Rood alarm of geel gevaar?

De Vlaamse journalist en auteur Stefan Blommaert (1958) is journalist en voormalig VRT-correspondent in China. Hij verblijft ginds van 2012 tot 2014; is erbij als Xi Jinping zijn eed aflegt als de nieuwe president van de Volksrepubliek China. De eeuw van Xi is geen biografie over de grote leider; het boek is vooral een verfijnde vertelling over het land en zijn bevolking, politiek, economie en cultuur. De ondertitel Hoe China onze toekomst bepaalt is tevens veelzeggend.

“Zodra Xi al zijn hooggeplaatste kompanen heeft opgesomd, begint hij aan een speech waarin de krijtlijnen van het toekomstige Chinese partijbeleid uit de doeken worden gedaan. Opvallend is de manier waarop hij indringend en ernstig spreekt over het grootste probleem binnen de Partij: de corruptie.”

Tijdens het lezen voel je de begeestering van de auteur voor dit mysterieuze land en volk. Toch vermijdt hij geen enkele vorm van kritiek. Blommaert stelt zelfs een hemelsbrede paradox aan de kaak. Zo is het land de grootste vervuiler ter wereld en tegelijkertijd de belangrijkste investeerder in duurzame energie. Dat de censuur nog steeds een heikel thema is, mag hij zelf ondervinden tijdens een journalistieke missie. Hij wordt klemgereden in Mongolië; men sluit voor hem een hele autoweg af, om te voorkomen dat hij zijn reportage afwerkt. Een helder woord vooraf, een boeiende inleiding, gevolgd door tien beknopte hoofdstukken en een epiloog over de actualiteit. De schrijver behandelt thema’s zoals het eindeloze vermogen van de Communistische Partij, de fameuze kloof tussen arm en rijk, etnische diversiteit, geloof en bijgeloof, innovatie, vervuiling etc..

“Iemand per ongeluk aanstoten met een bezem, o wee, dat brengt ongeluk. Kinderen die maar blijven huilen zonder reden, dan moeten er geesten in de buurt zijn.”

De Nieuwe Zijderoute is een dynamisch en ambitieus toekomstproject, waarbij China de oude landen van de traditionele Zijderoute wil verbinden met elkaar, maar vooral met China zelf. Het principe ervan is heel goed, maar willen die landen zich wel aan China binden, zowel op economisch als op politiek terrein? Het BRI (Belt & Road Initiative) staat voor een gigantisch toekomstplan, waarbij de Chinezen enorm hoge kapitalen investeren voor het uitvoeren van infrastructuurprojecten in Azië, Europa en Afrika. Het Westen bekijkt het BRI dikwijls met argusogen en beschouwt het als een Chinese strategie om wereldheerser te worden. Onderschat hem niet. Xi Jinping is wellicht een van de machtigste mensen op aarde. Bang van China moeten we niet zijn, maar elk project hier moet goed worden onderzocht of het niet gevaarlijk is voor ons.

“Chinezen kopen een derde – volgens sommige data zelfs over de helft – van alle luxeproducten die wereldwijd worden geproduceerd.”

Stefan Blommaert beschikt over een koffer vol interessante bagage die hij overhoudt aan zijn verblijf en werk in China. In De eeuw van Xi schetst hij geen vertekend beeld; het boek is neergeschreven door een echte kenner. Hij schrijft zoals hij spreekt: opmerkelijk vlot en in een toegankelijke taal. Zelfs ingewikkelde thema’s of toestanden legt Blommaert heel duidelijk uit. Nieuwsgierige lezers, die meer over dat immens grote land willen vernemen en graag een keer verder kijken dan de traditionele dooddoeners, zijn hier aan het juiste adres. China: rood alarm of geel gevaar?