Aangrijpend levensverhaal
Waarover gaat een boek? Deze vraag van potentiële lezers is niet altijd even makkelijk te beantwoorden, zo blijkt ook nu weer. De tweeling van Auschwitz is het verhaal van de Roemeense Eva Mozes Kor (1934) en haar tweelingzus Miriam, die een deel van hun jeugd doorbrachten in Auschwitz en daar samen met honderden andere tweelingen de persoonlijke proefkonijnen van Josef Mengele werden. Maar het is zoveel meer: er is de epiloog geschreven door Mozes Kor zelf, een half jaar voor haar dood, waarin ze meer dan 65 jaar terugkeert in de tijd en vertelt wat er sinds haar bevrijding is gebeurd. Als kers op de taart zijn er de uitgebreide nawoorden door de redacteur van de Engelse editie en de auteur die Eva’s leven optekende.
Want ja, Eva Mozes Kor heeft het grootste gedeelte van het boek niet zelf geschreven. Het is de Amerikaanse Lisa Rojany Buccieri die Eva’s stem en verhaal heeft vormgegeven. Ze gebruikt daarvoor de eerste persoon enkelvoud, waardoor een goed beeld ontstaat van wat Eva dacht en voelde. Waar de lezer op die manier echter niet achterkomt, is hoe zij later in het leven stond, en wat de gebeurtenissen waren die haar als volwassene hebben gevormd. De nawoorden zijn daarom geen extraatjes die de lezer kan overslaan, ze zijn onontbeerlijk voor een goede kijk op de hoofdfiguur. De tweeling van Auschwitz is niet alleen de biografie van Eva Kor Mozes, het is ook een stuk geschiedenis en politiek. De Nederlandse vertaling werd verzorgd door Els Franci-Ekeler, die de vlotte vertelstijl helemaal wist te behouden.
‘In Auschwitz was sterven heel gemakkelijk. Overleven, dáár had je een dagtaak aan.’
Het emotionele stuk is – hoe kan het anders – het verslag van wat er gebeurde tussen 1934, wanneer de tweeling geboren wordt, en 1945, het jaar waarin Russische soldaten Auschwitz bevrijdden. Volledigheidshalve wordt er in het begin van het boek aandacht besteed aan het oprukkende antisemitisme, de ideeën van Hitler en het uitzetten van joodse families. Eva en Miriam Mozes waren tien jaar oud toen ze samen met hun familie op de trein richting Auschwitz gezet werden. Toen de nazi’s zagen dat ze een tweeling waren, werden ze onmiddellijk gescheiden van hun ouders en zusjes. De experimenten van Josef Mengele zullen uiteindelijk minder aandacht krijgen dan de achterflap doet vermoeden. Dat is overigens niet erg, want de informatie die wél gedeeld wordt, is meer dan voldoende om de gruwelijkheid ervan te demonstreren. Onrechtvaardigheid, onmacht en willekeur zijn de woorden die bij de lezer opkomen.
Wat heel sterk naar voren komt in het boek, zijn de karaktertrekken van Eva. Ze is koppig, eigenzinnig en vindingrijk, ze is zonder meer een sterke persoonlijkheid. Zonder dat alles hadden zij en haar zus Auschwitz nooit overleefd. Na de bevrijding zal het jaren duren voor Eva en Miriam weer min of meer een stabiel leven weten op te bouwen. Het onbegrip in de wereld was vaak groot, tot uiteindelijk het tv-programma ‘Holocaust’ voor duidelijkheid zou zorgen. Eva zou zich in een latere fase van haar leven aan ‘Holocaustonderricht’ wijden en een boodschap van vergiffenis de wereld insturen. Dat laatste zorgde overigens voor controverse en gaf haar het imago van nazivriendin. En hoewel ze geworsteld heeft met woede, bitterheid en afwijzing, heeft ze nooit een muur om zich opgetrokken en kon ze heel makkelijk met anderen praten, bleef ze vechten voor gerechtigheid en vrede.
‘Woede is een kiem voor oorlog; vergiffenis is een kiem voor vrede.’
De tweeling van Auschwitz is het aangrijpende levensverhaal van een sterke vrouw. Het is niet zozeer een boek dat veel informatie en details verstrekt, wel een dat iedereen oproept de gruwelen van de oorlog nooit te vergeten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
