of ze de druk wel aankan. Ze moet nog met tegenslag leren omgaan.
Op haar negentiende staat Olga aan de top. Een ster, terwijl haar carrière nog moet beginnen. Geïsoleerd, met een vertroebeld zelfbeeld, lichter dan ooit. De media liggen aan haar voeten, de schijnwerpers zijn op haar gericht. Niemand die ziet hoe eenzaam ze is, niemand die haar onzekerheden en haar angsten kent. Anorexia, drank en verkeerde partners doen de rest. Veel mensen zien wat er aan de hand is, weinigen proberen haar te helpen. Olga wil geen hulp, want dan moet ze veranderen. En zal ze de controle kwijtraken. Controle, die ze al lang niet meer heeft.
Al snel gaat haar carrière bergafwaarts. Olga kan en wil het niet accepteren, want ze weet niet wat ze met de tijd na het dansen moet. 'Dansers, en ook leerlingen aan het conservatorium, leven veelal in een soort vacuüm, in een beperkte wereld buiten de realiteit. Die wereld is alles. Die wereld dicteert wat je moet doen, wat je moet laten, wat je moet voelen, wat je moet denken. Alleen, die wereld dicteert niet wat je met jezelf aan moet als het allemaal ophoudt.' Wie is ze zonder de dans?
Van Wiggen laat goed zien hoe glibberig de weg naar de top is en hoe snel je weer af kunt glijden. Roem is vergankelijk. Ze laat daarbij een kritisch, maar tegelijkertijd begrijpend oordeel horen over de balletwereld. In die tijd was er nauwelijks hulp voor dansers met problemen. Eetstoornissen: veel dansers leden er aan. Drank, pillen: het gebruik was zeker niet uitzonderlijk en iedereen was op de hoogte.
Hoewel je vanaf de eerste pagina weet dat er geen happy end komt, blijf je hopen dat Olga haar problemen weet te overwinnen en dat ze grip op haar leven krijgt. Van Wiggen helpt je daar niet bij: ze laat de vroegtijdige dood van de ballerina als een donderwolk boven het boek hangen. Als Olga nog een jong kind is, lezen we: 'De botsende eigenschappen die Olga in zich draagt, zullen haar van binnenuit verteren.' Een verspreking van Sylvester Campbell, 'Als ze doodgaat, zal ze een grote danseres worden.' nestelt zich in het hoofd van Olga. Herhaaldelijk zegt Olga dat ze niet ouder dan dertig zal worden. Haar worsteling met het leven zorgt ervoor dat je haar in je hart sluit. Olga ontroert je.
Het boek is goed gedocumenteerd. Een eindeloze reeks namen passeert de revue; af en toe voelt het aan als name dropping. Van Wiggen gaat een kritische beschouwing daarbij niet uit de weg. Ook in de danswereld blijken persoonlijke belangen zwaarder te wegen dan het welzijn van de danser.
Olga biedt een onthullende blik in de danswereld van vijftig jaar geleden. Een harde wereld waarin een getalenteerde, maar onzekere jonge vrouw uiteindelijk ten onder gaat. De dans heeft haar gekozen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Geertje Otten
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
