Liefde voor bijen, vrouwen en het geschreven woord
Norbert Scheuer (1951) is een Duitse schrijver van romans en poëzie, zijn eerste publicatie dateert uit 1994. In Duitsland wist hij de voorbije twintig jaar ontelbare prijzen te winnen en stond hij een paar keer op de shortlist van de ‘Deutscher Buchpreis’. Dat was onder andere het geval met zijn laatste roman Winterbienen, die door Anne Folkertsma in het Nederlands vertaald werd. Zijn boeken worden gekenmerkt door zeer gedetailleerde beschrijvingen. De auteur genoot een technische opleiding en ging vervolgens filosofie studeren. Tot 2017 zou hij bij Deutsche Telekom werken.
In Winterbijen maken we kennis met Egidius Arimond, voormalig leraar Latijn en geschiedenis in de Duitse Eiffel en notoir liefhebber van vrouwen. Hij heeft de zorg voor een honderdtal bijenkasten en is daarnaast bezig met een studie over monnik Ambrosius, een benedictijnse voorvader. Hij lijdt aan epilepsie en heeft steeds meer moeite om aan de juiste medicatie te komen. Het is het oorlogsjaar 1944, zowat alles is op de bon en zelfs wie de financiële middelen heeft, blijft in de kou staan. Hij probeert een centje bij te verdienen door in zijn bijenkasten Joden de grens over te smokkelen.
Hoofdpersonage Arimond houdt een bijenlogboek bij, waar hij ook belangrijke belevenissen en persoonlijke gedachten in optekent. Het zijn die notities die de lezer te zien krijgt, in dagboekvorm en bijgevolg in de ik-vorm. De bijna dagelijkse stukken zijn erg kort en geven daardoor de indruk van losse faits divers. Aangezien er slechts één personage aan het woord is, doet het verhaal nogal eenzijdig aan. Als 'goedmakertje' wordt het boek opgefleurd met een tiental schetsen van vliegtuigen, gemaakt door de zoon van de auteur.
Winterbijen is opgedeeld in zes delen, min of meer afgestemd op de seizoenen. De lezer neemt een kijkje in het leven van de ex-leraar tussen januari 1944 en mei 1945. Zijn dagboeknotities zijn doorspekt met Duitse woorden, zoals 'Feldjäger' en 'Kraxenträger', die alle in een woordenlijst aan het einde van het boek terug te vinden zijn. Een lijst met Latijnse citaten en een lange literatuurlijst is eveneens beschikbaar. Het verhaal van Arimond wordt regelmatig onderbroken door fragmenten tekst, in een ver verleden opgetekend door de benedictijnse monnik waar hij onderzoek naar doet.
De tekst op de achterflap is nogal misleidend. Het smokkelen van Joden in bijenkasten is weliswaar belangrijk voor het hoofdpersonage en heeft een grote impact op zijn leven, maar krijgt niet bijzonder veel aandacht. Wie een aaneenschakeling van spannende tochten verwacht, is eraan voor de moeite. Het evenwicht tussen de transporten en alle informatie over bijen is regelmatig zoek. Hoewel zeker interessant, lijken heel wat uitweidingen eerder geschikt voor een non-fictieboek dan voor een oorlogsroman. Tientallen Latijnse namen van bijensoorten passeren de revue en er wordt tot in detail verteld welke bijen welke taken hebben, en met welke problemen zowel imker als bijen geconfronteerd worden. Interessant is de vergelijking tussen de organisatie van het bijenvolk en die van de mensen.
Winterbijen toont de werkelijkheid waarmee de gewone mens in oorlogsjaren geconfronteerd wordt. Het is jammer dat de oorlogsdreiging niet prominenter aanwezig is, want bijna als terloops spreekt Arimond over gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers, over mannen die niet altijd heelhuids van het front terugkeren. Wel heeft het boek een bijzonder leuke insteek, want wat hebben bijvoorbeeld de bijen van Ambrosius met die van Arimond te maken?
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
