Bevlogenheid avant la lettre

In de eerste helft van het jaar 1900 was er in de zogenaamde Outer Banks, een smalle strook zandbanken en eilanden langs de kust van North Carolina, niet veel te beleven. Er woonden wat vissersfamilies en een paar werknemers van de reddingsbrigade. Dat veranderde op 7 september 1900, toen Wilbur Wright per trein in Norfolk arriveerde, onderweg naar Kitty Hawk, een dorpje van nog geen 50 huizen, van waaruit Wilbur en zijn broer Orville geschiedenis zouden gaan schrijven als pioniers van de luchtvaart. Op de uitgestrekte zandvlaktes rondom het dorp deden de broers hun eerste ervaringen op als piloot, vooralsnog in zweefvliegtuigen. Slechts een paar jaar later werden ze wereldwijd als helden ontvangen, nadat ze hadden laten zien dat ze een werkend gemotoriseerd vliegtuig konden ontwerpen, bouwen en besturen.

De gebroeders Wright van tweevoudig Pullitzer prijswinnaar David McCullough is een lofzang op lef en doorzettingsvermogen. McCullough beschrijft hoe Orville en Wilbur jarenlang vogels bestuderen, boeken lezen over vliegen en onvermoeibaar knutselen aan prototypes. Tijdens het schrijven beschikte hij over inzage in het archief van Orville en Wilbur, wat tegenwoordig in de Amerikaanse Library of Congress is the vinden. Deze collectie van meer dan 1000 brieven en een groot aantal plakboeken zou het McCullough mogelijk moeten hebben gemaakt om naast een historisch feitenrelaas ook inzicht te geven in de gedachten van de twee bijzondere broers en die van hun vader, zus en overige familieleden. Maar de broers bleven in hun correspondentie altijd erg zakelijk. “Ik stel voor dat je me eens een paar dingen vertelt als je schrijft!” maant zus Katharine haar broer Wilbur in een brief .”Hallo hallo! Sterchens wil verhalen over mooie jonge vrouwen en rozen en champagne!” Wilbur kwam niet verder dan de mededeling dat mevrouw Berg “heel slim” was en “net zo’n charmante vrouw is als jij”. Het zal duidelijk zijn dat de broers zich om andere, belangrijker zaken druk maken dan om flirten met dames. Elke dag, behalve op rustdag Zondag, werken ze keihard om een vliegtuig te maken waarmee ze kunnen laten zien dat de mens kan vliegen. Tegenslag na tegenslag wordt overwonnen. Met engelengeduld gaan Orville en Wilbur door, ook na weer een mislukte proefvlucht, ook na ruzie met hun zakenpartners. De heren geven niet op, zelfs niet na een crash, waarbij Orville zwaargewond raakt en zijn passagier, luitenant Thomas Selfridge, de twijfelachtige eer heeft om in de annalen te worden opgenomen als de eerste luchtvaartdode.

Het boek geeft een inkijkje in een korte tijdsperiode, waarin men dacht dat de menselijke vooruitgang niet te stoppen was en alle grote problemen snel zou oplossen. De aanbeveling van voormalig gezagvoerder Benno Baksteen op het omslag zou kunnen doen vermoeden, dat het boek met name interessant is voor vliegfanaten, maar niets is minder waar. In De Gebroeders Wright herleeft de tijd van koets en telegrafie, waarin “er net zoveel automobielen als miljonairs waren” en waarin eenvoudige fietsenmakers konden uitgroeien tot rijke, wereldberoemde helden. Het is een opbeurend verhaal over de ups en downs van ondernemerschap met geweldige foto’s uit het begin van de vorige eeuw. Het boek zou het dan ook absoluut waard zijn om te vertalen naar een documentaire over deze twee mannen die de wereld van de luchtvaart van een vliegende start hebben voorzien.