Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Arm Ierland

Gerd Boeren 30 april 2015

"Ik geloofde simpelweg. Ik geloofde in God, in de Kerk, in het vermogen van het christendom om de wereld te verbeteren. Ik geloofde dat het priesterschap een nobele roeping was, een vak dat louter werd beoefend door fatsoenlijke mannen die goedheid en naastenliefde wilden verspreiden."

Aan het woord is Odran Yates. Hij werd in 1955 geboren in katholiek Ierland. Zijn moeder was voor haar huwelijk een fleurige stewardess bij Air Lingus, maar een familiedrama veranderde haar in een godsdienstfanate. Odrans jongere zus Hannah beweerde altijd dat Odran priester werd door toedoen van hun moeder. Die had voor Hannah ook een religieus leven voor ogen, maar Hannah werd verliefd op de Noor Kristian, trouwde met hem en kreeg twee zonen. De grote stilte vertelt het verhaal van Odran en zijn familie, en tegelijk het verhaal van de pedofilieschandalen in de kerk. Het is het eerste boek van John Boyne dat zich afspeelt in Ierland. John Boyne werd wereldberoemd door De jongen in de gestreepte pyjama. Hij zei altijd dat hij pas over Ierland zou schrijven als hij een Iers verhaal had dat hij echt wilde vertellen. Toen de Ierse kranten (ook Nederlandse en Belgische helaas) bol stonden van de seksschandalen, en hij via een vriend hoorde van een priester, die wenend languit op de grond voor Maria in een Lourdesgrot lag, terwijl een oude vrouw helemaal ontdaan vanop een bankje toekeek, rijpte bij hem het idee voor De grote stilte. Zijn verteller is Odran Yates, een fatsoenlijke man die als priester goedheid en naastenliefde wil verspreiden, maar die op diverse cruciale momenten de andere kant op kijkt en pas op latere leeftijd tot het besef komt dat hij, weliswaar geen dader, toch net zo schuldig is.

De grote stilte is ongelooflijk meeslepend, een briljante vertelling die bijna niet weg te leggen is. De 16 hoofdstukken spelen zich telkens af in een bepaald jaar, maar volgen niet chronologisch. Het vroegste verhaal dateert uit 1964, Odran is dan negen. Het mysterieuze begin van dat hoofdstuk luidt: "We begonnen met z’n drieën, toen waren we met z’n vieren, toen met z’n vijven, en op een dag waren we zonder enige aankondiging weer met z’n drieën." Er gaat een ingrijpend familiedrama schuil achter die zin. Boyne gaat er via de levensloop van het gezin Yates naartoe: de glamoureuze ontmoeting tussen Odrans ouders, de eerste barstjes in het huwelijk gevolgd door professionele teleurstellingen, een vakantie die de brokken moet lijmen en dan het jongste zoontje, Cathal, die "als een hond die nooit een wandeling weigert" geniet van alle aandacht. Het meest recente verhaal stamt uit 2013, veertig jaar later. Odrans familie bestaat dan nog uit zijn twee neven, de kinderen van zijn zus. De relatie met hen verloopt moeizaam. Door de andere hoofdstukken heen bouwt Boyne een beeld op van Odran Yates. Hij start als naïeve seminarist en blijft die onschuld heel erg lang behouden. Alleen lijkt Odrans onschuld heel erg op de onmetelijke arrogantie waar slachtoffers van pedofiele priesters elke keer tegenaan botsten als ze wilden vertellen wat hen overkwam. Het verhaal van het jongetje dat de wagen van Ordans vriend, Eerwaarde Tom Cardle, beschadigt is daar een mooi voorbeeld van. Odran is blind voor wat er rondom hem gebeurt, en wil ook blind zijn.  Het feit dat hij ook maar een klein radartje was in de grote machinerie van de kerk, is wellicht geen excuus.

De blurbs op het omslag komen van gerenommeerde schrijvers. John Irving heeft het over De grote stilte als John Boynes belangrijkste roman. De Ieren Joseph O’Connor en John Banville vinden dit boek dapper, overweldigend, stoutmoedig, roerend en waarachtig. Het is allemaal waar. De grote stilte is een allesomvattend boek over één van de grootste schandalen uit de katholieke kerk. Slachtoffers van pedofiele priesters spelen weliswaar ‘slechts’ bijrollen, omdat de hoofdrol voorbehouden is voor een goedbedoelende, eenzame man die op vele vlakken tekortschoot.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gerd Boeren

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.