Waar is de mens toe in staat om te overleven?

Krake is een bijzondere schrijver. Hij schrijft boeken die er anders uitzien dan een doorsnee boek, hij besteedt erg veel tijd aan alles om het boek heen, de promotie, de achtergronden. Hij geeft zelf zijn boeken uit, omdat hij duidelijk voor ogen heeft wat hij wil en de standaard uitgever daar niet aan kan voldoen.

Daarnaast heeft hij een talent voor het spotten van het juiste verhaal. Waargebeurde verhalen, omdat de waarheid vaak absurder, ongelooflijker is dan fictie. Dan volgt de onderzoeksfase. Die kan lang duren, het verhaal gaat jaren duren, terwijl andere boeken af zijn, speelt het volgende verhaal op de achtergrond altijd mee. Als dan eindelijk alle puzzelstukjes gevonden zijn én op de juiste plek liggen, dan is het verhaal klaar om geschreven te worden. Ik heb bewondering voor zijn werkwijze.

Via de leesclub van Hebban mocht ik het boek ontvangen, al voordat het in de winkels lag. Vereerd. Niet de eerste keer overigens, ook zijn boek ‘De grootste bankoverval aller tijden’ las ik op die manier. Het leuke van een leesclub is dat je gedwongen wordt beter na te denken over het boek, niet alleen oppervlakkig lezen. De verhalen van Krake lenen zich daar bij uitstek voor.

Catharina is de joodse danseres die de oorlog overleefde. Volgens de ondertitel dankzij Eichmann, al is het bewijs daarvoor mager. Het boek vertelt niet alleen haar verhaal, ondanks de titel, maar van haar hele familie. Vader Mozes, vanuit oost Europa gevlucht naar Nederland pakt stiekem de hoofdrol. Broer Ies zou ook een eigen Netflixserie kunnen krijgen met alle verhalen die rondom hem leven. Maar Catharina staat centraal. Dankzij zoon Clarence, geboren in Westerbork, heeft Krake haar verhaal van a tot z kunnen uitpluizen.

Wat doe je om je leven te redden, of het leven van je kind? De onvermijdelijke vraag die bij iedereen naar boven komt, wanneer je dit aan het lezen bent. Een niet te beantwoorden vraag, volgens mij. Catharina danst op het podium in het kamp. Het levert haar een enkeltje Theresienstadt op, het Tsjechische Theresin, terwijl de meerderheid werd afgevoerd naar Auschwitz. Ook daar heeft ze het niet eenvoudig, maar uiteindelijk haalt ze, samen met haar zoontje het eind van de oorlog.

Catharina is een indrukwekkend boek, maar, ik kan de kritische noot niet negeren, het boek drijft niet op haar verhaal. Juist de andere verhalen maken het boek beter en tegelijkertijd verwarrender. Natuurlijk kun je haar verhaal niet lezen zonder te weten hoe het met haar familie is gegaan, maar een boek over haar alleen zou erg dun zijn geweest, mager. De zijsprongen leveren aan de ene kant meer referentiekader, aan de andere kant meer afleiding. Zijn vorige boek vond ik beter.

Voor de liefhebber van waargebeurde verhalen, van oorlogsverhalen, van prachtig opgemaakte en geïllustreerde boeken en voor fans van Krake is dit een onmisbaar boek.

Citaat: “De weg was bochtig en Ies had de grootste moeite zich staande te houden. Bij iedere bocht viel een speelt licht tussen de houten staanders en het zeil aan de achterkant. Hij duwde er voorzichtig tegenaan en kon zo naar buiten kijken. Toen ging het snel. Bij het afremmen sprongen de eerste twee mannen uit de vrachtwagen. Ies keek naar zijn ouders. Moses was al opgestaan kwam zijn kant op. Springen, gebaarde hij. Springen! (p.175/176)