Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Oorlog op de Russische steppen

Greet Braem 06 maart 2018 Hebban Recensent

Het zal je maar overkomen. Je bent een getalenteerd historicus met meerdere bestsellers op je naam, maar het grote publiek kent je als ‘de man van’. Dat is het lot van Simon Sebag Montefiore, echtgenoot van Santa Montefiore, de vrouw die met haar feelgoodromans hoge toppen scheert. De mannelijke Montefiore heeft de moderne geschiedenis van Rusland als specialiteit, getuige daarvan zijn succesvolle biografieën over Stalin. Ook in zijn romantrilogie, waarvan De rode dageraad het afsluitende deel is, komt zijn liefde voor Rusland tot uiting. Eerder verschenen Sashenka en Een koude winternacht (eerder uitgegeven als Serafima). Alle boeken zijn los van elkaar te lezen.

Het woord vooraf bevat onmisbare informatie, het zorgt ervoor dat de lezer het verhaal meteen historisch kan kaderen. Er wordt verwezen naar juni 1941, het moment van Hitlers Operatie Barbarossa. Hitler valt de door Stalin geregeerde Sovjet-Unie binnen, de Russen worden volkomen verrast, maar weten de Duitsers terug te drijven. Toen de Russen in 1942 een nieuwe aanval op Moskou verwachtten, kwam Hitler echter met een offensief dwars door de Oekraïne, over de uitgestrekte grasvlakten van het zuiden van Rusland, met als uiteindelijke doel de Kaukasus. De nazi’s werden hierbij geholpen door een Italiaans leger, gestuurd door Mussolini.

Het is tegen deze achtergrond dat we het hoofdpersonage Benja volgen. De rode dageraad vertelt over tien dagen uit het leven van deze Joodse schrijver. We krijgen, dankzij een proloog en zeldzame flashbacks, te horen hoe Benja in deze oorlog verzeild is geraakt. Hij werd (onterecht) schuldig bevonden aan samenzwering tot moord op Stalin, maar zag zijn terechtstelling omgezet in tien jaar goelag. Hij krijgt de kans mee te vechten in de oorlog tegen de nazi’s en zo zijn vrijheid af te kopen.

Wat volgt, is een gedetailleerd verslag van gevechten, vijandelijke linies, bondgenoten en vijanden. Er worden tientallen personages opgevoerd, waarvan de meeste echter oppervlakkige deelnemers aan het verhaal blijven. Er is te weinig emotie, je slaagt er als lezer niet in om mee te leven met Benja en de anderen. In de eerste helft van het boek is te merken dat Montefiore vooral als geschiedschrijver zijn strepen verdiende. Te veel beschrijvingen, niets weet de lezer echt te raken, die staat buiten de gebeurtenissen in plaats van er deel van uit te maken.

Uiteindelijk krijgt het verhaal wel de nodige peper: verraders en complotten op de Russische steppen zorgen daarvoor. Niet alles is kommer en kwel, een belangrijke rol is weggelegd voor de twee vrouwen die voor de menselijke kant van het verhaal zorgen. Allereerst is daar Svetlana, de dochter van Stalin. Zij wordt als 16-jarige verliefd op een veertiger en is zielsgelukkig tot papa Stalin achter de affaire komt. Daarnaast is er Fabiana, de Italiaanse weduwe die op een bepaald moment de verpleegster van Benja wordt en zijn hart weet te veroveren.

De rode dageraad is een goed verhaal dat in het begin drama en emotie mist. Een verhaal dat daarna echter weet te overtuigen en een geslaagde inkijk geeft in het leven van mensen in tijden van oorlog. Een verrassende epiloog breit een einde aan dit boek en daarmee ook aan de ‘Moskoutrilogie’. Opvallend is dat de drie boeken niet door dezelfde vertaler onder handen genomen zijn. Na Mireille Vroege en Richard Kruis ging dit keer Merel Leene aan de slag. Zij zorgde voor een verzorgde, Nederlandse versie van Red sky at noon.

De rode dageraad is, zoals auteur Montefiore het zelf zegt, een roman over liefde, overlevingsdrang, moed, leven en dood op een ongelooflijk verschrikkelijk moment in de geschiedenis van de mensheid.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Greet Braem

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!