Onmogelijke liefde

Jongeren van nu zouden problemen hebben met het situeren van Wereldoorlog II. Dat is ondenkbaar voor vroegere generaties, die of de oorlog zelf meemaakten, of ouders hadden die dat deden. Alle overleveringen, alle films en alle boeken over die periode zijn quasi unaniem: het Duitse volk was heilig overtuigd van eigen superioriteit en het Duitse volk was de vijand.

In April in Parijs van de Oostenrijkse schrijver Michael Wallner is dat nog altijd zo, met één belangrijk verschil. De hoofdpersoon uit het boek, de tolk Roth, zit middenin de oorlog, maar hij heeft er net zo’n hekel aan als elk ander weldenkend mens. Dat is erg lastig als je een Duits korporaal bent in bezet Parijs. Dat is zelfs dubbel lastig, want Roth kan met zijn twijfels niet terecht bij zijn Duitse makkers, en ook niet bij de Parijzenaars die hem niet zien als individu maar als lid van de bezettende groep.
Om te ontsnappen aan de oorlogswaanzin trekt Roth als de tijd er rijp voor is Franse burgerkleding aan. Dat is een hachelijke onderneming: op het niet dragen van het Duitse uniform staan strenge straffen. Roth heeft het er voor over. Hij geniet van zijn wandelingetjes als “monsieur François”. Al snel ontmoet hij Chantal, dochter van een boekhandelaar. Roth wordt op slag verliefd maar ontdekt dat Chantal bij het verzet zit. Omdat Roth als tolk ingezet wordt tijdens verhoren van de Gestapo, komt hij er achter dat de verzetsgroep van Chantal ernstig gevaar loopt. Roth staat voor een verscheurende keuze. Kiest hij voor zijn land of voor zijn liefde? Zijn keuze maakt hem tot opgejaagd wild en het einde van het boek beschrijft dan ook een helse tocht naar Bretagne.

Het is niet verwonderlijk dat van April in Parijs de filmrechten inmiddels zijn verkocht. De roman tovert beelden op je netvlies, verloopt erg vlot en zit vol onverwachte plotwendingen waardoor het de kenmerken van een thriller krijgt. Je merkt erg goed dat de touwtjes stevig in handen zijn van een professioneel regisseur, al komt de afwikkeling van het verhaal eerder ongeloofwaardig over.
Naast beelden komen ook gevoelens prima uit de verf. Het wantrouwen in bezet gebied, de angst voor represailles, de kilte tussen mensen staan in opmerkelijk contrast met de onmogelijke liefde tussen Roth en Chantal en de vriendschap tussen Roth en zijn bovenbuur. Dit alles beschrijft Wallner in een ingetogen, onderkoelde stijl.

Als laatste pluspunt is er de cover. Een treffende foto van de Franse fotograaf Robert Doisneau toont een onhandig dansend paartje. Het zwierige meisje staat voor Chantal en de net iets te enthousiaste jongen lijkt Roth. Samen staan ze symbool voor de onmogelijke liefdesgeschiedenis uit dit prachtige boek.