Klein verhaal, groot van inhoud en betekenis

De zevende druk van de novelle De buitenkant van meneer Jules is een echte feesteditie geworden. Uitgeverij Vrijdag viert het tienjarig bestaan. Als je dit gegeven koppelt aan de verkoop van het laatste exemplaar van de zesde druk, dan sla je meteen twee literaire vliegen in één klap. Het verhaal van de Vlaamse auteur Diane Broeckhoven (1946) verscheen voor het eerst in 2001 en betekende ook haar internationale doorbraak.

“Haar mayonaise zou lukken en naar vroeger smaken. En Jules zou geen roet in het eten gooien door een goedkoop potje in haar winkelkar te zetten. Hij vond het onzin om je voor die paar centen kramp in je vingers te slaan. Hij legde haar uit dat in rauwe eieren salmonellabacteriën zaten, waar je van kon sterven. Jules wist alles.”

Elke ochtend zorgt Jules voor verse koffie en ontbijt. Tot wanneer Alice op een winterse dag haar echtgenoot dood aantreft op de bank. Ze gaat niet meteen over tot het starten van een traditionele procedure bij een natuurlijk overlijden. Neen, ze laat Jules rustig zitten terwijl ze scherp maar liefdevol terugblikt op hun vijftigjarige samenzijn. Een leven met hoogtes en laagtes, zoals bij de meeste stellen, toch? Dit is immers het ideale moment om onuitgesproken dingen te uiten. Het is haar laatste kans.

Een eenvoudige, maar daarom niet minder aangrijpende vertelling over het leven van een dame op leeftijd en haar overleden man. De schrijfster zet haar lezers aan tot nadenken, over hun eigen emoties, levenservaringen en inzichten. Diane Broeckhoven lokt stemmingen uit; dit doet ze op een geraffineerde manier en met een accuraat taalgebruik. Haar humoristische invallen zijn goed voor een relativerende penseelstreek.

“Meneer Jules is dood. Leve Meneer Jules.”

De buitenkant van meneer Jules is zeker niet sentimenteel bedoeld. De personages die Broeckhoven uittekent zijn echte mensen, met hun gewoontes, gebreken en talenten. Hoe neem je afscheid - op een originele manier dan wel - van je levenspartner? Alice kent het antwoord; in alle sereniteit vertrouwt ze aan het dode lichaam van haar man toe wat ze nog op haar lever heeft. Aan zijn buitenkant, terwijl hij van binnenuit niet meer in staat is om te reageren. Ook de autistische jongen David die op bezoek komt, wordt puntig en met respect voor zijn persoon neergezet. Onbewust is hij zelfs verantwoordelijk voor het bepalen van de boektitel.

De filmrechten werden verkocht aan een Duitse producent in 2005; de verfilming is echter nog steeds geen feit. Een andere Duitse filmmaker heeft zich nu toch opnieuw gemeld, met concrete plannen. Duimen maar dat het lukt nu!

Een klein verhaal, groot van inhoud en betekenis. Met een boeiend en leerrijk nawoord van de auteur, zeven pagina’s lang. In Reiskoorts, een volgende novelle, ontmoet je mevrouw Alice – de weduwe - opnieuw in een glansrol.