Elke keuze laat sporen na

De Tweede Wereldoorlog is afgelopen, we bevinden ons in de regio rond Tokyo. Tsutomu Yoshioka is een arme universiteitsstudent, die allerlei klusjes aanneemt om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Op een bepaald moment wordt zijn behoefte aan seks zo groot dat hij in actie schiet, de naïeve Mitsu Morita lijkt hem een ideaal slachtoffer. Wat hij niet kan vermoeden, is dat het meisje meteen gevoelens voor hem koestert, terwijl hij zelf niet weet hoe snel hij zich uit de voeten moet maken.

"Maar één ding moet je niet vergeten: een mens kan niet met andere mensen omgaan zonder sporen in hun leven achter te laten."

Shūsaku Endō (1923-1996) is een van de bekendste Japanse schrijvers van na de Tweede Wereldoorlog. Getuige daarvan is het Shūsaku Endō Literary Museum, dat zich in Sotome bevindt en gewijd is aan het leven en het werk van de auteur. Hij studeerde begin jaren vijftig Franse literatuur aan de universiteit van Lyon en debuteerde kort daarna met White Man (1955). Een paar tientallen romans zouden volgen. De bekendste is waarschijnlijk Stilte uit 1969, succesvol verfilmd door Martin Scorsese (Silence).

Het katholieke geloof speelde een grote rol in Endō’s leven, vandaar dat ook zijn boeken vaak een religieus tintje hebben. Net als veel van zijn personages voelde de man zich een buitenstaander, in Japan is vrijwel niemand katholiek en integreren in Frankrijk zal ook niet evident geweest zijn. Niet alleen religie komt vaak om het hoekje kijken in Endō’s boeken, ook morele waarden en dilemma’s zijn een belangrijk onderdeel ervan.

Het meisje dat ik achterliet dateert uit 1963, maar werd pas in 2018 door Maria Smolders in een Nederlands jasje gestoken. Het is een bijzonder vlot leesbaar boek, waarbij alleen de vele Japanse woorden voor enige irritatie zorgen. Voetnoten waren een betere keuze geweest dan de verklarende woordenlijst achteraan het boek.

In het eerste deel van het boek krijgen we vooral de herinneringen van Yoshioka te lezen. Het is zijn idee om nooit zonder geld of meisje te zitten. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar uiteindelijk weet hij dan toch een acceptabele functie te versieren en papt hij aan met Mariko Miura, een van zijn collega’s en het nichtje van de bedrijfsdirecteur. Sociaal gezien een heel wat betere partij dan de Mitsu uit zijn studentenjaren.

Langzaam wordt de rol van Mitsu groter, we ontdekken hoe zij de jaren na haar kennismaking met Yoshioka doorgebracht heeft, welke baantjes voor geld in het laatje gezorgd hebben. Een vlek op haar arm, waar ze al jaren mee rondloopt, zal grote gevolgen hebben. Op dat moment wordt het boek ernstiger en blijkt maar weer eens dat het leven altijd verrassingen in petto heeft, positieve zowel als negatieve. Heel wat thema’s zullen de revue passeren: eenzaamheid, geluk, moed en spijt zijn er een paar van. Endō gaat de filosofische toer op, zo wordt onder andere het bestaan van God in twijfel getrokken. Religie en moraal spelen een belangrijke rol in het verhaal.

"Waarom moeten mensen die niets slechts gedaan hebben zo lijden?"

Welke keuzes maken jonge mensen en hoe bepalend zijn die voor de rest van hun leven? Dat is in een notendop het verhaal achter Het meisje dat ik achterliet. Het is een mooi opgebouwd verhaal dat goed geschreven is en tot nadenken stemt. Iets te veel toevalligheden, maar niet in die mate dat ze het leesplezier storen. Een mooie kennismaking met het werk van Shūsaku Endō.