Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Gaat het wel over ons onderwijs?

Gerben Kappert 03 september 2022 Auteur
Schrijven over onderwijs is volgens mij niet eenvoudig. Iedereen heeft ooit op school gezeten. Iedereen heeft kinderen in het onderwijs. Iedereen heeft een mening over het onderwijs. Helaas is die mening bijna nooit gebaseerd op de realiteit, wordt het niet al te vaak gehinderd door echte kennis. Als zijinstromer denk ik zo langzamerhand mee te mogen praten, maar tegelijkertijd realiseer ik me des te beter dat ik erg weinig weet over het basisonderwijs, over het voortgezet onderwijs, over het hoger onderwijs. Zelfs het MBO, waarin ik me al ruim twee decennia beweeg, is zo gevarieerd, zo vaak vernieuwd, aangepast, wordt op zo veel plekken op verschillende manieren aangeboden, oordelen is erg lastig.

De roman is dan de beste manier om daadwerkelijk iets te zeggen. Je hoeft geen pamflet te schrijven, geen mening te verwoorden, maar je visie, je mening, je frustratie kan in het verhaal mooi naar boven komen. Voor de goede lezer is het verhaal veel meer dan dat. Dat betekent ook per definitie dat het verhaal gelaagd moet zijn, dat de onderliggende boodschap wel moet schreeuwen van tussen de regels door. Ga er maar aan staan. Daardoor geloof ik dat er maar erg weinig goede boeken zijn geschreven over het onderwijs.

Van der Werf doet een goede poging, in dit verhaal over beginnend docente Josie. Ze begint op een VMBO, natuurlijk in een niet zo goede buurt. Een Vogelaarwijk, een probleembuurt, noem het zoals je wil. Ze geeft wiskunde aan een derde klas en wat eerste klassen. Die laatste staan er gewoon voor de vorm soms even tussendoor, maar die zijn er alleen maar om te laten zien dat een docent niet kan leven van les geven aan een enkele klas. Het gaat om die derde klas, vooral om hoe een beginnend docente moet om zien te gaan met een stelletje pubers dat van alles aan het hoofd heeft, al is school daar niet bij.

De beschreven leerlingen zijn allemaal erg stereotype. De jongen van het kamp. De Poolse druktemakers. De Noord-Afrikaanse probleemgevallen. Het meisje met de hoofddoek dat wel haar best doet. Alsof het boek geschreven is als een script voor een televisieserie. De school wordt bijzaak, het lesgeven is een katalysator voor het verhaal, waarin veel herkenbare figuren gecast kunnen worden.

Zelfs de collega’s van Josie komen nauwelijks in het verhaal voor. Buiten de conciërge en de bevlogen schoolleider komen we maar twee andere docenten tegen. Geen vergaderingen, geen informele gesprekken met andere collega’s, nee, het gaat om Josie en haar problemen. Daar waar zij zelf het idee heeft dat ze er niets van kan, lijken zowel de derde klas als de paar collega’s die we wel kennen haar allemaal te gek te vinden, al weet Josie niet omdat ze blij zijn dat ze niet binnen een week gillend is weggerend.

De belangrijkste bijfiguur is Carmen. Achter in de derde klas, druk bezig met allerlei zaken, maar liever niet met school, blijkbaar wel erg populair op Instagram. Het hele verhaal draait om de botsingen tussen Josie en Carmen. De confrontaties, de gesprekken, de toenadering, de band. Meer dan wat er in de klas gebeurt, meer dan wat er op de school gebeurt, is dit het verhaal van Josie en Carmen. Hoe verder je in het verhaal komt, hoe minder het met onderwijs te maken heeft. De school was een inleiding, het draait om de 15-jarige puber met een beroerde thuissituatie en de twee keer zo oude beginnend docent met de gouden lepel. Tegenstelling, maar toch ook weer niet. Zonder spoiler alert kan ik niet veel meer vertellen, al is het redelijk voorspelbaar hoe het zich ontwikkelt.

Daarmee is de droomfabriek nog steeds niet het boek over het onderwijs dat ik hoopte. Je hebt ook geen moment het idee dat Josie, die zich op een of andere manier elke keer marginaal verbetert als docente, over een paar jaar nog steeds voor de klas staat. Geen moment gaat het over andere klassen, de conciërge en de schoolleider blijven oppervlakkig. Resultaat is een lekker boek om te lezen, uit in een paar leessessies, maar toch een onbevredigend gevoel na het voorspelbaar eind.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gerben Kappert

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.