Existentiële roman met fantasyelementen en thrillertrucjes
Adam Smit wordt wakker op een strand. Geen idee hoe hij daar gekomen is. Geen gewoon strand, want in plaats van zand liggen er overal wasco-achtige staafjes. Het zeewater is zoet, de lucht is groen en bergen in de verte lijken van karton en steeds van vorm te veranderen. Hij is zielsalleen, op een vreemde inheemse vogel na. Grimmig rijk van Jan Mazijk begint onwerkelijk. Desoriënterend. Adam beschrijft zijn bizarre waarnemingen in zijn dagboek. Een beklemmend onheilspellende omgeving die zich lijkt te verzetten tegen de komst van hem als vreemdeling. Een wereld in beweging, in opbouw: de vergelijking met de Bijbelse Genesis ligt voor de hand. Dan vindt Adam voetsporen en slaat de paniek toe. Wordt hij bespied? Wie het boek kent, denkt nu aan Het eiland van de vorige dag van Umberto Eco. Vergelijkingen met andere literatuur dringen zich op als houvast tijdens het lezen van een traag en moeilijk te duiden, enigszins lastig begin van Grimmig rijk.
Het verhaal krijgt meer richting wanneer Adam het binnenland van wat een eiland blijkt te zijn intrekt. Paradijselijke flora, vreemd genoeg zonder enige fauna. Via een psychisch angstaanjagend labyrint (à la een van de kringen van de Inferno van Dante?) belandt Adam tussen de resten van een lang vergane beschaving. Hij redt daar de eeuwenoude Eefha van haar gewelddadige levensgezel Kagnot. Ooit had zij op dit eiland Ahlantalah het vermogen leven te creëren door met het zoete wonderwater leven te blazen in muurschilderingen. Om duistere reden lukt dit nu niet meer. Adam en Eefha ontvluchten naar de ‘gewone’ wereld. Tot zover de eerste helft van het boek, waarna er een flinke omslag plaatsvindt in vorm, stijl en inhoud. Het verhaal neemt meer de romanvorm aan, aangezien Adam vanaf hier pas achteraf verslag doet. Het magische mysterieuze is grotendeels verdwenen, de dreiging is nu wereldser. Adams dagboek verraadt hun geheim en hij en Eefha keren noodgedwongen terug naar Ahlantalah. Daar worden ze door instanties ingezet om te helpen bij het exploiteren van het eiland. Het leidt net niet tot Jurassic Parc-achtige toestanden, maar dat deze ontginning niet gaat lukken zal hoe dan ook geen verrassing zijn.
De flaptekst van Grimmig rijk labelt het boek als ‘een bovennatuurlijke thriller’. Dat is op zich een passende omschrijving, zij het weinig accuraat. Het schiet namelijk hopeloos voorbij aan de hoge literaire kwaliteit van het boek. Grimmig rijk is in feite het verkorte verhaal van de wereld, een analogie waarin Ahlantalah staat voor Gaia, onze paradijselijke aarde die wordt verwoest door de zelfdestructieve mens. Adam en Eefha komen te staan voor innerlijke dilemma’s die doen twijfelen aan hun zelfbeschikking, wat –subtiel hier- gelinkt is aan hogere thematiek als het Geloof, Darwinisme en het Lot. De Bijbelse en literaire leidmotieven maken een niet onaanzienlijk, zo niet zelfs het overgrote deel uit van het spektakel van het verhaal. Eigenlijk is Grimmig rijk bovenal een existentiële roman. Een roman over het bestaan, over geloof en liefde. Een roman die de mens een spiegel voorhoudt en zijn onherroepelijke ondergang toont, hierbij gebruik makend van fantasyelementen en her en der een “thrillertrucje”. Wat gelijk duidelijk aangeeft dat de auteur zijn boek geschreven heeft met plezíer en niet met pretentie. Ook niet in zijn taalgebruik dat doorspekt is met nuchtere beelden en, dat klinkt paradoxaal, met vele poëtische innerlijke bespiegelingen zoals op pagina 230, waarbij de rijm hier overigens min of meer toevallig is:
Waarom wil je dat van hem weten
Twijfels verteren je al zo lang
Het is op dit moment van geen enkel belang
Hoe anderen daarover denken
Grimmig rijk mag je fantasy noemen, al zal menig lezer even moeten wennen en zich moeten aanpassen aan het onconventionele van het boek. Intrigerend, meeslepend, om over na te denken. Geen makkelijke kost, wel bijzonder. Een onverwacht eilandje dat boven het slijk uitsteekt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Gerry Hameetman
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
