Mooi geschreven, maar geen verhaal dat je omverblaast
De Amerikaan Richard Powers (1957) is geen veelschrijver; elke keer opnieuw is het een aantal jaren wachten op nieuw werk van hem. Hij mocht verschillende prijzen in ontvangst nemen, onder andere de Pulitzerprijs voor Tot in de hemel uit 2018. Zijn nieuwste boek Verwilderd werd net als de bekroonde titel naar het Nederlands vertaald door Jelle Noorman. Niet voor het eerst in het oeuvre van Powers krijgen natuur en wetenschap een belangrijke rol toebedeeld.
Theo Byrne is astrobioloog, hij onderzoekt of er buiten onze aarde leven mogelijk is en wat de voorwaarden zijn voor het ontstaan ervan. Na de dood van zijn vrouw voedt hij in zijn eentje zijn negenjarige zoon Robin op. Die is hoogbegaafd en heeft het idee dat hij onze stervende planeet in zijn eentje moet redden en iedereen een geweten moet schoppen. De jongen heeft gigantische woedeaanvallen, wat hem meer dan eens in de problemen brengt. Toch wil zijn vader niets weten van medicijnen; wel laat hij zijn zoon deelnemen aan een experimentele neurofeedbacktherapie, geleid door een vriend van zijn vrouw. Het komt erop neer dat Robin vooraf vastgelegde hersenpatronen van bepaalde emotionele toestanden probeert over te nemen om zo controle te krijgen over zijn gedrag.
Het verhaal van de negenjarige wordt verteld vanuit het perspectief van vader Theo. In de ik-vorm spreekt die tot de lezer; hij vertelt over het verleden toen zijn vrouw nog leefde, over zijn werk als astrobioloog die moet vechten voor subsidies en over zijn leven met zoontje Robin die zichzelf kwelt met vragen over uitstervende dieren. De lezer krijgt uitsluitend het standpunt te zien van een volwassen man die het vaak zelf niet meer weet, die voortdurend probeert het beste te doen voor zijn zoon, maar hem niet kan beschermen voor zijn grootste angst, het uitsterven van alle leven op onze planeet. Door flashbacks ontdekt de lezer hoe Theo’s overleden vrouw Aly tegen de dingen aankeek. Zij was zeer geëngageerd en stond voortdurend op de barricades om te vechten voor een betere wereld.
‘De afwezigheid van bewijs is niet het bewijs van afwezigheid.’
Vader en zoon moeten hun rol als hoofdpersonages delen met iemand die er niet meer is. Toch drukt moeder Aly wellicht nog het meest haar stempel op het verhaal. De manier waarop dat gebeurt, moet de lezer zelf ontdekken. Ofwel stapt die helemaal mee in het gebeuren ofwel doet die dat niet, en die keuze zal voor een deel bepalen hoe het boek ervaren wordt. Naast deze drie personages en de man die Robins therapie leidt, duiken er slechts een handvol figuranten op. Powers laat alle aandacht naar een paar mensen gaan; hij weet hen te typeren aan de hand van een aantal overheersende karaktertrekken.
Verwilderd is niet het boek dat op de achterflap beloofd wordt. De ontroering en emotie spatten niet van de pagina’s af. Het is geen voortdurende confrontatie met onze manier van leven, die verwoestend is voor de aarde. Die boodschap zit verscholen tussen de gigantische hoeveelheid technische en wetenschappelijke informatie. Welke doorsnee lezer volgt nog wanneer het gaat over dingen als bipolaire extremofielen en taxonomische indelingen van spectroscopische signaturen? Een wetenschappelijk sausje over een roman kan bijzonder interessant zijn en sommige verhalen sterker maken, hier doet het dat niet. Het evenwicht is zoek.
Goede punten zijn er daarentegen voor het begin en vooral het einde van het boek. Ze zijn mooi en intens en ademen een heel andere sfeer. De vader-zoonrelatie komt helemaal tot bloei en maakt het verhaal zachter. Wanneer Theo en Robin tijd met zijn tweetjes doorbrengen, lijkt Powers uit een heel ander vaatje te tappen en komt zijn schrijfstijl het beste tot zijn recht. De afloop van het verhaal is vast niet wat de lezer verwachtte of hoopte, maar mooi beschreven en ontroerend is die wel.
Verwilderd is een roman die op twee benen hinkt. Het harde van techniek, wetenschap en politiek tegenover het zachte van liefhebbende mensen die er zijn voor elkaar. Mooi geschreven, maar geen verhaal dat je omverblaast.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
