Perfect verweven verhaallijnen

De Deense auteur Jussi Adler-Olsen (1950) was jarenlang actief als uitgever in zijn eigen uitgeverij. In zijn vrije tijd werkte hij als vertaler en redacteur en schreef hij zijn eerste boeken en scripts voor stripverhalen. Tot halverwege de jaren negentig was hij managing directeur van de grootste magazine-uitgever in Denemarken en editing director bij een weekblad. Sinds 1995 is hij fulltime schrijver van fictie. Na een aantal standalones, zoals Het Alfabethuis, bracht hij een eerste boek over 'Afdeling Q' uit, een unit binnen de Deense politie die zich over onopgeloste moordzaken uit het verleden buigt.

Met zijn serie over de speurders Carl, Assad en Rose, die later gezelschap krijgen van Gordon, is Adler-Olsen een van de populairste schrijvers van het moment. Zijn thrillers kennen niet alleen een intrigerende en spannende plot, ze bieden eveneens fantastische beschrijvingen van de hoofdpersonen en hun onderlinge relaties. In elk deel worden de karakters verder uitgediept, zonder dat de lezer een déjà-vugevoel krijgt. Na zes boeken vond de auteur het tijd om elk van de personages eens extra voor het voetlicht te brengen. In het zevende deel ging alle aandacht naar Rose, en nummer acht was het verhaal van Assad. In Natriumchloride, naar het Nederlands vertaald door Kor de Vries, is de kijker op Carl gericht. Hij moet met zijn team niet alleen een moordenaar opsporen; helaas voor hem duikt de spijkerpistoolzaak uit het verleden weer op – de onfrisse affaire waarbij hijzelf, de verlamde Hardy en de overleden Anker betrokken waren.

Het nieuwe 'Afdeling Q'-boek speelt zich naar goede gewoonte in en rond Kopenhagen af. Wanneer een vrouw zelfmoord pleegt, is dat aanleiding om een zaak van tientallen jaren geleden te heropenen. Al snel ontdekken Carl en zijn collega’s een mysterieuze link tussen verschillende oude én meer recente zaken, een hoopje zout zou wel eens de gemeenschappelijke noemer kunnen zijn. Het lijkt erop dat iemand al dertig jaar lang systematisch mensen doodt zonder dat het vermoeden van moord ook maar één keer uitgesproken werd. De slachtoffers worden zorgvuldig uitgekozen, net als de data waarop ze sterven. De tijd dringt, want een volgende prooi ligt al vast.

De opbouw van het verhaal voelt prettig aan en biedt de lezer voldoende houvast om de vele ballen in de lucht te houden. De hoofdlijn van Natriumchloride speelt zich af in de laatste weken van 2020 en wordt vanuit verschillende perspectieven verteld. Af en toe zijn er flashbacks naar de jaren tachtig en ook wordt een aantal van de talrijke moorden uitgelicht. Deze afwisseling maakt de lezer nieuwsgierig, want die kan samen met Carl en de zijnen meespeuren naar de dader en diens motieven. De hoofdpersonages zijn overigens weer hun oude zelf; zo is Rose nog steeds ongezien respectloos naar haar baas toe, is Gordon een beetje naïef en roept Assad ook nu weer heel nieuwe uitdrukkingen in het leven en zijn de 'kamelenvergelijkingen' nooit ver weg. De schrijfstijl van Adler-Olsen is zoals gewoonlijk verfrissend en creatief.

De auteur heeft ervoor gekozen het bestaan van COVID-19 niet uit de weg te gaan, maar subtiel te verwerken in zijn boek. Lockdowns en mondkapjes, ze maken het leven er niet makkelijker op. De hoofdthema’s zijn echter zonder twijfel rechtvaardigheid en wraak, begrippen die in wel meer misdaadverhalen een rol spelen. Adler-Olsen verwerkt ze buitengewoon goed, waardoor de lezer geen dertien-in-een-dozijnverhaal voorgeschoteld krijgt. De manier waarop de moordenaar planmatig volgens een minutieus schema te werk gaat, is origineel en draagt bij aan het leesplezier. Vooral in de tweede helft van het boek is aan alles te merken dat de tijd opraakt, en dat zorgt ervoor dat de spanning steeds hoger oploopt.

Met Natriumchloride heeft Jussi Adler-Olsen opnieuw een knappe thriller afgeleverd, waarin alle verhaallijnen perfect met elkaar verweven zijn en tot een bevredigende ontknoping leiden. Kan de auteur dat kunststukje in een tiende en afsluitend deel van de serie 'Afdeling Q' nog een laatste keer herhalen?