Een oudje, maar prettig en vermakelijk

Een mysterieus basketbaltalent dat opduikt na de tragische verdrinking van een basketbalster. Een rouwende weduwe en familieleden met verledens vol geheimen die nu onherroepelijk de kop opsteken.

Een soort inspirerend opstel, zo kijkt Harlan Coben in zijn voorwoord wat meewarig terug op zijn eersteling Dood spel (Play dead, 1990). Ondanks zijn kritiek (“erg jeugdig, erg gewaagd”) is het boek onlangs ongewijzigd opnieuw uitgegeven. Ruim twintig jaar en zo'’n achttien thrillers later maakt Cobens commentaar op eigen werk nieuwsgierig.

Ex-model Laura Baskin probeert haar fatale huwelijksreis en de verdrinking van haar kersverse echtgenoot, basketbalster David, te verwerken. Was haar familie voorheen al om onduidelijke reden extreem gekant tegen het huwelijk, nu doen allerlei signalen uit haar omgeving zoetjesaan meer alarmbellen bij haar rinkelen. Als blijkt dat er een half miljoen dollar ‘zomaar’ verdwenen is geeft dat aanleiding om op onderzoek te gaan: was Davids dood misschien moord, in plaats van een ongeluk of een vermeende zelfmoord?

Laura’'s omgeving geeft inderdaad onbedoeld signalen af meer te weten. Complottheorieën dringen zich op en nestelen zich rond wat de personages voor zichzelf ‘een fatale dag’ in het verleden noemen. En rond ene Mark. Een man die ingrijpende plastische chirurgie ondergaat om vervolgens uit het niets bij Davids oude basketbalteam op te duiken en daar furore maakt.

Dat deze mysterieuze speler helemaal niet zo mysterieus is ligt nogal voor de hand. Het aardige is dat Coben dit vermoeden nergens bevestigt: zowel het vertelperspectief van Mark als dat van de moordenaar dragen niet bij aan de onthulling van hun identiteit. Coben geeft niks, nada, niente prijs en is daar zó volhardend in dat je als lezer gaat twijfelen of je vermoedens nou echt zo vanzelfsprekend zijn. Net wanneer je tegen het einde — een beetje teleurgesteld — denkt dat het toch wel degelijk zo ‘simpel’ in elkaar steekt, komt er doorslaggevende informatie boven water. En zit alles net even anders in elkaar dan je zelf ooit had kunnen bedenken.

De node gemiste en allesonthullende informatie is explosief, vergezocht en gewaagd, maar óók verrassend aannemelijk. Overtuigend. Toch is een van de pijlers waarop het verhaal rust zwak, doordat de belangrijkste drijfveer die de hele boel in werking zet op zijn zachtst gezegd minder overtuigend is. De keuze van Mark om juist voor Davids oude team te spelen brengt Laura in gevaar, waarmee hij al zijn eerdere acties — enkel en alleen ondernomen om haar te beschermen — overbodig en betekenisloos maakt. De teamkeuze is technisch nodig voor de plot, maar qua motiverende onderbouwing klopt dit níét, hoe je het ook wendt of keert.

Mogelijk dat Coben hier in het voorwoord op doelde met zijn teleurstelling in eigen werk. Overigens neemt deze eersteling zijn lezers wel enorm voor zich in met zijn knap doorgevoerde parallellen: in heden en verleden, tussen broers en zussen, in verschillende situaties. Het is grappig alle parallellen achteraf nog eens met aandacht na te pluizen om zo te constateren met hoeveel aandacht en duidelijk plezier Coben de plot heeft geconstrueerd. Dood spel kon destijds met recht de belofte van een getalenteerd schrijver met een indrukwekkend oeuvre in het vooruitzicht genoemd worden, zoveel is inmiddels wel gebleken. Een prettige en vermakelijke thriller met veel moois, alleen al vanwege al het vrouwelijk schoon dat in overtreffende trap rond paradeert. Mooi, mooier, mooist —of gewoon aantrekkelijk op "een toiletzeepmanier"... Klein schoonheidsfoutje van een jong en enthousiast auteur zullen we maar zeggen.