Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Merkwaardige start van carrière Noors literair fenomeen

Guy Doms 03 november 2020 Hebban Recensent

Marianne Molenaar heeft intussen meerdere van zijn boeken vertaald naar een eclatant Nederlands. Eindelijk – na meer dan tweeëntwintig jaar – verschijnt in onze taal Buiten de wereld, het opzienbarende en tevens bekroonde debuut van de Noorse auteur Karl Ove Knausgård (1968).

De zesentwintigjarige Henrik is tijdelijk aan de slag als leraar in een afzichtelijk klein vissersdorp, ergens in het noorden van Noorwegen. Wat niet kan en niet mag gebeurt toch: als een blok valt hij voor Miriam, een meisje van nauwelijks dertien jaar. De liefde is wederzijds; de twee stevenen af op een intieme omgang met elkaar. Henrik ontvlucht de realiteit en keert terug naar het zuiden. Vervolgens spitst het verhaal zich toe op zijn ouders, waarbij de overheersende en opvliegende Harald (de vaderfiguur) een bijzondere rol gaat spelen. Vervolgens ontstaat in het laatste deel een samensmelting van al het vorige.

'Ze denkt aan mij, ziet mij voor zich, mijn gezicht, mijn ogen, mijn handen die haar huid strelen, ze voelt het, ze herinnert het zich, ze is vol verlangen.
Henrik Henrik Henrik.
Mijn hart beefde.'

De dikke pil vertoont flagrante raakvlakken met À la recherche du temps perdu van Marcel Proust. Het is geen geheim dat Knausgård bijzonder onder de indruk was na het lezen van het magnum opus van deze Franse schrijver. Het is een inspiratiebron en motivatie gebleken voor het op papier zetten van Buiten de wereld. Beide werken geven op een diepgravende wijze weer hoe je leven wordt beïnvloed door je achtergrond. Hoe het verleden je constant blijft achtervolgen. Het plezier en de intensiteit van het schrijven is een andere overlapping tussen de romancyclus van Proust en het eerste boek van Knausgård.

'Het derde jaar op het gymnasium ontspoorde ik: al die vage, dromerige nachten dat ik op verschillende feesten en afterparty’s zat en me langzamerhand van de wereld verwijderde; in mezelf verzonken, afwezig zat ik daar met een gevoel alsof mijn lichaam vol warme olie zat, het was heerlijk, ik rolde met mijn spieren en alles gleed rond als in een goed geoliede machine.'

Zelfs dergelijke opvallende zinsconstructie vind je terug bij beide romanciers. Hun fascinerende vertelstijl is eveneens prompt vergelijkbaar.

Knausgård is een durver en schrikt er niet voor terug een controversieel thema aan te snijden en scherpzinnig uit te werken. Zijn volwassen protagonist waagt zich aan een verboden liefdesrelatie met een tienermeisje. Een leraar maakt een van zijn jonge leerlingen het hof; of is het werkelijk een ontaarde daad? Zijn personages diept de Noorse auteur schitterend uit. Harald is geënt op zijn eigen schepper. Deze laatste komt in Vader (een roman uit de 'Mijn strijd'-serie) pas helemaal centraal te staan.

Verder is hier weinig autobiografisch getinte inbreng terug te vinden. Tenzij dit het schaamtegevoel en zelfverwijt zijn van een jonge man. twee hoofdthema's die in zijn latere werk terugkeren. In het fictieve verhaal etaleert de op dat moment nog geen dertigjarige Knausgård zijn vaardigheden. Een merkwaardige start van een tot de verbeelding sprekende schrijverscarrière van een Noors literair fenomeen.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Guy Doms

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.