‘Dankzij’ en ‘wat als’; dit zijn de codewoorden
"Is de Tweede Wereldoorlog ergens goed voor geweest? Voordat jij hier antwoord op geeft, geef ik jou alvast mijn antwoord: ja, de oorlog is ergens goed voor geweest. Anders kon ik mezelf deze vraag niet stellen. Was ik nooit geboren. Ik stond erbij stil dat dankzij die gebeurtenis er een reeks andere gebeurtenissen plaatsvond die anders nooit had kunnen plaatsvinden. Dat Hitler in 1939 Polen binnenviel juich ik bijna toe."
In Dankzij de oorlog ontspint er zich een opmerkelijk ‘wat als’ experiment. Een onderzoek dat speelt met de gedachten van de lezer… Wat als opa elders was ondergedoken? Was Tomer dan later wel geboren? Wat als Adolf Hitler wel was aanvaard op de kunstacademie en aldus kunstenaar was geworden? Zou in dit geval de Tweede Wereldoorlog nooit zijn uitgebroken? Of toch wel, maar dan ergens anders, met andere gevolgen?
De vijfentwintigjarige Tomer vraagt zich af of de Tweede Wereldoorlog ergens goed voor is geweest. Hij is joods en is ervan overtuigd dat hij dankzij de oorlog bestaat. Via zijn moeder wil hij meer vernemen over haar Joodse familiegeschiedenis. Ze kan haar zoon niet helpen; ze verlangt niets liever dan steeds weer de bevestiging van Tomer te horen dat hij haar graag ziet. Ook van zijn vader moet hij geen enkele hulp verwachten. Gelukkig is er nog oma!
Ze leerde haar man kennen toen die bij haar onderdook. Na hun huwelijk kwamen er kinderen, die op hun beurt ook weer zorgden voor een kroost. Dus, volgens kleinzoon Tomer heeft die verdomde oorlog toch ook wel gezorgd voor goede dingen. Oma wijst hem echter terecht. Het aantal Joden dat om het leven werd gebracht tussen 1940 en 1945… Het cijfer is gigantisch! Er ontstaat een bijzondere briefwisseling tussen de jonge man en zijn grootmoeder, waarin hij haar bijna dwingt haar vooroordelen over de betekenis van de oorlog voor de tweede en derde generatie te herzien.
Velen kennen hem reeds als acteur in toneelproducties, films en televisieseries. Van acteur naar auteur, slechts één letter verschil. Tomer Pawlicki (1986) doet het –inderdaad- gewoon andersom: eerst het toneelstuk en dan pas het boek. Het levert hem alvast een schouderklopje op van zijn vader. Met Dankzij de oorlog debuteert hij als romanschrijver. Zijn theatervoorstelling – die hij solo heeft gespeeld - met dezelfde titel, ligt aan de basis van deze roman. Met zijn welgemeende dank aan de Tweede Wereldoorlog.
Het eindresultaat van zijn niet aflatende schrijfarbeid is een tragikomische, autobiografische roman over de betekenis van de Tweede Wereldoorlog voor de derde generatie. Zijn eigen generatie, dus. Dankzij de oorlog is een roman, waarin de auteur thema’s zoals herdenken, vergeten en de zoektocht naar zijn eigen identiteit naar het hoofd van zijn lezer slingert. Je vangt echter de schok probleemloos op; Pawlicki doet het tenslotte toch in een glasheldere taal en en vertelt op een guitige manier. Soms wordt het pijnlijk, dan weer afwisselend treurig en vrolijk. Zo maakt de jonge schrijver duidelijk wat het betekent om te leven met dank aan de oorlog. En dat hij daar uitermate blij om is. ‘Dankzij’ en ‘wat als’; dit zijn de codewoorden van deze onmiskenbaar merkwaardige debuutroman.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
