Weerzien na tien jaar

De Arkady-Renko-reeks van Cruz Smith maakt flinke tijdsprongen. Gorki Park verscheen in 1981, respectievelijk acht en elf jaar later kwamen Poolster en Rood Plein uit. De tijd waarin de personages opereren loopt quasi gelijk met deze data. De Arkady Renko uit Rood Plein is dus zowat tien jaar ouder dan die van Gorki Park. In dat boek leerde hij Irina kennen, de vrouw van zijn leven. Omstandigheden brachten hen naar New York en bepaalden dat slechts één van hen in het Westen kon blijven. Dat werd Irina. Renko ging met geheven hoofd maar bezwaard hart terug naar Moskou, verloor zijn functie en werd verbannen naar Siberië. Later vinden we hem op een vissersboot in de Barenszee. Dat verhaal kan je erop naslaan in Poolster.

In Rood plein is de politieke situatie in de Sovjet-unie drastisch gewijzigd en Arkady werd gerehabiliteerd. Niet dat de veranderingen zijn werk als militie-inspecteur vergemakkelijkten. Waar hij vroeger mannen of vrouwen moest inrekenen die in een dronken bui hun partner de kop hadden ingeslagen, moet hij nu achter de Russische maffia aan. Een strijd van David tegen Goliath. De maffia beschikt over geld, connecties en structuur, Arkady opereert vanuit een steeds verder afbrokkelend systeem. Maar plantrekker als hij is, weet hij hun zwakke plekken te vinden. Onder dreiging van gevangenschap krijgt hij Rudi, de bankier van de maffia, zo ver dat die een microfoontje in zijn auto laat plaatsen. Voor dit informatie oplevert, worden zowel Rudi als zijn mobiel kantoor opgeblazen. Arkady gelooft niet in toeval. Jammer genoeg is hij weer zowat de enige die deze zaak niet in de doofpot wil stoppen. Als zijn oversten hem van het onderzoek proberen halen, haalt Arkady een troef boven en bedingt verder onderzoek in München. Daar huist Radio Liberty die objectieve info naar Rusland zendt. Eén van de presentatrices is… Irina. Hoe heeft zij de afgelopen tien jaar doorgebracht? Heeft ze net zo vaak aan hem gedacht als hij aan haar? Of wordt het weerzien een grote ontgoocheling?

Ik kan bijna niet bevatten dat ik Martin Cruz Smith pas recent ontdekte, terwijl de man al een aardige staat van dienst heeft. Op een volkomen natuurlijke manier vertelt hij een spannend verhaal, klutst er een schrijnende liefdesgeschiedenis door, zet een realistische historische achtergrond neer en bevolkt deze met personages om duimen en vingers bij af te likken. Ik zie één grote gelijkenis tussen Arkady Renko en zijn schepper: ze worden allebei ondergewaardeerd. Hoewel Cruz Smiths nieuwste, Wolf eet hond, overal uitermate lovende kritieken kreeg, merk ik aan het ontbreken van reacties op ons eigen Crimezoneforum dat 'de lezer' niet warm loopt voor Cruz Smith. Absoluut onterecht! Dus, beste lezer, ga nog snel even Wolf eet hond kopen, of zet zijn naam op je biblijstje of spring eens binnen bij de grootste ramsj-zaak van de Lage Landen en haal hem voor een zacht prijsje in huis. Volgens mij ga je je dat niet beklagen.