Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Smakelijke hap voor doorgewinterde lezers

Gert 14 november 2023
Mohamed Mbougar Sarr (1990), geboren in Dakar wordt als een van de belangrijkste Afrikaanse auteurs van zijn generatie gezien. Hij is woonachtig in Parijs en studeerde daar literatuur en filosofie. Voor zijn vierde roman De diepst verborgen herinnering van de mens, de eerste die in het Nederlands werd vertaald door Jelle Noorman, ontving hij de prestigieuze Prix Congourt. Daarnaast werd de roman gelauwerd met de Prix Transfuge en de Prix Hennesy du livre. De verkoopaantallen zijn indrukwekkend: meer dan 500.000 stuks in Frankrijk; meer dan 30.000 in Nederland.

De kern van De diepst verborgen herinnering van de mens is feitelijk een verloren gewaande cultklassieker en de spoorloos verdwenen schrijver ervan, T.C. Elimane. Aan de hand van deze elementen neemt Sarr de lezer bijna vijfhonderd pagina’s aan de hand. Tijdens de zoektocht over verschillende continenten worden de argumenten van Elimane, vooral door de kracht van de overige personages, langzaam maar zeker duidelijk en tegelijk probeert Sarr de eeuwigdurende (koloniale) strijd tussen het Afrikaanse continent in beeld te brengen. Dat laatste lukt hem zeker.

Om maar meteen met de spreekwoordelijke deur in huis te vallen: De diepst verborgen herinnering is geen roman, geschikt als tussendoortje aan het strand of tijdens een rit met de tram. Sarr vraagt, hij eist bijna, de volle aandacht van de lezer. Ieder hoofdstuk is het bijvoorbeeld de vraag wie er aan het woord is. Om dit goed te kunnen doorgronden is enige leeservaring een must. Maar wie de moeite neemt dit verhaal te doorgronden, wordt uiteindelijk rijkelijk beloond met een schat aan prachtige zinnen, citaten en nieuwe inzichten.

Een blik op de schrijfstijl van Sarr geeft onmiddellijk zijn literaire en filosofische achtergrond prijs. Kijk maar de eerste zin van het verhaal:

++Van een schrijver en zijn werk kun je in elk geval dit weten: samen begeven ze zich door het volmaaktste labyrint dat je je kunt voorstellen, een lang cirkelvormig traject, waarop hun bestemming samenvalt met hun vertrekpunt: de eenzaamheid.++

Geen eenvoudig taalgebruik dus en op ieder pagina stof tot nadenken. Het is soms echt noodzakelijk zinnen of alinea’s te herlezen. Voor wie dat niet wil, is dit boek dan ook geen aanrader. Alle anderen krijgen een driesterrenmaaltijd geserveerd met een prettige, langdurige nasmaak.

Het grootste compliment voor De diepst verborgen herinnering van de mens is de gelaagdheid van het verhaal. Primair laat het verhaal zich lezen zoals hierboven beschreven. Sarr biedt echt nog veel meer: tussen de regels door wordt ook de vraag gesteld wat literatuur behelst. Hoewel de vraag niet expliciet beantwoord wordt, is het antwoord daar na het dichtslaan van het boek.

Sarr verdient het gelezen te worden. Het is te hopen dat zijn (toekomstige) werk ook wordt vertaald. Zijn Franse debuutroman is inmiddels in het Nederlands verschenen met als titel Een echte man.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gert

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.