Nederland, Rusland en Oekraïne in een politieke hoofdrol

Jacob Vis (Job Vis, 1940) is auteur van misdaadromans met een actueel en controversieel maatschappelijk thema. Aan zijn boeken gaat altijd gedegen onderzoek vooraf, zijn verhalen zijn zowat altijd een mix van feiten en fictie en hebben vaak een historische achtergrond. In Don Quichot is het niet anders: het verdrag van München, de klimaatverdragen, de nieuwe situatie van De Krim, het zijn maar enkele van de historisch relevante zaken die de revue passeren. We kennen Vis vooral van zijn serie met inspecteur Ben van Arkel en zijn drieluik over Nederlands-Indië.

Don Quichot kent verschillende verhaallijnen. Allereerst wordt er ingezoomd op de economische en politieke situatie in Nederland. Harm Brink, minister van Economische Zaken, wil serieus werk maken van de transitie naar duurzame energie. Zijn idee is om door middel van duizenden windmolens op het water heel Nederland van stroom te voorzien. Een belachelijk en veel te duur plan vinden zijn politieke tegenstanders, die hem spottend Don Quichot noemen.

'Don Quichot is mijn favoriete romanpersonage. Iedereen beschouwt hem als een dwaas, maar ik vind hem een held die tegen beter weten in alle reële en vermeende gevaren trotseert om het onrecht in de wereld te bestrijden. Net als jij.'

Maar Brink krijgt steun van een steenrijke maar dubieuze Oekraïner, die in ruil voor asiel veel geld in het project wil steken. Meteen is ook de vluchtelingenproblematiek aangekaart. Wanneer de premier in het ziekenhuis belandt, wordt Brink onverwacht de leider van het land. Al snel wordt hij geconfronteerd met een aardbeving in Oost-Groningen, die een heel dorp van de kaart veegt. De gaswinning in de regio wordt stilgelegd, maar een oplossing voor het dreigende tekort aan energie is er niet meteen. De Europese Unie heeft immers sancties tegen Rusland lopen, waardoor handel tussen beide partijen onmogelijk is.

'Die kinderen zullen zich terecht afvragen waarom hun grootouders geen maatregelen hebben getroffen toen het nog uitvoerbaar en betaalbaar was.' 

Rusland en Oekraïne spelen een belangrijke rol in het verhaal. Er is niet alleen de moeizame relatie tussen Rusland en het Westen, er is ook de burgeroorlog in Oekraïne. Een gewapend conflict tussen separatistische groeperingen die door het Russische leger worden gesteund en het Oekraïense leger. De Nederlander Brink, die perfect Russisch en zeer goed Oekraïens spreekt, wordt door Jean-Claude Junker van de Europese Unie gezien als de wonderboy die de verhoudingen in de regio moet rechttrekken. Brink zal alle zeilen moeten bijzetten om met Poetin en Porosjenko een vredesakkoord uit de brand te slepen.

Naast alle economische en politieke troubles is er de dreiging van IS. We volgen de jonge Ahmed, een zeer gerespecteerd lid van het Nederlandse leger. Wat zijn oversten niet weten, maar de lezer wel, is dat hij getraind is door IS en als mol wordt ingezet in Nederland. Een aanslag van nooit geziene proporties is in voorbereiding.

Jacob Vis heeft ervoor gekozen om heel wat bestaande politieke figuren te laten meespelen in zijn boek. Poetin, Porosjenko en Junker oefenen in het boek de functie uit die ze ook in het echte leven hebben. En wat te denken van Anna Achmatova, niet alleen Poetins staatssecretaris voor Propaganda in het boek, maar tevens de vrouw die in het echte leven beschouwd wordt als Ruslands grootste dichteres. Een bijzonder vervelende journalist heet dan weer Trump. Vis is duidelijk niet gespeend van enige humor.

Je kunt je niet van de indruk ontdoen dat Vis met dit boek zijn persoonlijke visie op bepaalde (wan)toestanden heeft willen delen, het is allicht zijn manier om lucht te geven aan bepaalde frustraties. Zoals altijd heeft de auteur een duidelijke mening en schrikt hij er niet voor terug om in zijn boeken dingen aan de kaak stellen. Hij doet dat in zijn gekende stijl, zijn taalgebruik is zoals altijd zeer verzorgd en zijn personages spreken tot de verbeelding.

Don Quichot is zeer interessant en intelligent leesvoer, het boek is spannend op een heel bijzondere manier. Jacob Vis bewijst eens te meer dat hij een van Nederlands beste auteurs is.