Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Oorlog op de Russische steppen

Greet Braem 06 maart 2018 Hebban Recensent

Het zal je maar overkomen. Je bent een getalenteerd historicus met meerdere bestsellers op je naam, maar het grote publiek kent je als ‘de man van’. Dat is het lot van Simon Sebag Montefiore, echtgenoot van Santa Montefiore, de vrouw die met haar feelgoodromans hoge toppen scheert. De mannelijke Montefiore heeft de moderne geschiedenis van Rusland als specialiteit, getuige daarvan zijn succesvolle biografieën over Stalin. Ook in zijn romantrilogie, waarvan De rode dageraad het afsluitende deel is, komt zijn liefde voor Rusland tot uiting. Eerder verschenen Sashenka en Een koude winternacht (eerder uitgegeven als Serafima). Alle boeken zijn los van elkaar te lezen.

Het woord vooraf bevat onmisbare informatie, het zorgt ervoor dat de lezer het verhaal meteen historisch kan kaderen. Er wordt verwezen naar juni 1941, het moment van Hitlers Operatie Barbarossa. Hitler valt de door Stalin geregeerde Sovjet-Unie binnen, de Russen worden volkomen verrast, maar weten de Duitsers terug te drijven. Toen de Russen in 1942 een nieuwe aanval op Moskou verwachtten, kwam Hitler echter met een offensief dwars door de Oekraïne, over de uitgestrekte grasvlakten van het zuiden van Rusland, met als uiteindelijke doel de Kaukasus. De nazi’s werden hierbij geholpen door een Italiaans leger, gestuurd door Mussolini.

Het is tegen deze achtergrond dat we het hoofdpersonage Benja volgen. De rode dageraad vertelt over tien dagen uit het leven van deze Joodse schrijver. We krijgen, dankzij een proloog en zeldzame flashbacks, te horen hoe Benja in deze oorlog verzeild is geraakt. Hij werd (onterecht) schuldig bevonden aan samenzwering tot moord op Stalin, maar zag zijn terechtstelling omgezet in tien jaar goelag. Hij krijgt de kans mee te vechten in de oorlog tegen de nazi’s en zo zijn vrijheid af te kopen.

Wat volgt, is een gedetailleerd verslag van gevechten, vijandelijke linies, bondgenoten en vijanden. Er worden tientallen personages opgevoerd, waarvan de meeste echter oppervlakkige deelnemers aan het verhaal blijven. Er is te weinig emotie, je slaagt er als lezer niet in om mee te leven met Benja en de anderen. In de eerste helft van het boek is te merken dat Montefiore vooral als geschiedschrijver zijn strepen verdiende. Te veel beschrijvingen, niets weet de lezer echt te raken, die staat buiten de gebeurtenissen in plaats van er deel van uit te maken.

Uiteindelijk krijgt het verhaal wel de nodige peper: verraders en complotten op de Russische steppen zorgen daarvoor. Niet alles is kommer en kwel, een belangrijke rol is weggelegd voor de twee vrouwen die voor de menselijke kant van het verhaal zorgen. Allereerst is daar Svetlana, de dochter van Stalin. Zij wordt als 16-jarige verliefd op een veertiger en is zielsgelukkig tot papa Stalin achter de affaire komt. Daarnaast is er Fabiana, de Italiaanse weduwe die op een bepaald moment de verpleegster van Benja wordt en zijn hart weet te veroveren.

De rode dageraad is een goed verhaal dat in het begin drama en emotie mist. Een verhaal dat daarna echter weet te overtuigen en een geslaagde inkijk geeft in het leven van mensen in tijden van oorlog. Een verrassende epiloog breit een einde aan dit boek en daarmee ook aan de ‘Moskoutrilogie’. Opvallend is dat de drie boeken niet door dezelfde vertaler onder handen genomen zijn. Na Mireille Vroege en Richard Kruis ging dit keer Merel Leene aan de slag. Zij zorgde voor een verzorgde, Nederlandse versie van Red sky at noon.

De rode dageraad is, zoals auteur Montefiore het zelf zegt, een roman over liefde, overlevingsdrang, moed, leven en dood op een ongelooflijk verschrikkelijk moment in de geschiedenis van de mensheid.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Greet Braem

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.