Kantoorterreur
De uitzondering gaat over vijf mensen die op het Deens Centrum voor Informatie over Volkerenmoord werken. Paul is de enige man en meteen de baas van het Centrum. Hij is vaak uithuizig omdat hij moet lobbyen voor het autonome voortbestaan van zijn dienst. Een fusie met een andere dienst zou onvermijdelijk een beknotting van zijn privileges betekenen. Iben en Malene zijn de intellectuele uithangborden van het Centrum. Deze jonge, academische vrouwen zijn bovendien hartsvriendinnen die aan een enkel woord, een enkele blik genoeg hebben om elkaar te verstaan. Dan is er nog Camilla, een veertigjarige secretaresse. En het nieuwste personeelslid is Anne-Lise. Ze is net als Camilla bijna veertig, ze gaf haar boeiende job in de openbare bibliotheek op omdat ze de behoefte voelde haar steentje aan een betere wereld bij te dragen. Waar zou dat beter kunnen dan op het Deens Centrum voor Informatie over Volkerenmoord?
Het jammere is dat deze vijf wereldverbeteraars zelf niet zon harmonieuze samenwerking hebben. Met name Anne-Lise voelt zich uitgesloten. Haar vraag om enkele praktische wijzigingen in de dagelijkse gang van zaken in het Centrum, doen Iben en Malene af als niet relevant. Haar vraag om volwaardig bibliotheekwerk te mogen doen, zoals beloofd bij de sollicitatie, ziet Malene als een bedreiging voor haar eigen werkterrein. Dan beginnen de pesterijen, eerst subtiel: Anne-Lise niet betrekken bij gesprekken, niet lachen om haar grapjes. Het wordt een graadje explicieter als Malene en Iben fouten beginnen zoeken in Anne-Lises werk en haar beweringen verkeerd gaan uitleggen. Maar het escaleert als het tweetal dreigmails krijgt. Ze denken eerst dat die van een Servische oorlogsmisdadiger komen, maar al snel zijn ze ervan overtuigd dat Anne-Lise de afzender moet zijn. Dan is het hek van de dam.
Wat De uitzondering zo uitzonderlijk meeslepend maakt, is de afwisseling in perspectief. Jungersen schrijft de ene keer vanuit Iben, dan komt Anne-Lise aan bod, gevolgd door weer iemand anders. Ook omdat Jungersen een meester is in het geloofwaardig neerzetten van personages krijg je een goed beeld van wat iedereen denkt, voelt, weet en betracht. Daarnaast laat Jungersen ook zien waar ze op het Centrum mee bezig zijn, in de vorm van artikelen die Iben of Malene schrijven. Zo komen niet alleen een heleboel gruwelijke gebeurtenissen voorbij, maar ook een aantal psychologische experimenten die aantonen dat het kwaad in ieder van ons zit. Vooral Iben vindt het heerlijk om haar hersenen te laten kraken over de vraag wat de initiator is om het potentiële kwaad naar buiten te laten komen. Het duurt alleen een hele tijd voor ze parallellen ontdekt tussen haar eigen artikelen en waar ze in haar werkomgeving mee bezig is. Want net als Malene en Camilla blijft ze er lang heilig van overtuigd dat Anne-Lise krijgt wat ze verdient. Als lezer maak je mee hoe Anne-Lise door de situatie op kantoor aan zichzelf begint te twijfelen, problemen krijgt in haar gezin, volkomen in de put geraakt en je weet dat niemand dat verdient.
Het grootste deel van dit bijna 700 paginas tellende verhaal is vooral psychologisch spannend. Het allerlaatste deel is ook spannend spannend, maar dat overtuigt jammer genoeg op meerdere punten minder. Gedurende het hele boek psychologiseren Iben en Malene de situatie op kantoor. Aangezien zij recht in hun schoenen staan, denken ze, moet de fout wel bij Anne-Lise liggen. Die fout is niet gewoon een slecht karakter, maar kan niet anders dan een psychische afwijking zijn. Ze proberen Anne-Lise aan te praten dat een deel van haar persoonlijkheid zich afsplitst en dingen doet waar de normale Anne-Lise niks van afweet, zoals dreigmails sturen. Onzin, denk je als lezer, en Anne-Lise denkt dat gelukkig ook. Toch gebruikt Jungersen die afwijking om het verhaal af te ronden. Dat komt ongeloofwaardig over, net zoals de hele constructie die moet aantonen waarom het kwaad nu plots zo verschrikkelijk dichtbij komt. In het grote geheel lijkt het einde van het boek op een schoonheidsfout. Toch is De uitzondering absoluut een aanrader voor wie van spannende psychologische romans houdt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Gerd Boeren
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
