Ultrahoog "spread-your-cleverness" - gehalte

Meteen na het lezen van de proloog van Dertien, het vierde deel in de Eddie Flynn-serie door Steve Cananagh, is het duidelijk: deze thriller wordt smart. Krul je lekker op in je favoriete fauteuil en verstop de Netflix afstandsbediening. Dit wordt bingereading.  

Dertien is het toneel van de ietwat verkreukelde advocaat Eddie Flynn, een voormalig oplichter, en jurylid Kane, een moordenaar. Nee, hiermee is niets verraden. Van meet af aan is het de lezer duidelijk hoe de situatie er in de rechtbank voor staat. Hoe en waarom het zo is ontstaan en het zich verder ontwikkelt is waar het hier drieënzeventig afleveringen, pardon, hoofdstukken over gaat. Alle voor de hand liggende clichés die we kennen uit advocaten-, politie- en series in het algemeen komen voorbij. De NYPD is corrupt en werkt het onderzoek tegen, Flynn is aan alcohol verslaafd geweest en ligt in een pijnlijke scheiding, zijn al dan niet onschuldige client houdt cruciale informatie achter- enzovoort. Dat deze thriller op het relatief kleine terrein van het rechtbankwezen tegelijkertijd onwaarschijnlijk vol ongewone gebeurtenissen zit, is dan ook absoluut een van zijn grootste verdiensten.  

Wat Cavanagh knap doet is zijn lezers het idee geven dat zij steeds van alles op de hoogte zijn. Via het perspectief van Flynn en dat van Kane is bijna van minuut tot minuut duidelijk wat ze denken, doen en van plan zijn. Alles wordt zo volkomen duidelijk en helder tentoongespreid, dat de marges die er voor onvoorziene ontwikkelingen wel degelijk zijn, compleet in het niet vallen. In al zijn open- en vanzelfsprekendheid weet dit boek zo keer op keer te verrassen. Cavanagh is een virtuoos in het bespelen van zijn toehoorders, wat vooral naar voren komt in zijn personages. Drie uitzonderlijk manipulatieve personages, die misschien alle wel iets weg hebben van Cavanagh zelf. Op de moorddadigheid hopelijk na, dan. Ten eerste is er Kane, een moordenaar die een plek in de zorgvuldig samengestelde jury weet te veroveren, in een spraakmakende rechtszaak rond steracteur Billy Solomon. Kane is een kameleon, in staat elk individu na te apen, te pushen of om op welke manier dan ook uit de weg te ruimen. Vervolgens is daar Pryor, Flynns opponent, een nagenoeg briljant aanklager die jury’s keer op keer op zijn hand en tot een eenduidig ‘guilty’ weet te krijgen. Bíjna briljant, want als derde hebben we Flynn, een meer dan waardig tegenstander, zij het van heel ander kaliber.  

Eigenlijk is het enige dat Flynn hoeft te doen twijfel zaaien onder de juryleden, zodat ze niet tot een unaniem schuldbevinden kunnen komen. Voormalig zakkenroller en goochelaar Flynn doet echter veel meer dan dat. Het zou tijdrovend (en spoiler-ish) zijn hier de trucs die hij uithaalt in de rechtbank uit de doeken te doen. Laten we het er op houden dat hij geregeld héérlijk de vloer aanveegt met de uiteraard irritant zelfingenomen Pryor. Flynn moet de juryleden erin laten geloven dat zijn client Billy Solomon ondanks de overkill aan bewijsmateriaal misschien toch onschuldig is. Als hij kan aantonen dat het alleen maar al mogelijk is dat een ánder de daad begaan heeft, wordt de kans op een unaniem oordeel van de jury kleiner en dus de kans op vrijspraak van zijn client groter. In deze rechtszaak wordt Flynn echter ook vanuit de jury zelf tegengewerkt, door Kane, die daar om persoonlijke redenen zit. Oplichter versus ex-oplichter, of te wel: het kat-en-muisspel barst los. Opmerken dat de achtergrond van wat hier een simpele jaloeziemoord lijkt meer dan twintig jaar en tot meerdere staten in de VS terug reikt, is een kleine teaser, niet meer dan het oplichten van een tipje van de sluier...  

Al met al moge het duidelijk zijn dat het “spread-your-cleverness”- gehalte in Dertien ultrahoog en uiterst genieten is. Personages die elkaar gehaaid de loef afsteken, een auteur die zijn publiek nog gehaaider bewerkt. Het oordeel is unaniem: Smart? Schuldig. Origineel? Schuldig. Verslavend? Schuldig! Op naar het volgende seizoen, pardon: deel.