Pluspunten voor insteek en plot

De Deense Jenny Lund Madsen (1983) volgde in LA een studie film en scenarioschrijven en ging vervolgens aan de slag als scriptschrijver voor film en televisie. De succesvolle tv-series ‘Follow the Money’ en ‘Rita’ staan bijvoorbeeld op haar conto, en nieuwe crime- en comedyseries zijn in de maak. Met ‘Dertig dagen duisternis’ maakt ze haar debuut als thrillerauteur. Het boek, dat naar het Nederlands vertaald werd door Kor de Vries, won in 2020 de Harald Mogensen-prijs (voor beste Deense misdaadroman) en was datzelfde jaar genomineerd voor de Glazen Sleutel (beste thriller uit het Scandinavische taalgebied).

Hannah is een literaire snob, zoveel is zeker. Haar proza wordt weliswaar gepubliceerd, maar veel lezers heeft ze niet. Ze kijkt neer op collega-auteur Jörn die populaire thrillers schrijft. Tijdens een boekenbeurs lopen de emoties hoog op en Hannah beweert dat ze in een maand tijd ook een misdaadverhaal kan schrijven. Zo gezegd, zo gedaan: ze trekt naar een klein dorp in IJsland, waar ze in alle rust en afzondering aan haar boek wil werken. Maar dan wordt er een jongen dood aangetroffen, waarschijnlijk vermoord. Aanvankelijk kan Hannah de gebeurtenissen nog vanop een afstandje bekijken en ziet ze vooral inspiratie voor haar eigen verhaal. Maar dan belandt ze zelf in de vuurlijn en is ze haar leven niet meer zeker. Hoe loopt dit af? En waarom lijken zoveel van de dorpsbewoners een geheim met zich mee te dragen?

Hoofdpersonage Hannah is niet bepaald iemand om meteen in je hart te sluiten. Haar denigrerende houding ten opzichte van populaire lectuur en de lezers ervan zal menigeen tegen de borst stoten. Al gauw blijkt dat ze serieus alcoholverslaafd is, en haar uitgever behandelt ze als haar persoonlijke knechtje. Zodra ze op IJsland is, trekt ze weliswaar bij, maar dat gebeurt zodanig snel dat het geenszins geloofwaardig is. Hoe groot is de kans dat iemand die op iedereen neerkijkt zich plots het lot van onbekenden aantrekt en zichzelf in gevaar brengt door zelfs in de barste weersomstandigheden en op eigen houtje een moordzaak te gaan onderzoeken? De andere personages in het boek zijn gelukkig niet in dit bedje ziek, zij zijn geloofwaardig, al hebben de meeste van hen hun eigenaardigheden.

Het verwondert niet dat Lund Madsen scenarioschrijver is, want ze besteedt veel aandacht aan beschrijvingen en dialogen tussen de personages. Ze schrijft goed, weet alles overzichtelijk te houden, en toch is er iets dat wringt. Het ligt niet aan één bepaald iets, het hele boek door heb je het gevoel dat het allemaal ‘net niet’ is. Wat alvast de wenkbrauwen doet fronsen is dit: De vrouw waarbij Hannah logeert, spreekt geen woord Deens, maar verstaat het wel en kan het zelfs perfect schrijven. Op die manier communiceert ze met haar logée. Onzin, natuurlijk. Er zitten best wat tegenstrijdigheden en onlogische handelingen of uitspraken in het verhaal, en dat gaat op den duur tegenstaan. Jammer, want de insteek is sterk, de plot zit goed in elkaar, de spanning is geregeld aanwezig en de ontknoping stelt niet teleur.

‘Dertig dagen duisternis’ is een verdienstelijk debuut. Vooral insteek en plot verdienen pluspunten, maar er zijn te veel details die ongeloofwaardig of onlogisch zijn om dit boek een topper te kunnen noemen. Al bij al is Lund Madsen wel een auteur om in de gaten te houden.