Zeestorm van emoties en reflecties
Een roman vertalen van António Lobo Antunes (1942), een van de meest prominente hedendaagse Portugese schrijvers, is geen routineklus. Toch kent Harrie Lemmens het klappen van deze zweep; met De andere kant van de zee zet hij een uitmuntende vertaling neer.
Drie protagonisten vertellen over een gewelddadig stuk Angolese geschiedenis. Vanuit Lissabon keert een oude legerofficier in zijn hoofd terug in de tijd. In het bijzonder naar 1961, wanneer in Angola de opstand van de zwarte bevolking het begin inluidt van een langdurige koloniale oorlog. Vandaag de dag haalt ook de dochter van een katoenplanter herinneringen op uit haar woelige verleden in de Portugese kolonie. De derde hoofdrol gaat naar een koloniaal ambtenaar die in Angola na de oorlog achterblijft. Elk van dit gekleurde trio vertellers draagt kranig zijn of haar gevulde Angolese rugzak met zich mee.
'… tegen mij en haar lichaam eindeloos ver weg van mij, op de grond, als ik mijn arm naar haar uitstak vond ik alleen haar matje, zoals ik van mijn moeder het eenzame hartje vond van het horloge dat als enige van haar over was, zeventien meeuwen aan de andere kant van de zee, zo ver weg, en daarop een zwarte leegte waar niets glinsterde, wat geef ik om Portugal, wat geef ik om Lissabon, ik geef alleen om een bejaarde dame genaamd Maria de Lourdes'
Een boek lezen van deze gerenommeerde Portugees is geen sinecure. De andere kant van de zee bestaat uit een uitstorting van keurig gerangschikte woorden. Dit geheel vormt een kakofonische vertelling die je als lezer moet doorstaan.
Lobo Antunes hanteert een unieke stijl die – na enige acclimatisatie weliswaar – waarachtig begint te bekoren. Bijna nooit plaatst de auteur een punt aan het eind van een zin. Een komma, een ander leesteken of haakjes, gebruikt hij om de monologen enigszins te structureren. Het verhoogt de vaart, maar het kan eveneens leiden tot verwarring.
Alle losse fragmenten vormen uiteindelijk een coherent geheel.
Op voortreffelijke wijze schetst Lobo Antunes – die zelf de vreselijke episode in Angola als arts heeft beleefd – de doorstane emoties en psychische letsels van zijn romanfiguren. Hierbij speelt de geschiedkundige setting mee. Het bloedbad, de slachtpartij van een groot aantal arbeiders door de Portugese strijdkrachten, wordt in geen enkel geval verbloemd.
'Lobo Antunes is behalve schrijver ook psychiater, en door diep door te dringen in de "ziel" van zijn personages, hier de ambtenaar, de plantersdochter en de militair, laat hij ook zien hoe zwak zij zelf zijn, hoe ambigu hun verhouding is tot het continent en zijn bewoners: twee van hen voelen zich mentaal de mindere van hun zwarte levensgezel.'
In 'Onmacht en onvermogen', zijn beknopte doch leerzame toelichting, zorgt Harrie Lemmens voor de ultieme verheldering. Een prima analyse. Obrigado!
De andere kant van de zee levert een duizelingwekkende lezing op; een zeestorm van emoties en reflecties.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
