Vertekend oordeel door alternatieve "thrill"
Aangezien de onlangs in Nederland verschenen roman Schitterende ruïnes van de Amerikaanse auteur Jess Walter (1965) een wereldwijd succes is, heeft de uitgever nu ook een van Walters oudere boeken uitgegeven. De Donutman (Citizen Vince) uit 2005, waar Walter destijds de Edgar Allan Poe Award voor won. De Nederlandse uitgever heeft het boek in twee edities, onder twee verschillende ISBN-nummers, in de markt gezet: als roman en als thriller. Slim, want het marktbereik is zo natuurlijk groter. Tegelijkertijd vraagt De Donutman er zelf om, want eigenlijk past het boek in beide genres niet helemaal lekker.
De Donutman is het verslag van een vierdaagse, tot mislukking gedoemde onderneming in een – ‘toevallig’ – crimineel milieu. De inhoud krijgt bovendien een thrillerachtig cachet door enkele ‘toevallige’ spanningsopbouwende schrijftrucs, zoals bijvoorbeeld de onheil voorspellende alwetende verteller. De plot is door misdaad gedreven: creditcard-zwendelaar Vince Camden wil een punt zetten achter zijn carrière en gaat daarbij de confrontatie met oud-collega’s aan. Er blijkt een huurmoordenaar achter hem aan te zitten en wanneer hij diens opdrachtgever benadert om zijn criminele verleden af te betalen, krijgt Vince de opdracht de huurmoordenaar zélf om te leggen. Tot zover eigenlijk de thriller, want hier wordt precies de kern geraakt van de psychologische problematiek waar het in het boek vooral om draait. De (on)macht tot veranderen.
Vince – type “ruwe bolster, blanke pit”, een onvermoede romanticus en boekenwurm die zijn boeken niet uitleest uit vrees voor teleurstelling – zit in een getuigenbeschermingsprogramma. Verbannen uit New York. Werkzaam in een donutzaak. Het is de vooravond van de presidentsverkiezingen in 1980 en de ontvangst van een stembiljet doet Vince beseffen: zijn nieuwe identiteit maakt hem een vol- en eerwaardig burger. De slogan van presidentskandidaat Reagan die zijn zittende rivaal Carter onderuit moet halen, “Heeft u het beter dan vier jaar geleden?”, opent Vince de ogen. Hij zit midden in een gegeven tweede kans, die hij niet meer wil verpesten. Zijn bijnaam Donutman is een geuzennaam, Vince is een wannabe Burger. Dat zijn burgerschap niet helemaal vrij blijft van (tamelijk expliciet) geweld is niet zijn eigen keuze. De subplot met Alan Dupree, een jonge politierechercheur die zich bezighoudt met een onderzoek naar Vince Camden, betreft eveneens de (on)macht over je eigen gedrag en handelingen. Dupree zit Vince op de nek, maar wordt in New York tegengewerkt door een collega die door persoonlijke omstandigheden tot criminele nevenactiviteiten is verleid. Hoe moet Dupree daar (moreel) juist op reageren, met welke gevolgen? De verhaallijnen komen na vier slapeloze dagen ten slotte samen en leiden tot een climax - de verkiezingsuitslag én een gijzeling - die voor alle betrokkenen een beslissende wending in het leven betekent.
Je kúnt De Donutman zeker lezen als een thriller. Een die vooral verontrustend is, zeker niet nagelbijtend spannend, maar traag en beschouwend, zonder rollercoasters of suspense. Een in de lijn van – en al even dubieus als – de thrillers Gone, Baby, Gone van Dennis Lehane en The Fight Club van Chuck Palahniuk. Ben je daar op voorbereid, dan zal deze thriller niet tegenvallen. Sterker nog, dan wordt het lezen rijkelijk beloond. Een oordeel over De Donutman als thriller sec is vertekend: het is niet eerlijk en schiet domweg hopeloos te kort. Dit boek heeft een heel andere “thrill” dan de geijkte thriller. Het stemt tot nadenken, qua thematiek en symboliek. Met een round character waar je wel sympathie voor móét vatten en een politieke en maatschappelijke boodschap die je niet kunt negeren, verteld in klare taal met verrassend verfijnde humor. Als je deze misdaadroman uit alle macht tot thriller wilt bestempelen dan in dit geval toch wel met een vetgedrukt driedubbel verdiende toelichting ‘literair’. De Donutman gaat niet om sensatie, maar om gevoel.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Gerry Hameetman
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
