In de voetsporen van een literaire held

Jannah Loontjens (1974) is schrijver, dichter en filosoof. Ze heeft een diploma literatuurwetenschappen op zak, geeft lessen literatuurtheorie en literair schrijven. Daarnaast schrijft ze opiniestukken en recensies voor verschillende Nederlandse kranten. Voor ze in 2007 debuteerde als romanschrijver, bracht ze een drietal dichtbundels uit. Ze werd geboren in Denemarken, groeide op in Zweden en verhuisde later met haar moeder naar Nederland. In Als het over liefde gaat vertelt ze over haar bewondering voor Frida Vogels (1930), net als zijzelf auteur en dichter, maar ook actief als vertaalster van Italiaanse literatuur. Haar bekendste werk is De harde kern, een drieluik dat Loontjens net als de gepubliceerde dagboeken van Vogels regelmatig aanhaalt in haar boek.  

Contact met fans hoeft voor Vogels niet zo nodig, maar ze reageerde wel op een brief die Loontjens haar jaren geleden stuurde en bezorgde haar informatie over een wandeling die ze eind jaren vijftig maakte. Loontjens, Jannah vanaf nu, is 44 wanneer ze besluit samen met haar partner Jamal de tocht over te doen. Dat blijkt echter niet zo eenvoudig. Waar vroeger een wandelpad was, loopt nu een grote weg. Waar Frida in de frisse regen liep, moeten Jannah en Jamal hun weg zoeken in een loden hitte, het is de zomer van 2018... In het reisverslag dat volgt, zal Jannah een inkijkje in haar leven en gedachtenwereld geven, maar haar echte zielenroerselen komen we niet aan de weet.  

‘Je zou denken dat we elkaar steeds beter leren kennen en misschien is dat ook zo, maar elkaar leren kennen is ook steeds preciezer inzien wat je niet van elkaar begrijpt.’  

Als het over liefde gaat is doorspekt met verwijzingen naar Jannahs kindertijd in Zweden en Nederland. Ze heeft het over de relatie met haar vader en moeder en neemt ook haar eigen relaties onder de loep. Wat voor effect zal de reis op haar gevoelens voor Jamal hebben? Samen zoeken ze uit wat het betekent om vrij te zijn. Hoe je de controle kunt loslaten. Hoe een mens steeds observeert en zich probeert aan te passen. Wat brengt mensen samen? Waarom voelen ze zich met elkaar verbonden? Gedurende de tocht beseft Jannah dat ze haar hele leven al ergens naar op zoek is. Frida Vogels vormde de aanleiding tot het wandelavontuur, maar wat denkt of hoopt ze eigenlijk te vinden?  

‘Tijdens het lezen projecteren we onze eigen ervaringen en herinneringen op de ander. Vaak zien we niet veel meer dan onszelf.’  

Als het over liefde gaat is zeer beeldend geschreven. Je ziet de paadjes, de heuvels en luchten zo voor je. Je voelt de immense hitte op de vlakten waar geen spoortje schaduw te bekennen is. Je verlangt samen met Jannah en Jamal naar een dorpspleintje waar eindelijk verkoeling in de vorm van een waterkraantje en een fris drankje te vinden zal zijn. Hoe prachtig het landschap ook is, je voelt hoe sommige stadjes doods aandoen. Het boek is opgedeeld in twintig hoofdstukken die ons door middel van plaatsnamen meenemen op de tocht van de auteur en haar partner. Perugia, Bettona, Collemancio, Foligno en Trevi zijn een paar van de plaatsen die ze aandoen. Doorheen het boek passeren heel wat bekende namen de revue, vooral literaire grootgewichten, zoals Simone de Beauvoir, W.F. Hermans, Grunberg, Couperus, Brouwers en Reve. Een goede zet van de auteur, want voor veel lezers zal het een feestje der herkenning zijn.  

Als het over liefde gaat is een zeer verdienstelijk boek, geschreven in een mooi proza en met twee mensen in de hoofdrol die veel meer voor elkaar betekenen dan ze ooit hadden kunnen vermoeden.