Cyberkids op een bloedbruiloft

Hij is terug! De kunstmatige intelligentie VDR, als mens ook wel bekend als Veder Noorda. Machine en mens voorbij, laat hij zich als het bewustzijn dat hij tegenwoordig is, voortaan liever “Imojiman” noemen. Hij heeft immers echt verstand van emoties en dat alles is (dus) innerlijk, vandaar die i. In Imojiman, de sequel op Planet Paradroid, gaat het schrijversechtpaar PJ Pancras verder met het verhaal van de levensbegerige Artificial Intelligence en dat van de zijnen.     

Waar de prequel Planet Paradroid uitgesproken duister, kil en nat was, is Imojiman zonovergoten, warm en uitgedroogd.  Daar waar het toen ophield, waaiert het verhaal nu opnieuw uit. Van Damstad is de setting verplaatst naar El Sur, een plaats in Spanje, door de klimaatverandering tot de nieuwe Sahara verworden. Alle vertrouwde personages duiken weer op, gaan verder of beginnen wederom ‘hun ding’, als soapies verwikkeld in een oneindige aaneenschakeling van lotsbeschikking en tragiek. Doel van bestemming: de bruiloft van Winston en Stek, die elkaar mede dankzij de nogal letterlijke inmenging van VDR aka Imojiman gevonden hebben. Of deze bruiloft werkelijk gaat kunnen plaatsvinden, is maar de vraag.  

Een nieuw leven beginnen blijkt niet zo eenvoudig, hoewel dat misschien niet helemaal opgaat voor Imojiman en Charlie. Charlie Silverant, een mysterieuze Spaanse eco-biologe die in het uiterste geheim planten teelt en deze vermengt met technische snufjes, zodat er nieuwe plantenrassen ontstaan die de wereld moeten gaan redden, in expliciete zin. Imojiman helpt haar, plugt handig in op het Wood Wide Web (de chemische en elektrische activiteit en communicatie tussen planten, via schimmeldraden bijvoorbeeld). Algauw is hij de trotse vader van meerdere schattige Imojikids, officieel Cyplants genaamd. Dit overigens buiten medeweten van Charlie, ongelukkigerwijs, want nu ziet zij zich overbodig gedwongen op zoek te gaan naar een investeerder voor de noodzakelijke AI. En daar ziet op zijn beurt een de lezer wellicht bekende Gaia-fetisjist - met recht de Nemesis van deze saga - zijn kans schoon. Om een heleboel kort samen te vatten; van alle kanten stevent men af op wat een Bloedbruiloft dreigt te worden. Behalve alle kleine en grotere persoonlijke wissewasjes nog de aanwezigheid van achteloos in een leeg klooster verstouwd nucleair afval en het opduiken van het ultradodelijke HIV-2 virus. Dreigende wolken boven de hele toch al niet zorgeloze aanloop naar de bruiloft, terwijl er meer, veel meer op het spel staat dan de liefde alleen.  

Met Imojiman heeft PJ Pancras opnieuw een boek geschreven dat zich gewoon níet laat labelen. Een gegeven dat de verleiding om het toch te proberen trouwens alleen maar groter maakt, al was het maar om een buitenstaander op zijn minst een idee te geven. Imojiman laat zich omschrijven als een ‘psychologische avonturenroman’, zich afspelend in een nabije, alternatieve toekomst. Een maatschappelijk en ecologisch betrokken verhaal, vol filosofische en psychedelische ervaringen die het absurde overlappen. Belangrijke vraag is natuurlijk of je dit boek los kunt lezen van zijn voorganger Planet Paradroid. Dat kan absoluut. Beide boeken vergen hoe dan ook veel van het verbeeldings- en vooral ook het acceptatievermogen van de lezer. Wie zich niet onmiddellijk laat grijpen door het boek, zal blijven worstelen of het al na enkele pagina’s opgeven. Wie wel gegrepen wordt, zal ruim vijfhonderd bladzijden lang ondergedompeld worden in diepzinnige ‘onzin’ en kunnen genieten van het hoge hoe-kom-je-erop-gehalte dat ook het eerste boek zo kenmerkte. Daarnaast is ondanks alle zwartgalligheid de overheersende ondertoon verrassend positief. Waarschijnlijk komt dat door de voortdurende relativering en -niet te ontkennen!- de vergoelijking die uit het hele boek spreekt. Dat zou weer te maken kunnen hebben met het feit, dat Imojiman hier, zoals de auteurs zelf in hun nawoord expliciet aangeven, de Alwetende Verteller is. Beslist een gunstig voorteken wat betreft de oprukkende Artificial Intelligences, zo zouden ze allemaal best mogen zijn. Al lijkt onze Imojiman helaas wel de eerste tekenen van grootheidswaanzin te vertonen… maar dat mag blijken in een eventueel derde deel. Zoals Imojiman hier al besluit: het universum lokt!