Onbekend maar interessant oorlogsverhaal
Mark De Geest (1951) is scenarist en regisseur bij VRT, zijn naam kan onder andere gelinkt worden aan successen als Heterdaad, Flikken, Windkracht 10 en Stille Waters. Hij is zeer geïnteresseerd in de beide Wereldoorlogen en deelt zijn kennis nu ook met het grote publiek. Hij was coördinator van het VRT-project 2014-18 De Grote Oorlog – 100 jaar later en stond aan de basis van de dramaserie In Vlaamse velden. Onder de titel Brave Little Belgium (tevens de naam van een documentaireserie) publiceerde De Geest in 2014 zijn eerste boek. Er zouden er meer volgen, waaronder in 2020 Transport XX – bestemming Auschwitz, een historische roman gebaseerd op feiten uit 1943 in België.
In Transport XX wordt ons een tot nog toe vrij onbekend verhaal verteld. Uitgangspunt van het boek zijn de Jodentransporten in WOII, die vanuit het Belgische Mechelen naar het Poolse Auschwitz vertrokken. De Geest heeft ervoor gekozen om het twintigste konvooi, dat in april 1943 met meer dan 1600 Joden zijn reis begon, de spil van zijn verhaal te maken. Drie jonge mannen willen de trein laten stoppen om op die manier zoveel mogelijk Joden te bevrijden. Voordien waren al negentien transporten gerealiseerd, waarbij ongeveer 18000 Joden uit België weggevoerd werden.
De Geest heeft voor een aantal charismatische hoofdpersonages gekozen. Zo is er de Joodse dokter Youra, die met valse papieren in Brussel leeft en werkt. Zijn broer Alexander is een heel ander type, nogal onbesuisd, maar met het hart op de goede plaats. Veel aandacht gaat ook naar verpleegster Regine, die oorspronkelijk uit Oostenrijk komt. Jammer genoeg duiken er ook te veel totaal niet relevante personages op. Dat leidt de aandacht af van het echte verhaal; de heldendaad die Youra en zijn vrienden voorbereiden.
Aan het begin van het boek worden een aantal scènes beschreven die los lijken te staan van het eigenlijke verhaal en enkel dienen om de personages te introduceren. Wanneer de auteur vertelt over de momenten waarop Joden opgepakt worden, komt dat vrij statisch over, omdat je als lezer geen band met hen hebt opgebouwd; de emoties ontbreken veelal in dit boek. De Geest schetst de toenmalige tijd, de constante angst bij de (ondergedoken) Joden voor verraad. De aanloop naar het eigenlijke doel, het stoppen van de trein, is daardoor net iets te lang.
Dat doet echter geenszins afbreuk aan het interessante verhaal. Het is ontzettend fijn om een oorlogsboek te lezen dat zich afspeelt in België (en niet in Duitsland) en meer te ontdekken over de toenmalige tijdsgeest in Brussel en Mechelen. Positief is ook het originele perspectief. In Transport XX zien we geen klein Joods jongetje of meisje in de hoofdrol, we volgen daarentegen iemand die het onrecht met man en macht wil bestrijden.
De Geest verstaat de kunst om een vlot leesbaar verhaal te schrijven, daarover bestaat geen enkele twijfel. Het lijkt wel of de woorden moeiteloos uit zijn pen gevloeid zijn. De angst en onmacht van een aantal personages worden steeds duidelijker. Het verhaal is zelfs spannend, omdat je lange tijd niet weet of de risico’s zullen lonen, of er überhaupt mensen bevrijd zullen worden. Evenmin kun je de gevolgen inschatten, mochten Youra en zijn vrienden betrapt worden.
‘Wie één mensenleven redt, redt een heel volk.’
Bepaalde dingen zijn echter nogal ongeloofwaardig, bijvoorbeeld het einde van het boek, dat is te geromantiseerd. In dit opzicht is het nawoord zeer verhelderend. De auteur blijkt lukraak bestaande figuren samengebracht te hebben, om op die manier het stoppen van de trein tot een coherent verhaal te kunnen maken. In het echt kenden de mensen elkaar vaak niet, laat staan dat ze buren of geliefden waren, zoals in het boek beweerd wordt. Als tegengewicht heeft de auteur een aantal verwijzingen naar ‘echte’ achtergrondinformatie opgenomen.
Transport XX is een boeiend verhaal over de Jodentransporten in België, dat echter niet genoeg beklijft om echt topmateriaal te zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
