Existentiële roman met fantasyelementen en thrillertrucjes
Adam Smit wordt wakker op een strand. Geen idee hoe hij daar gekomen is. Geen gewoon strand, want in plaats van zand liggen er overal wasco-achtige staafjes. Het zeewater is zoet, de lucht is groen en bergen in de verte lijken van karton en steeds van vorm te veranderen. Hij is zielsalleen, op een vreemde inheemse vogel na. Grimmig rijk van Jan Mazijk begint onwerkelijk. Desoriënterend. Adam beschrijft zijn bizarre waarnemingen in zijn dagboek. Een beklemmend onheilspellende omgeving die zich lijkt te verzetten tegen de komst van hem als vreemdeling. Een wereld in beweging, in opbouw: de vergelijking met de Bijbelse Genesis ligt voor de hand. Dan vindt Adam voetsporen en slaat de paniek toe. Wordt hij bespied? Wie het boek kent, denkt nu aan Het eiland van de vorige dag van Umberto Eco. Vergelijkingen met andere literatuur dringen zich op als houvast tijdens het lezen van een traag en moeilijk te duiden, enigszins lastig begin van Grimmig rijk.
Het verhaal krijgt meer richting wanneer Adam het binnenland van wat een eiland blijkt te zijn intrekt. Paradijselijke flora, vreemd genoeg zonder enige fauna. Via een psychisch angstaanjagend labyrint (à la een van de kringen van de Inferno van Dante?) belandt Adam tussen de resten van een lang vergane beschaving. Hij redt daar de eeuwenoude Eefha van haar gewelddadige levensgezel Kagnot. Ooit had zij op dit eiland Ahlantalah het vermogen leven te creëren door met het zoete wonderwater leven te blazen in muurschilderingen. Om duistere reden lukt dit nu niet meer. Adam en Eefha ontvluchten naar de ‘gewone’ wereld. Tot zover de eerste helft van het boek, waarna er een flinke omslag plaatsvindt in vorm, stijl en inhoud. Het verhaal neemt meer de romanvorm aan, aangezien Adam vanaf hier pas achteraf verslag doet. Het magische mysterieuze is grotendeels verdwenen, de dreiging is nu wereldser. Adams dagboek verraadt hun geheim en hij en Eefha keren noodgedwongen terug naar Ahlantalah. Daar worden ze door instanties ingezet om te helpen bij het exploiteren van het eiland. Het leidt net niet tot Jurassic Parc-achtige toestanden, maar dat deze ontginning niet gaat lukken zal hoe dan ook geen verrassing zijn.
De flaptekst van Grimmig rijk labelt het boek als ‘een bovennatuurlijke thriller’. Dat is op zich een passende omschrijving, zij het weinig accuraat. Het schiet namelijk hopeloos voorbij aan de hoge literaire kwaliteit van het boek. Grimmig rijk is in feite het verkorte verhaal van de wereld, een analogie waarin Ahlantalah staat voor Gaia, onze paradijselijke aarde die wordt verwoest door de zelfdestructieve mens. Adam en Eefha komen te staan voor innerlijke dilemma’s die doen twijfelen aan hun zelfbeschikking, wat –subtiel hier- gelinkt is aan hogere thematiek als het Geloof, Darwinisme en het Lot. De Bijbelse en literaire leidmotieven maken een niet onaanzienlijk, zo niet zelfs het overgrote deel uit van het spektakel van het verhaal. Eigenlijk is Grimmig rijk bovenal een existentiële roman. Een roman over het bestaan, over geloof en liefde. Een roman die de mens een spiegel voorhoudt en zijn onherroepelijke ondergang toont, hierbij gebruik makend van fantasyelementen en her en der een “thrillertrucje”. Wat gelijk duidelijk aangeeft dat de auteur zijn boek geschreven heeft met plezíer en niet met pretentie. Ook niet in zijn taalgebruik dat doorspekt is met nuchtere beelden en, dat klinkt paradoxaal, met vele poëtische innerlijke bespiegelingen zoals op pagina 230, waarbij de rijm hier overigens min of meer toevallig is:
Waarom wil je dat van hem weten
Twijfels verteren je al zo lang
Het is op dit moment van geen enkel belang
Hoe anderen daarover denken
Grimmig rijk mag je fantasy noemen, al zal menig lezer even moeten wennen en zich moeten aanpassen aan het onconventionele van het boek. Intrigerend, meeslepend, om over na te denken. Geen makkelijke kost, wel bijzonder. Een onverwacht eilandje dat boven het slijk uitsteekt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Gerry Hameetman
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
