Potentie, maar...

“Dit boek draag ik op aan mijn echtgenoot Michael die een leven vol liefde en vriendelijkheid voor ons heeft gecreëerd.” 

Met die zin begint Louise Penny haar dankwoord. Twee pagina’s later ben je overtuigd: Penny is een tevreden en gelukkige vrouw, vooral blij dat ze het succes van haar debuut kan delen met een warme vriendenkring.

Noch tevreden, noch gelukkig is echter Clara, één van de hoofdpersonages uit Stilleven. Clara woont met haar man Peter in Three Pines. Ze zijn allebei kunstenaar en kunnen nauwelijks de eindjes aan elkaar knopen, maar ze worden door een stel fantastische vrienden bijgestaan. Clara’s hartsvriendin is Jane Neal, een gepensioneerde, nooit getrouwde schooljuffrouw. Als dat lieve dametje op een morgen dood in het bos gevonden wordt, is de schok voor Clara enorm. Het team van Armand Gamache van de Sûreté du Québec ontdekt dat het niet om een ongeluk, maar om een moord gaat. Stilaan sijpelt het besef door dat de moordenaar zich in hun midden bevindt. Dan kan de zoektocht naar het motief beginnen.

Een beetje opzoekwerk leert dat dit debuut van Louise Penny twee aanzienlijke prijzen, massa’s lovende recensies en de roep om meer boeken rondom de charmante inspecteur Armand Gamache heeft gegenereerd. Die positieve geluiden zijn deels te verklaren vanuit de pittoreske sfeer die Penny neerzet. Het dorpje Three Pines komt onder haar pen tot leven. De gezellige bistro wordt uitgebaat door een homopaar. De ene zorgt voor de huiselijke sfeer, de andere zoekt op antiekmarkten mooie meubeltjes die je terugvindt in de bistro. In de boekhandel kan je een kopje thee drinken terwijl je in een diepe leunstoel aan de open haard zit. Het decor en de sfeer in het dorpje spreken onmiskenbaar tot de verbeelding. Het is er gezellig, rustig, en tegelijkertijd niet te idyllisch of zeemzoet.

Met de mensen die Penny in dit decor plaatst, gaat ze in de (beginners)fout. Ze schrijft haar lezers haarfijn voor hoe haar karakters gezien moeten worden. Ze vergeet daarbij dat gedrag, uitspraken en gedachten personages maken. Penny mag dus zo vaak als ze wil schrijven dat inspecteur Armand Gamache een bedachtzaam man is die respect afdwingt, zolang hij niets doet of zegt waardoor de lezer dat ook echt zelf ervaart, werkt het niet. Dat geldt voor de meeste personages die hierdoor het niveau van stereotypetjes niet overschrijden.
Een andere les die Penny ter harte zou moeten nemen, is de aloude “schrijven is schrappen” les. Jane Neal is gedood door pijl en boog. En Penny heeft, zo kan je lezen in het dankwoord, speciaal voor dit boek lessen in boogschieten gevolgd. Geen verschoten kruit, want de verschillende soorten bogen, pijlen, punten en pezen vliegen je rond de oren. Tot het diezelfde oren uitkomt. Het maakt het verhaal onnodig chaotisch.

Kortom. Het is een debuut en het won een belangrijke aanmoedigingsprijs, en dat was niet voor niets. Stilleven leest prettig weg in een rustig tempo: op zich een verademing in deze drukke tijden. Penny heeft zeker potentie en als ze erin slaagt om haar karakters beter uit te werken, kunnen we nog veel mooie verhalen van haar verwachten.