Geloof niet alles wat je hoort
Alles wat in dit boek staat is waar is een verzameling van 49 korte stukjes die allemaal iets te maken hebben met de kunst van het discussiëren. Waarom kan de een zijn mening goed overbrengen en schitterende argumenten aandragen, en heeft de ander het moeilijk om zijn standpunt te verdedigen? We proberen allemaal wel eens om anderen van ons gelijk te overtuigen. Maar wat zijn de valkuilen en welke trucjes worden gebruikt om indruk te maken? Waarom klinken bepaalde argumenten zo goed, terwijl ze bij nader inzien kant noch wal raken?
Denkfouten en drogredenen; blijkbaar hield zelfs Aristoteles er zich al mee bezig. We leven ondertussen echter in de 21e eeuw, dus vonden de auteurs van dit boek de tijd rijp om hun lezers op een aantal analyses en nieuwe inzichten te trakteren. Maarten Boudry (1984) is wetenschapsfilosoof en verbonden aan de Universiteit van Gent. Hij schreef opiniestukken voor verschillende Nederlandse en Vlaamse kranten, zoals NRC Handelsblad, De Standaard, De Morgen en Filosofie Magazine. Hij staat bekend om zijn scepticisme en kritische houding tegenover pseudowetenschap. In 2019 verscheen van zijn hand het succesvolle Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat.
Voor Alles wat in dit boek staat is waar werkte Boudry samen met Jeroen Hopster (1987), een Nederlandse filosoof en schrijver. Hopster promoveerde op een proefschrift over evolutie en ethiek en doet momenteel onderzoek naar klimaatonzekerheid. Hij is redacteur van Wijsgerig Perspectief, voormalig redacteur van Filosofie Magazine en auteur van De andere afslag.
De auteurs konden voor hun boek grotendeels putten uit eigen werk. Een deel van de opiniestukken met elk gemiddeld drie à vier bladzijden tekst verscheen eerder al in de rubriek ‘Denkfouten’ van Filosofie Magazine. Een aantal werd herwerkt, anderen zijn nieuw. Boudry en Hopster vergelijken het houden van een goede discussie met het voeren van oorlog; iedereen wil met de beste wapens ten strijde trekken. Logica, psychologie en retoriek komen alle aan bod. Hoe kom je te weten wat steek houdt en wat holle woorden zijn?
‘De meerderheid heeft niet per se gelijk. De aarde is rond, ook al zou iedereen denken dat die plat is.’
Is dit boek vernieuwend? Niet echt, al drukt het je af en toe wel met de neus op de feiten. Een portie kritisch nadenken heeft nog nooit iemand kwaad gedaan. Een paar vragen die we ons kunnen stellen: Is iets waar wanneer veel mensen het geloven? Wanneer kun je van toeval spreken? Waarom is iemand geloofwaardig? Waarom krijgen bepaalde ideeën buitenproportioneel veel aandacht? Hoaxes, gemanipuleerde foto’s en getrukeerde video’s – waarom trappen we in de val? De meerderheid van de opiniestukjes is heel aardig om te lezen, maar ze zijn nergens echt verrassend.
Wat een beetje stoort, is de overdaad aan Latijnse, Engelse (en zelfs een paar Franse en Duitse termen), terwijl die niet altijd nodig zijn. Tegelijkertijd worden heel wat hedendaagse filosofen genoemd; namen die vaker niet dan wel een belletje doen rinkelen. Je kunt je afvragen of dat zinvol is bij een boek dat verondersteld wordt het grote publiek aan het denken te zetten.
Iedereen zal zo zijn favoriete stukken hebben in dit boek. Lekker smeuïg wordt het bijvoorbeeld als het gaat om complotdenken, politici die al dan niet een eigen agenda hebben of Donald Trump die alles wat niet in zijn kraam past afdoet als fake news. Het zal niet verrassen dat ook de klimaatontkenners meermaals aan bod komen; ze illustreren perfect hoe je met een beetje goede wil alle autoriteiten binnen een bepaald vakgebied kunt negeren.
‘Eenmaal in de ban van een grote gedachte ontstaat al snel een vorm van tunnelvisie, waarbij alleen selectief aandacht is voor wat die gedachte bevestigt, niet voor wat ermee in tegenspraak is.’
Alles wat in dit boek staat is waar is nauwelijks vernieuwend te noemen. Wel is elk initiatief dat aanzet tot kritisch denken meer dan welkom. Lees dus toch maar dit boek!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
