Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Fantasy-mysterie doorbreekt genre-grenzen

02 augustus 2014

Aan de ene kant laat Vernietiging zich makkelijk genoeg van een synopsis voorzien. Dertig jaren na De Gebeurtenis (waarbij een aan een militaire basis grenzend deel van de Amerikaanse kustlijn van de rest van de wereld afgescheiden werd door een onzichtbare grens) dringt een nieuwe – en ondertussen al twaalfde – expeditie van wetenschappers door in Gebied X, op zoek naar antwoorden die geen van de vorige expedities kon bieden. Na al die tijd weet nog steeds niemand wat dit Gebied X is, of wie het veroorzaakte. De leden van de voorbije expedities – georganiseerd door een mysterieuze overheidsorganisatie, de Southern Reach – verdwenen, of pleegden ter plekke zelfmoord, of moesten zich verdedigen tegen een onbekende vijand, of keerden op onverklaarbare wijze terug naar de buitenwereld.

Dit laatste overkwam de echtgenoot van De Biologe, een van de vier vrouwen die nu opnieuw in Gebied X binnendringt. Net als zijn mede-expeditieleden stond hij plots voor de deur van zijn huis, zonder herinneringen aan de terugkeer, om enkele maanden later te sterven aan een agressieve kanker.

Gebied X is even onopmerkzaam als geheimzinnig: een kustzone met restanten van een dorp, bossen en heide, gigantische waterreptielen en onzichtbare maar luide beesten, en een vuurtoren.

Een ander bouwsel biedt bijzondere perspectieven voor exploratie, zo ontdekken de vier vrouwen al meteen, maar ze raken het duidelijk niet eens over terminologie: de biologe ziet het ding als een toren, terwijl de anderen een gat in de grond zien, met een trap die naar onpeilbare diepten spiraalt. In die diepten: bizarre, New Age-achtige teksten geschreven op de wanden waarvan de letters biologische entiteiten blijken te zijn, die mogelijk de expeditieleden besmetten. Eén van hen raakt vermist, en wordt dieper beneden in de toren teruggevonden. De expeditie valt uit elkaar, de biologe trekt alleen naar de vuurtoren, waar ze met nog meer mysteries geconfronteerd wordt.

Een mysterie dus, het woord is al verschillende keren gevallen, met de al te evident hoorbare echo's van Lovecraft en andere klassieke meesters van het griezelgenre. Maar wat voor boek is dit echter? Is het psychologische horror zoals ik ergens geschreven zag? Of is het fantasy? Is het zomaar te klasseren binnen een van die genres?

Dat het boek zonder enige generieke aanduiding (behalve een quote van Stephen King) bij een literaire uitgever verschijnt, versterkt de idee dat ook in het Nederlandse taalgebied de grenzen tussen genres en wat (verkeerdelijk) aangeduid wordt als mainstream, wegvallen. Dat geldt uiteraard niet voor alle vormen van fantasy, waar de traditie van de High of Heroic Fantasy nog steeds sterkt weegt op de verkoopcijfers (ook in het Nederlandse taalgebied). Het biedt evenwel een breder publiek een blik op wat de fantastische literatuur in ruimere context te vertellen heeft. Op die manier schaart VanderMeer zich achter de traditie van Kafka en Poe, aan de zijde van literatoren als Pynchon, Calvino, Garcia Marquez, David Mitchell en zelfs Nabokov, voor wie de wereld een magische plaats is die alleen door middel van de fantastische fabel kan beschreven worden.

Een magische fabel: misschien nog de best mogelijke omschrijving voor dit boek, dat overigens slechts het eerste deel van een trilogie is. VanderMeer is een fascinerend auteur die zich niet thematisch laat inperken, dat bewees hij in vorige boeken. Dit bevreemdende maar meeslepende eerste deel van zijn trilogie belooft nog uren spanning in de twee volgende boeken.

1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.