Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Gekwetst, beschadigd, maar niet verloren

Geertje Otten 25 februari 2016

“Ik kan net als de meeste mensen in een defect gezin alle ergernissen, verwijten en beledigingen slikken, net als het onrecht dat zich al die jaren in mijn aanwezigheid voltrekt, gesteund door het adagium ‘het is familie, dan moet je meer van elkaar accepteren’. Maar die onzin is gebaseerd op ingewortelde platitudes waarmee vele generaties de vrede bewaren, vooral met het doel om elkaars fouten en slechtheid te camoufleren.”

In Turis beschrijft Ӧzcan Akyol (1984) hoe drie jongens binnen een migrantengezin dat gedomineerd wordt door vader Turis, proberen hun weg te vinden. Turis is een onaangepaste, gewelddadige, manipulatieve man die het liefst dronken op de bank hangt. Hij intimideert zijn vrouw en kinderen, waarbij vooral de jongste het te verduren krijgt. De drie broers kiezen allemaal hun eigen manier om te ontvluchten aan de situatie. De jongste zoon besluit zijn uiterste best te doen om zijn ouders uit elkaar te laten gaan en gaat op zoek naar de waarheid in Turkije.

Na de semiautobiografische schelmenroman Eus is het nu tijd voor een volwassen boek: Turis. Hard, nietsontziend, bij vlagen hilarisch, confronterend en ontroerend. Al in het eerste hoofdstuk wordt duidelijk hoe Turis in elkaar zit. In plaats van trots te zijn op zijn zoon, die de finale tafeltennis bereikt heeft, vernielt hij het batje en zorgt hij ervoor dat de jongen niet mee kan doen aan de finale. Moeder heeft het zwaar, vooral met zichzelf. Ze beklaagt zich dagelijks over haar man, die volgens haar overspel pleegt en over haar zoons waar ze maar weinig aan heeft. Eigenlijk geniet ze van het lijden. Daartussen staat de jongste zoon: op zoek naar zichzelf en tegelijkertijd ook bang voor zichzelf; de gelijkenis met zijn vader is op verschillende momenten opvallend.

De lezer is enerzijds getuige van een zoektocht naar de waarheid en anderzijds van de ontwikkeling van een jonge man die probeert om zich aan een ellendige jeugd te onttrekken. De tijdsprongen zorgen ervoor dat het spannend blijft en dat je als lezer ‘meegroeit’ naar het verhaalheden in 2012. Je ziet de volwassen hoofdpersoon en je leeft tegelijkertijd mee in zijn ontwikkeling. De toon die de ik-persoon kiest, is meedogenloos. “Ik heb steeds minder medelijden en compassie met mijn moeder, maar in de oorlog die ik met Turis voer is ze een onmisbare schakel.” Toch vraagt hij zich af of er voor haar nog wel een leven na Turis is.

Ronduit hilarisch is de beschrijving van het moment waarop Turis zichzelf het leven wil benemen. Laconiek staat hij met een strop om zijn nek zijn zoons aanwijzingen te geven hoe ze het touw over een tak moeten gooien. Sigaret in zijn mond, handen in de zakken. Humor, als niet op hetzelfde moment ook zo verschrikkelijk schrijnend was geweest: “Ik verplaatste mijn blik naar het hek en wilde niets liever dan de bovenkant bereiken, want in een flits rijpte de gedachte, hoe ziek en verwerpelijk ook, dat ik het helemaal niet erg zou vinden als die man straks levenloos aan de boom hing, dan waren wij tenminste van zijn terreur verlost. Een geruststellend vooruitzicht.” Als zijn moeder even later het tafereel completeert en dreigt met een sprong in de IJssel, vraagt de ik zich af: “(...) of er meer kinderen bestonden van wie de ouders afzonderlijk van elkaar op dezelfde avond met zelfmoord dreigden.” En dat doet pijn.

Met Turis is Eus volwassen geworden. Daar waar Akyol in Eus nog af en toe naar de juiste toon leek te zoeken, waardoor Eus soms te nadrukkelijk een jongen van de straat werd, lijkt hij in Turis veel zekerder. In rake zinnen overrompelt de schrijver je.  Opnieuw een semiautobiografische roman, maar diepgaander dan Eus. Gelukkig weet de ik-figuur zijn weg te vinden: “(...) emoties. Die moest ik de baas zien te worden anders zou ik nog dieper in hun moeras van kleinburgerlijke ideeën en tradities meegezogen worden.” Gekwetst, beschadigd, maar niet verloren. Er is voor hem zeker een leven na Turis.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Geertje Otten

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!