Positieve familiegeschiedenis in een mooi proza

Annette Bjergfeldt is in haar thuisland Denemarken en ver daarbuiten bekend als singer-songwriter en zangeres, ze werd zelfs genomineerd voor een Grammy. Tijdens het toeren beperkt ze zich niet tot eenvoudige bindteksten tussen de liedjes door, ze vermaakt haar publiek met hele verhalen. Zo ontdekte ze dat ze hier best talent voor had; het zou de springplank naar een schrijverscarrière worden. Haar debuutroman Højsangen fra Palermovej behaalde meteen de toppositie in de Deense bestsellerlijst en wordt in een hele resem landen uitgegeven, nadat het boek nominaties voor verschillende prijzen in de wacht sleepte. De Nederlandse vertaling werd verzorgd door Ingrid Hilwerda en Janke Klok, die kozen voor Een gegeven nijlpaard als nieuwe titel.

Hannibal is Deen en ontmoet op een van zijn zakenreizen de Russische Varinka, een circusartieste. Zijn grote droom is om samen met haar een leven vol liefde, kunst en muziek op te bouwen. Helaas ziet zijn kersverse bruid de dingen heel anders. Ze is weliswaar bereid naar het Deense eiland Amager te verhuizen, maar aan de gewoonten en taal van het land kan ze zich niet of nauwelijks aanpassen. Als bij wonder schenkt ze hem een dochter, die in Zweden de man van haar leven zal vinden. Het zijn uiteindelijk de drie kleinkinderen die het door Hannibal zo begeerde intelligente en artistieke leven zullen leiden. Filippa is de oudste en wil kosmonaut worden, de tweeling Esther en Olga gaan beiden het artistieke pad op.

Het is kleindochter Esther die de lezer aan de hand neemt. De hoofdstukken die over haarzelf gaan, zijn in de ik-vorm geschreven. De rest vertelt ze alsof ze er zelf bij was. Ze maakt zelfs een grapje over haar "rol" wanneer ze zegt 'Ik ben sprakeloos. Als alwetende verteller en zelfbenoemd expert op het gebied van de geschiedenis van de familie zou ik hiervan op de hoogte moeten zijn.' Het verhaal is een bonte verzameling van anekdotes en wordt min of meer chronologisch verteld; tussendoor haalt Esther herinneringen uit een ver verleden op. De lezer verneemt hoe Hannibal en Varinka elkaar in Rusland hebben leren kennen, hoe hun dochter Eva en diens man elkaar in de lucht ontmoetten en hoe het de opgroeiende kleinkinderen vergaat.

Zelden worden personages zo goed uitgewerkt als in Een gegeven nijlpaard. De auteur neemt alle tijd van de wereld om hen zeer gedetailleerd te beschrijven. De lezer komt niet alleen te weten hoe ze eruitzien, maar ook hoe ze denken en doen, hoe ze tegen mensen en gebeurtenissen aankijken, wat hun verlangens zijn. Het is meteen de essentie van het boek: alle grote en kleine dingen in het leven die mensen maken tot wie ze zijn. Hoe verschillend de personages ook zijn, allemaal zijn ze op zoek naar een Liefde van de Eeuw, een zoektocht die niet altijd over rozen gaat.

'Olga is weer paraat om haar gehavende hart opnieuw weg te geven. Dat inmiddels wel op een geborduurd kussen lijkt dat kapot is gegaan en kriskras met razende gele rijgsteken weer in elkaar is gezet.'

Er zijn niet alleen de vele beschrijvende details, Bjergfeldt houdt ook van vergelijkingen en metaforen. Hoewel de personages het nodige drama te verwerken krijgen, houdt ze het luchtig en vaak humoristisch. Als terloops zijn er talrijke verwijzingen naar grote namen uit de muziek en in mindere mate de schilderkunst en literatuur. Rachmaninov, Caruso, Ibsen, Proust, Tolstoj en Picasso, het zijn maar een paar van de namen die de revue passeren. Veel aandacht is er voor het operagebeuren, het kan moeilijk anders met een Olga die al zingend carrière maakt in Parijs. De locaties uit het verhaal komen trouwens mooi tot leven: Sint-Petersburg in de kou, een Zweeds rotseiland in de zon, de Franse hectiek.

Een gegeven nijlpaard is een ongelooflijke familiegeschiedenis in een mooi proza, vol details en emotie. Het is een positief boek over grote en kleine dingen, over liefde en alles wat het leven de moeite waard kan maken, ondanks de tegenslagen waar mensen tegenaan lopen.